Արմինֆո. 2016թ. հունվարի 27-ին ՆԱՍԴԱՔ ՕԷՄԷՔՍ Արմենիայում տեղի ունեցած հանդիսավոր արարողության ժամանակ ազդարարվեց «ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՊՈՐՏՖԵԼԻ ԱՐԺԵԹՂԹԱՎՈՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ 1»-ի անվանական արժեկտրոնային պարտատոմսերի բորսայական առևտրի մեկնարկը: Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է Բորսայի մամուլի ծառայությունից, Հիմնադրամի 1-ին և 2-րդ թողարկման անվանական արժեկտրոնային պարտատոմսերը ցուցակվել և ընդգրկվել են ՆԱՍԴԱՔ ՕԷՄԷՔՍ Արմենիայի պարտատոմսերի երկրորդային (Bbond) ցուցակում, ինչպես նաև ցուցակման պահից թույլատրվել են նշված պարտատոմսերով հասցեական առևտուրը և ռեպո գործարքների կնքումը: Փաստորեն, առաջին անգամ բորսայում տեղեբաշխվում են բոնդեր, որոնք ապահովված են վարկային պորտֆելների Պուլով:
«ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՊՈՐՏՖԵԼԻ ԱՐԺԵԹՂԹԱՎՈՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ 1»-ի կառավարիչն է «Կապիտալ Ինվեստմընթս» ՓԲԸ-ն, իսկ մարկետ-մեյքերը` Կոնվերս Բանկը:
Հիմնադրամի առաջին թողարկման՝ 1,132,800 ԱՄՆ դոլար ընդանուր ծավալով, 100 ԱՄՆ դոլար անվանական արժեքով, 36 շրջանառության ժամկետով, արժեկտրոնի 8.5% տոկոսադրույքով պարտատոմսերը (ISIN - AMLPSFB21ER2) շրջանառվելու են Բորսայում LPSFB1 հապավմամբ, իսկ երկրորդ թողարկման՝ 446,260,000 ՀՀ դրամ ընդանուր ծավալով, 10,000 ՀՀ դրամ անվանական արժեքով, 36 ամիս շրջանառության ժամկետով, արժեկտրոնի 15% տոկոսադրույքով պարտատոմսերը (ISIN - AMLPSFB22ER0)՝ LPSFB2 հապավմամբ:
ՆԱՍԴԱՔ ՕԷՄԷՔՍ Արմենիայի Գլխավոր տնօրեն Կոնստանտին Սարոյանը բացման իր խոսքում նշել է. «Այս օրը շատ կարևոր է ՀՀ արժեթղթերի շուկայի համար, քանի որ մենք ականատես ենք լինում նոր ֆինանսական գործիքի ծնունդին, որը բացառիկ է և աննախադեպ իր կառուցվածքով, շահառուների քանակով, ինչպես նաև ֆինանսկան հոսքերի սխեմայով»:
ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռիչարդ Միլսն իր ելությում ողջունել և շնորհակալություն է հայտնել բոլոր նրանց, ովքեր իրենց ներդրումն են ունեցել այս նախաձեռնությունը կյանքի կոչելու գործում և նշեց, որ նշված գործիքի միջոցով լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ են ձևավորվում, որոնք կարող են ուղղվել գյուղերի զարգացմանը և վարկային ֆինանսավորման ապահովմանը:
«Կապիտալ Ինվեստմընթս» ՓԲԸ-ի Գլխավոր Տնօրեն Տիգրան Կարապետյանն իր հերթին նշել է, որ այս ֆինանսկան գործիքի ներդրումային գրավչության բարձրացման կարևոր պայմաններից է երաշխավորությունը, որը ԱՄՆ ՄԶԳ-ն տրամադրել է պարտատոմսերի սեփականտերերին մայր գումարի 50%-ի չափով: Նա նաև հավելել է, որ այս նախագիծը պետություն-մասնավոր հատված համագործակցության արգասիքն է:
Հիշեցնենք, որ Հայաստանի ֆինանսական պատմության մեջ առաջին անգամ տեղի է ունեցել ակտիվների արժեթղթավորում` հատուկ ստեղծված հիմնադրամի կողմից: Այդ ակտիվների պորտֆելով հիմնված արժեթղթերը (asset-backed securities - ABS) ապահովված են կանխիկ դրամական միջոցների հոսքերով, որոնք ստացվում են ակտիվներից: Ինչպես ավելի վաղ տեղեկացրել էր ԱրմԻնֆո գործակալությունը, «ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՊՈՐՏՖԵԼԻ ԱՐԺԵԹՂԹԱՎՈՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ 1»-ը կազմված է 55% ԱՄՆ դոլարով և 45% ՀՀ դրամով ակտիվներից: Պորտֆելը (Պուլը) կազմակերպվել է հայաստանյան` «CARD Agro-credit», «Գառնի Ինվեստ», «Global Credit», «Կամուրջ» և «Նոր Հորիզոն» ունիվերսալ վարկային ընկերությունների կողմից: Ակտիվնբեր պորտֆելը ՀՀ դրամով կազմում է 495,877,138 դրամ: ABS-ն ապահովվել է վարկերի պորտֆելի ակտիվներով, որոնք ուղղված են ագրոհատվածի (36%), ՓՄՁ (25%) և սպառողական վարկերի (39%) ֆինանսավորմանը: Մեկ վարկի միջին չափը կազմում է 1664017 դրամ: Պորտֆելը միավորում է 298 վարկ: Մարման միջին ժամկետը (դյուրացումը) կազմում է 21 ամիս: Ֆիքսված տոկոսադրույքը կազմում է տարեկան 22.04%:
Ակտիվների օպորտֆելը ԱՄՆ դոլարով կազմում է 1,258,975 դոլար: ABS-ն ապահովված է վարկերի պորտֆելի ակտիվով, որոնք ուղղված են ագրոհատվածի (49%) ՓՄՁ (44%) և սպառողական վարկերի (7%) ֆինանսավորմանը: Մեկ վարկի միջին չափը կազմում է 4646 դոլար: Պորտֆելը միավորում է 271 վարկ: Մարման միջին ժամկետը (դյուրացումը) կազմում է 27 ամիս: Ֆիքսված տոկոսադրույքը կազմում է տարեկան 16.82%:
Ակտիվների արժեթղթավորման ծրագիրն ստեղծվել է Հայաստանի ֆոնդային բորսայում նոր ֆինանսական գործիքների ստեղծման և շրջանառման նպատակով, ինչպես նաև ՓՄՁ ոլորտի վարկավորումն ակտիվացնելու համար` առաջին հերթին Հայստանի շրջաններում: Ծրագիրը նախաձեռնվել և մշակվել է FED (Finance for Economic Development) ծրագրի կողմից, որը հանդիսանում է USAID գործընկերը:
«ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՊՈՐՏՖԵԼԻ ԱՐԺԵԹՂԹԱՎՈՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ 1»-ը ոչ առևտրային կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է 2015 թվականի օգոստոսի 31-ին «Ակտիվների արժեթղթավորման և ակտիվներով ապահովված արժեթղթերի մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն՝ բացառապես արժեթղթավորման և ակտիվներով ապահովված արժեթղթերի թողարկման գործունեություն իրականացնելու նպատակով: Հիմնադրամը 2015 թ. սեպտեմբերի 16-ին գրանցվել է Հայաստանի կենտրոնական բանկում՝ որպես արժեթղթավորման հիմնադրամ: Հիմնադրամը հիմնադրվել է երեք տարի ժամկետով՝ սկսած այն ամսաթվից, երբ կավարտվի ակտիվներով ապահովված թողարկված արժեթղթերի տեղաբաշխումը՝ մինչև 18 ամիս երկարաձգման հնարավորությամբ: