Երկուշաբթի, 19 Փետրվարի 2018 15:54

Արմինֆո. 2018 թվականի մարտի 1-ից Հայաստանում ուժի մեջ է մտնում դեղերի վաճառքի նոր կարգը: Առաջին փուլում նոր կանոնները կվերաբերվեն հակաբիոտիկներին, հորմոնալ և կոդեին պարունակող դեղամիջոցներին, հուլիսի 1-ից`ներարկային և հակաուռուցքային դեղամիջոցներին, իսկ հոկտեմբերի 1-ից` ՀՀ առողջապահության նախարարության ցանկում ընդգրկված մնացած բոլոր դեղամիջոցներին: Այս մասին փետրվարի 19-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՀՀ առողջապահության նախարարի տեղակալ Սերգեյ Խաչատրյանը:

Փոխնախարարի խոսքերով, շատ դեղամիջոցներ, ներառյալ հակաբիոտիկները, միշտ էլ բաց են թողնվել դեղատոմսով, որոնք կարող են օգտագործվեն միայն բժշկի դեղատոմսով: Սակայն, մինչ օրս այդ պահանջներն ամբողջությամբ բավարարված չեն: Երկրի քաղաքացիներն անխտիր զբաղվում էին ինքնաբուժմամբ, իսկ դեղագործները, անհրաժեշտ գիտելիքների և պատասխանատվության բացակայության պատճառով, ուղղակիորեն իրացնում էին դեղամիջոցները: Արդյունքում, հաճախ ամենասովորական մրսածությունը բուժվում էր ամենաուժեղ հակաբիոտիկներով, ինչը հանգեցրեց մի շարք հակաբիոտիկների նկատմամբ ավելի մեծ դիմադրության:

Ներկայում, հղում կատարելով միջազգային փորձին, ոլորտի պատասխանատուները հայտարարում են, որ երևույթը կանխելու հիմնական միջոցը հակաբիոտիկների օգտագործումն է խիստ վերահսկողության ներքո: Դեղատանը պետք է ներկայացնել դեղատոմսը: Առողջապահության նախարարությունը հասկանում է, որ դա անհարմար է, անսովոր, ժամանակ է պահանջում: Բայց պետք է հասկանալ, որ դեղերի անվերահսկելի օգտագործումն ավելի շատ վնաս է բերում, քան օգուտ: Բացի այդ, ըստ նոր կարգի,  ձևավորվում է ինչպես բժշկի, այնպես էլ դեղագործի պատասխանատվության ինստիտուտ:

Այսօր Հայաստանում դեղատոմսով դեղերի ցանկը լայն է և ներառում է գրեթե բոլոր բուժիչ խմբերը, մոտ 3470 անուն դեղորայք: Մինչև տարեվերջ Հայաստանում գրանցված 4723 դեղամիջոցներից 3632-ը բաց կթողնվի բացառապես բժշկի դեղատոմսով, այդ թվում նաև հակաբիոտիկները: Դեղատոմսային ցուցակում ներառվում են նաև այնպիսի սովորական օգտագործվող դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են`իբուպրոֆենը-ասթերիա 400 մգ, կապտոպրիլը, նոլիպրելֆորտեն, էուտիրոքսը և այլն:

Տվյալ դեղամիջոցը դեղատոմսային լինելու կամ չլինելու առումով պարզաբանումներ է տվել ՀՀ առողջապահության նախարարության Դեղերի և բժշկական սարքավորումների փորձագիտական կենտրոնի ղեկավար Հակոբ Թոփչյանը, որ այդ հարցը լոծվում է գրանցման գործընթացում և դրա վրա ազդում է դեղամիջոցի դոզան: Միևնույն ժամանակ, Հակոբ Թոփչյանի հավաստմամբ, ցուցակները կրկին կվերանայվեն, քանի որ չեն բացառվում զուտ տեխնիկական անճշտությունները:

Այսպիսով, այսուհանդերձ անհնար է դառնալու գալ դեղատուն և դեղ գնել դեղագործի խորհրդով: Միևնույն ժամանակ, խրոնիկ հիվանդների համար դեղատոմսերը նախատեսված են լինելու 6 ամիս ժամկետով: Մինչև 2018 թվականի վերջը կաշխատի նաև «էլեկտրոնային դեղատունը», որին մուտքի հնարավորություն կունենան ինչպես բժիշկը, այնպես էլ դեղագործը: Իսկ այդ ամենին կհսկեն առողջապահության նախարարության տեսչական մարմինները: Դեղատոմսային դեղերն առանց համապատասխան փաստաթղթերով վաճառելու համար կսահմանվի տուգանք:

ՀՀ առողջապահության նախարարությունը մտահոգություն է հայտնում, որ նոր կանոնակարգերը կհանգեցնեն քաղաքացիների հոսքի աճին դեպի բժշկական հաստատություններ: Սակայն, պատասխանատուները հավաստիացնում են, որ չպետք է վախենալ հերթերից, քանի որ հիվանդանոցների և կլինիկաների բժշկական անձնակազմները նոր պահանջներին արդեն ծանոթ են: