Երկուշաբթի, 3 Դեկտեմբերի 2018 18:50

Արմինֆո. Fitch Ratings- ը Երևան քաղաքի հաստատել է «Բ +» մակարդակում, արտարժույթով և ազգային արժույթով թողարկողի երկարաժամկետ վարկանիշը (ԹԵՎ)`«Բ» մակարդակում, «Դրական» կանխատեսմամբ, իսկ արտարժույթով թողարկողի կարճաժամկետ վարկանիշը (ԹԿՎ)`«Բ» մակարդակում:

Fitch- ի վարկանիշի հաստատման մասին հաղորդագրությունը տեղակայված է կազմակերպության կայքում, նոյեմբերի 30-ին: Վարկանիշի հաստատումը հաստատում է գործակալության անփոփոխ վարկանիշային սցենարը, որը վերաբերում է քաղաքային բյուջեի ընդունելի ցուցանիշներին, երկրում տեղական և տարածաշրջանային իշխանությունների համար թույլ ինստիտուցիոնալ միջավայրի ֆոնին, որը նաև աջակցվում է կենտրոնական կառավարության կայուն փոխանցումներով: Վարկանիշները հաշվի են առնում նաև Երևանի մայրաքաղաքի կարգավիճակը և պարտքի զրոյական մակարդակը: «Դրական» կանխատեսումն արտացոլում է սուվերեն վարկանիշների կանխատեսումը:

 

ՎԱՐԿԱՆԻՇԱՅԻՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆՆԵՐ

 

Ինստիտուցիոնալ միջավայրը («բացասական» գործոնի գնահատումը). Երևանի վարկանիշները շարունակում են զսպվել Հայաստանի վարկանիշերով («B +» / «դրական» կանխատեսում) և, մասնավորապես, երկրի ինստիտուցիոնալ միջավայրի կողմից, տեղական և տարածաշրջանային իշխանությունների համար, որոնք Fitch- ը համարում է թույլ: Այս միջավայրն ունի կայուն զարգացման ավելի կարճ պատմություն, քան համեմատելի միջազգային արտահանող կազմակերպությունները: Թույլ ինստիտուցիոնալ միջավայրը սահմանում է Հայաստանում տեղական և տարածաշրջանային իշխանությունների բյուջետային քաղաքականության ավելի ցածր կանխատեսելիությունը, նվազեցնում դրանց պլանավորման հորիզոնը և ազդում երկարաժամկետ զարգացման ծրագրերի վրա:

 

Բյուջեի կատարման ցուցանիշները («չեզոք» գործոնի գնահատումը). Fitch-ի անփոփոխ վարկանիշային սցենարի համաձայն, ակնկալվում է, որ 2018-2020 թթ. Երևանի բյուջեի ցուցանիշները մնում են ընդունելի`գործող ցածր մակարդակով: (2017 թ.-ին`2.9%): Fitch- ը կանխատեսում է քաղաքի գործառնական մարժայի բարելավում միջնաժամկետում Հայաստանում կանխատեսվող տնտեսական աճի ֆոնին: Միջանկյալ ընդհանուր եկամուտը կազմել է բոլոր եկամուտների 15% -ը սեպտեմբերի վերջի դրությամբ, մինչդեռ, քաղաքը հավաքել է տարեկան եկամուտների 60%-ը: Fitch- ը նաև ակնկալում է, որ 2018-2020 թթ. Երևանի բյուջեն մոտ կլինի հավասարակշռվածին, ինչը գտնվում է պատմական արդյունքների մակարդակի վրա է (2017 թվականի պրոֆիցիտը`0.7%):

 

Երևանի բյուջեի ցուցանիշները շարունակում են կախված լինել կառավարության ֆինանսական օգնությունից, և Fitch- ը գտնում է, որ քաղաքը կշարունակի կառավարությունից ֆինանսական աջակցություն ստանալ: Ընթացիկ տրանսֆերտները 2017 թվականին կազմել են քաղաքի գործառնական ծախսերի 72% -ը:

Երևանի կապիտալ ծախսերը 2017 թ. վերջի դրությամբ կազմել են ընդհանուր ծախսերի 7.3% -ը, որը նախորդ տարվա ցածր մակարդակի վրա է, երբ նվազել էր մինչև 7%, 2013-2015թթ. միջին մակարդակի 19.5% -ի համեմատ: Fitch- ը կանխատեսում է կապիտալ ծախսերի իրականացման աստիճանական բարելավում 2018-2020 թվականներին, մինչև բոլոր ծախսերի 8-9%-ը: Քաղաքի կապիտալ ծախսերի հիմնական մասը ֆինանսավորվում է կառավարությունից և դոնորական դրամաշնորհներից, ինչպես նաև ակտիվների վաճառքից:

 

Պարտք և այլ երկարաժամկետ պարտավորություններ («չեզոք» գործոնի գնահատում). 2018 թվականի սեպտեմբերի վերջի դրությամբ Երևանն առայժմ չունի պարտք կամ երաշխիք: Քաղաքը պահպանում է պարտքի ազատ կարգավիճակը, 2008 թ. Քաղաքապետարանի ձևավորումից ի վեր: Ազգային իրավական համակարգի դրույթները, որոնք որոշում են պարտքի թողարկումը կամ երաշխիքների տրամադրումը, սահմանափակում են քաղաքը նշանակալից փոխառություններ ներգրավելու առումով: 2018 թ. սեպտեմբերի վերջին քաղաքի միջանկյալ իրացվելիության դիրքը լավ է եղել, միջին հաշվով`7.5 մլրդ դրամի կանխիկ հաշվեկշիռներով (2017 թ. 1,9 մլրդ դրամի դիմաց): Քաղաքը պահպանում է գանձապետական ​​հաշիվները, որոնք 2018 թվականի սեպտեմբերի վերջին ապահովել են 178 մլն դրամի տոկոսային եկամուտ:

 

Տնտեսություն (անբարենպաստ գործոնի գնահատում). Երևանը, հավանաբար, իր վրա կզգա Հայաստանի տնտեսական աճի վերականգնման դրական ազդեցությանը, որը կանխատեսվում է միջին ժամկետում: Իր մակրոտնտեսական կանխատեսման մեջ, Fitch 2018 թվականին ակնկալում է ազգային տնտեսության 4,7% աճ, իսկ 2019 թվականին`4.1%: Լինելով մայրաքաղաք և ամենամեծ բնակչություն ունեցող քաղաքը, Երևանը Հայաստանի խոշորագույն շուկան է, իր զարգացած սպասարկման ոլորտով: Միևնույն ժամանակ, Երևանի համար բարենպաստ ցուցանիշները մնում են համեմատաբար ցածր`միջազգային համատեքստում, հետևաբար, Fitch- ը Հայաստանի բնակչության մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն գնահատել է շուկայական փոխարժեքի հիման վրա`3,928 դոլար:

 

Կառավարում և վարչարարություն («չեզոք» գործոնի գնահատում). Երևանի կառավարությունը հետևում է հավասարակշռված բյուջետային քաղաքականությանը, որն ուղղված է հավասարակշռված բյուջեի ապահովմանը: Միևնույն ժամանակ, կենտրոնական կառավարությունը մնում է քաղաքի ֆինանսավորման հիմնական աղբյուրը: Ինստիտուցիոնալ խոչընդոտների պատճառով քաղաքի պլանավորման հորիզոնը բավականին սահմանափակ է, սահմանափակվում է մեկ ֆինանսական տարում, ինչը խոչընդոտում է քաղաքի կանխատեսման հնարավորություններին և բարդացնում ներդրումների ռազմավարական պլանավորումը և բաշխումը: 2018 թվականի սեպտեմբերի 23-ին տեղի ունեցան Երևանի ավագանու արտահերթ ընտրություններ: Չնայած իշխող քաղաքական կոալիցիայի փոփոխությանը, քաղաքային իշխանությունները շարունակում են արդյունավետ աշխատել, ապահովելով ծառայությունների անխափան մատուցումը և բյուջեի կառավարումը:

 

ԳՈՐԾՈՆՆԵՐ, ՈՐՈՆՔ ԱՊԱԳԱՅՈՒՄ ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԱԶԴԵԼ ՎԱՐԿԱՆԻՇՆԵՐԻ ՎՐԱ

 

Սուվերեն վարկանիշի փոփոխության դեպքում նմանատիպ գործողություն կիրականացվի քաղաքային վարկանիշների վրա, քանի որ Երևանի վարկանիշները սահմանափակվում են Հայաստանի վարկանիշով:

 

Ըստ AmRating- ի վերլուծաբանների, վարկանիշի շնորհումը Հայաստանի մայրաքաղաքին պայմանավորված է Երևանի քաղաքապետարանի պլաններով, պարտավորությունների շուկա դուրս գալու համար: Նշենք, որ 2017 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Երևանի քաղաքապետարանը և Եվրոպական ներդրումային բանկը համաձայնագիր են ստորագրել Երևանին 7 միլիոն եվրո ենտրամադրել էներգաարդյունավետության բարձրացման համար: ԵՆԲ հետ կնքված պայմանագիրն աննախադեպ է իր տեսակի մեջ, քանի որ առաջին անգամ Երևանի համայնքն ստորագրում է ոչ սուվերեն վարկային պայմանագիր: Երևանն առաջին համայնքը դարձավ, որը միջազգային կազմակերպությունից վարկ ստացավ առանց պետական ​​երաշխիքների, ինչը Երևանի նկատմամբ վստահության լավագույն ապացույցն է:

 

Նշենք, որ առաջին անգամ Fitch Ratings- ը Երևանին վարկանիշ շնորհեց 2016 թվականի դեկտեմբերի 2-ին, մասնավորապես, արտարժույթով և ազգային արժույթով ԹԵՎ համար - «B +» մակարդակում, իսկ արտարժույթով կարճաժամկետ ԹԵՎ - «B» մակարդակում: Այդ ժամանակ կանխատեսումը «Կայուն» էր: Ավելի ուշ, 2017 թ. դեկտեմբերի 22-ին, Fitch Ratings- ը, հաստատեց այդ վարկանիշերը, բարելավելով կանխատեսումը`«Կայունից» դեպի «Դրական»: