Ուրբաթ, 18 Մայիսի 2018 22:34

Արմինֆո. Հայաստանի քաղաքական ճգնաժամի սահմանադրական գործընթացների միջոցով խաղաղ կարգավորումը, և տնտեսական ինստիտուտների, ինչպես նաև կենտրոնական բանկի շարունակական անխափան գործունեությունը նվազեցրեց ճգնաժամի ազդեցությունը տնտեսության վրա: «Փոփոխությունների կողմնակիցների ակնկալիքների բավարարման ուղղված նոր կառավարության կարողությունը, ընդ որում` առանց խորհրդարանական մեծամասնության, կորոշի, թե որքան ժամանակ կտևի այդ մեղրամիսը», ասված է ամերիկյան Fitch Ratings վարկանիշային գործակալության վերլուծական զեկույցում: Միևնույն ժամանակ, գործակալությունը նոր կառավարությունից ակնկալում է շարունակական տնտեսական քաղաքականության ընդլայնում:

 

Մայիսի 8-ին խորհրդարանում տեղի ունեցած երկրորդ ընտրության արդյունքում հաղթանակած Նիկոլ Փաշինյանը, նախկինում լրագրող էր և ընդդիմադիր կուսակցության առաջնորդ, իսկ այդ ընտրությանը նախօրդեցին խոշորածավալ բողոքի ակցիաները, որոնք հանգեցրեցին Սերժ Սարգսյանի հրաժարականին: Ցուցարարները դեմ էին Սերժ Սարգսյանի նշանակմանը վարչապետի պաշտոնում ապրիլին, քանի որ նա 10 տարի եղել էր նախագահ, բայց բողոքների մեծությունն ու ինտենսիվությունը, կարծես թե, արտացոլում էին վաղեմի խնդիրները, որոնցից էր նաև կոռուպցիան:

 

Ըստ Fitch Ratings-ի վերլուծաբանների, անցումային շրջանում տնտեսական անկումը կարծես թե նվազագույն էր: Ֆինանսական հատվածը ապակայունացնող ճնշումներ չի տեսնում բանկերի իրացվելիության կամ ավանդների վրա, իսկ միջազգային պահուստները պահպանվում են խելամիտ մակարդակում: Ապրանքների գների, արտահանման պահանջարկի և դրամական փոխանցումների շարունակական աճի բարենպաստ արտաքին միջավայրը նվազեցնում է տնտեսության կարճաժամկետ ռիսկերը: 2017 թվականին ՀՆԱ-ի իրական աճը կազմել է 7.5%, իսկ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը 1-ին եռամսյակում աճել է միջինը`10.6%:

 

Փաշինյանի կաբինետը, որտեղ կան փորձառու տեխնոկրատներ, ինչպես նաև մասնավոր հատվածի պրոֆեսիոնալներ, մինչև հունիսի երկրորդ շաբաթը կներկայացնի ի քաղաքական ծրագիրը: Մենք հավատում ենք, որ որոշ գործոններ մատնանշում են մակրոտնտեսական և ֆինանսական կայունության պահպանման, ինչպես նաև ֆիսկալ հաշիվների կայունության պահպանման պարտավորության լայն ընդգրկվածությունը: Օրինակ, Հայաստանի Կենտրոնական բանկն ունի անկախության բարձր աստիճան, իսկ վերջերս Ֆինանսների նախարար նշանակվեց Ֆինանսների փոխնախարարը, որը նախորդ վարչակազմում հանդիսանում էր կարիերային տեխնոկրատ: Տնտեսական աճի բարեփոխումների որոշակի նախաձեռնություններ կարող են համընկնել նախորդ կառավարության նախաձեռնությունների հետ, որոնք ուղղված են տնտեսության  դիվերսիֆիկացմանը և բիզնես միջավայրի բարելավմանը:

 

Այնուամենայնիվ, ներքաղաքական անորոշությունը լիովին չի վերացել, քանի որ ներկա վարչակազմը զգալի մարտահրավերների էբախվում: ՀՀԿ-ն շարունակում է մնալ խորհրդարանի ամենամեծ կուսակցությունը, և պարզ չէ, թե արդյոք քաղաքական աութսայդեր Փաշինյանը կարող է աջակցվել խորհրդարանական մեծամասնության կողմից և ապահովել հավասարակշռություն, ինչպես նաև շարունակել աշխատել տնտեսական ակտիվության խթանման խոշոր խմբերի հետ, պահպանելով ժողովրդական աջակցությունը կոռուպցիայի դեմ պայքարում և երկրում սոցիալական արդարության ապահովման գործում:

 

Կառավարությունում իր դիրքն ամրապնդելու նպատակով ներկա վարչապետը նշեց, որ 2018 թ. չի փնտրի նոր խորհրդարանական ընտրությունների անցկացման հնարավորություններ, բայց այդ նախաձեռնությունը պահանջում է խորհրդարանի երեք-հինգերորդի հավանությունը: Երկու փորձից հետո կառավարության ծրագրի չհաստատելու նույնպես կհանգեցնի ընտրություններին:

 

Պարոն Փաշինյանը հստակ հայտարարել է, որ ինքը հանձն է առնում արտաքին քաղաքականության շարունակականությունը: Սա նշանակում է պահպանել «բազմավեկտոր» մոտեցումը, որը փորձում է հավասարակշռել արևմտյան գործընկերների և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունները: Միջազգային լարվածության ռիսկի նվազեցման հետ մեկտեղ, տնտեսական և արտաքին քաղաքականության շարունակականության համադրությունը ենթադրում է, որ միջազգային ֆինանսական կառույցներից և երկկողմ գործընկերներից տեխնիկական և ֆինանսական աջակցությունը, ամենայն հավանականությամբ, կպահպանվի: Բողոքի շարժման վրա օտարերկրյա ներգրավվածության բացակայությունն ազդեց նոր կառավարության նկատմամբ վստահության աճի վրա:

 

Այնուամենայնիվ, առաջիկայում մենք առաջընթաց չենք ակնկալում ղարաբաղյան հիմնախնդրի լուծման հարցում, և շարունակում ենք մնալ նույն կարծիքին, որ իրավիճակի սրումն էական ռիսկ է պարունակում, քանի որ վերջին երկու տարիներին տեղի են ունեցել բազմաթիվ բախումներ:

 

Հայաստանի աճի հեռանկարները և ֆինանսական ոլորտի կոնսոլիդացման առաջընթացն անցյալ տարվա դեկտեմբերին պայմանավորեցին Fitch Ratings-ի որոշումը, ինչի արդյունքում վերանայվեց երկրի սուվերեն վարկանիշի կանխատեսումը`«B +»-ից դեպի «դրական», ինչն էլ հանդիսանում է վարկանիշային գնահատման կարևորագույն գործոնը, ասված է գործակալության հաղորդագրության մեջ:-