Արմինֆո. Ռուսաստանը մշտապես համարվել և համարվում է Հայաստանի հիմնական զբոսաշրջային շուկան: Միևնույն ժամանակ, Հայաստանը ցուցադրելու դեռ շատ բան ունի, նաև ռուս զբոսաշրջիկներին հաճելիորեն ուրախացնելու առումով: ԱրմԻնֆո գործակալության հետ հարցազրույցում այս մասին հայտարարել է, որ Զբոսաշրջության զարգացման հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արա Խզմալյանը:
Պարոն Խզմալյան ինչո՞վ կարող է հայկական զբոսաշրջության շուկան հետաքրքրել ռուս փորձառու զբոսաշրջիկին:
Հայաստանը ռուս զբոսաշրջիկի համար առաջին հերթին գրավիչ է իր հյուրընկալությամբ: Այստեղ ռուսներն իրենց զգում են հարմարավետ, նաև լեզվի խոչընդոտի բացակայության պատճառով: Կարևոր դեր են խաղում նաև պատմական կապերը: Այսինքն, ռուսները Հայաստանում իրենց օտար չեն զգում, նրանց միշտ ուրախ են տեսնել, նրանք միշտ ազատ ենէ իրենց վարքագծային դրսևորումներում: Ռուս զբոսաշրջիկներին շատ է դուր գալիս հայկական խոհանոցը, տեղական գինիներն ու կոնյակները: Երևանի կոնյակի գործարանը (ԵԿԳ) ռուսաստանցի հեղինակավոր անձանց մասնակցությամբ պարբերաբար կազմակերպում է մշակութային երեկոներ, ինչը նպաստում է Հայաստանի մասին ընդհանուր գիտելիքների բարձրացմանը:
Այսօր արդեն արվել են որոշ քայլեր Հայաստանում զբոսաշրջային հոսքի խթանման ուղղությամբ: Ռուսաստանի քաղաքացիները 2017 թվականի փետրվարի 23-ից կարող են Հայաստան այցելել իրենց ներքին անձնագրերով: Եթե 2016 թվականին Ռուսաստանից Հայաստան էր այցելել 453.5 հազար զբոսաշրջիկ, ապա 2017 թվականի արդյունքներով Ռուսաստանից Հայաստան է այցելել 584.6 հազ. զբոսաշրջիկ, որից ավելի քան 50 հազարը` ներքին անձնագրերով: Միևնույն ժամանակ, Հայաստանը դեռ շատ անելիքներ ունի, Ռուսաստանից զբոսաշրջիկների ներգրավման առումով:
Ընդհանրապես, երբ խոսվում է ռուսական շուկայի մասին, նախապես ենթադրվում է Մոսկվան և Սանկտ Պետերբուրգը: Բայց Ռուսաստանը հսկայական երկիր է, ներառյալ հյուսիսային շատ հարուստ շրջանները: Հյուսիսից զբոսաշրջիկների ներգրավման համար մենք նախատեսում ենք իրականացնել լուրջ մարքեթինգային ծրագրեր:
Նախ, որոշեցինք ամրապնդել հայ համայնքը Ռուսաստանի հյուսիսում, մասնավորապես, շնորհանդեսներ կազմակերպել զբոսաշրջության ոլորտի ներկայացուցիչների համար, պոտենցիալ զբոսաշրջիկներին ցուցադրելով Հայաստանի բոլոր հաճույքները` ռեստորանները, մշակութային հաստատությունները, քաղաքային կյանքը, պատմական և բնական տեսարժան վայրերը: Գտնում ենք, որ այդ ամենը պետք է ներկայացնել և ցուցադրել, և վստահ եմ, որ դա շատ կհետաքրքրի պոտենցիալ զբոսաշրջիկներին, հատկապես հյուսիսային շրջանների բնակիչներին:
Այդ նպատակով այս փուլում համագործակցում ենք «Տաշիր» խմբի հետ, որ գովազդային (բաներների, տեսանյութերի) բացօթյա հարթակ է ապահովում, բոլոր այն քաղաքներում, որտեղ կան համապատասխան հարթակներ: Կարծում եմ, որ մինչև մայիս ամիսը պրոմո-տեսանյութերը կցուցադրվեն Ռուսաստանի բազմաթիվ քաղաքներում:
Հայաստանի տուրինդուստրիայի նկատմամբ հետաքրքրությունը խթանելու համար շեշտը դնում ենք նաև Ռուսաստան հայկական սփյուռքի ներուժի վրա, իսկ դա միայն հայկական ծագումով բարեգործների ֆինանսական աջակցությունը չէ, այլ նաև Ռուսաստանի գործարար և մշակութային ոլորտների հայտնի հայերի արժանի հեղինակությունը: Այս ամենը լավագույն գովազդ է, նպաստելով Հայաստանի ճանաչելիության բարձրացմանը:
Այս տարվա սեպտեմբերին մենք նախատեսում ենք սկսել «Ռուսական հետք» զբոսաշրջային նախագիծը, որն ուղղված է Հայաստանում ռուս զբոսաշրջիկների հարմարավետության խորացմանը: Մինչ օրս, երբ խոսում ենք զբոսաշրջիկի հարմարավետության մասին, հիմնականում ենթադրում ենք ենթակառուցվածքային տարրերը: Բայց «հարմարավետության» հասկացությունն առաջին հերթին ենթադրում է հոգեբանական բաղադրիչ: Այսպիսով, ռուս մարդուն Հայաստանում ներկայացնելով «ռուսականը» - ռուսական մշակույթը, մշակութային ժառանգության օբյեկտները, որոնք պահպանվում են մեր թանգարաններում, դրանով ապահովում ենք հոգեբանական և մենթալ հանգստություն: Մատենադարանում պահվում են հնագույն սլավոնական ձեռագրեր, Ազգային պատկերասրահում կան ռուս նկարիչների ստեղծագործությունների եզակի հավաքածուներ: Այսինքն, այս ամենի ցուցադրումը կարող է ռուս մարդու համար լինել հարմարավետության լրացուցիչ աղբյուր:
Տուրիստական այդ պրոդուկտի ներկայացումը տեղի կունենա Սանկտ Պետերբուրգի Պետական ռուսական թանգարանի ղեկավարության աջակցությամբ: Մենք գտել ենք դրա շատ հետաքրքիր բանալին, քանի որ պարզվում է, որ ռուսական թանգարանի տնօրեն Ալեքսանդր Միլլերը 1914-1916 թվականներին զբաղվել է Ռուսական թանգարանի ազգագրական բաժնի կազմակերպման աշխատանքներով, իսկ 1916-ին Վասպուրականից, Վանից Սանկտ Պետերբուրգ է տեղափոխել հայկական արվեստի բազմաթիվ գործեր: Դրանք երկար ժամանակ պահվել են ռուսական թանգարանում, իսկ Ազգագրական թանգարանի ստեղծումից հետո շատ բան տեղափոխվել է այնտեղ: Պարզվում է, որ 2018 թվականին է լրանում այդ իրադարձության 100-ամյակը, և մենք հնարավորություն ունենք իրականացնել «Ռուսական հետք» նախագիծը: Բացի այդ, նախատեսվում է նաև թանգարանի ֆոնդերում պահվող հայ նկարիչների աշխատանքների ցուցահանդես: Միջոցառման շրջանակներում Սանկտ-Պետերբուրգի տուրիստական կոմիտեի աջակցությամբ նախատեսվում է կենտրոնացնել ողջ տուրիստական ինդուստրիան:
Պարոն Խզմալյան, կա՞ն արդյոք Ռուսաստանի տարբեր վայրերում հայկական մշակութային կենտրոններ ստեղծելու ծրագրեր, որոնք մշտապես կգործեն և, հավանաբար, կլինեն ինքնուրույն: Ի վերջո, մի բան է զբոսաշրջային պրոդուկտի զարգացումը և տարվա ընթացքում գովազդային տեսանյութի ցուցադրումը, և այլ բան` մշտապես այդ ուղղությամբ աշխատելը:
Այսօրվա դրությամբ կան տեղեկատվական կենտրոններ ստեղծելու ծրագրեր, օրինակ, Սուրգուտում, որտեղ գործում է շատ ուժեղ հայկական համայնք: Դա թույլ կտա մշտապես տեղեկություններ հաղորդել այդ քաղաքներին: Ինչ վերաբերում է մշակութային կենտրոններին, ապա կարելի է ասել, որ Ռուսաստանի շատ քաղաքներում արդեն կան նման կենտրոններ, բայց գործունեության առումով կան որոշակի բացեր: Կա գործառույթներն ընդլայնելու, աշխատանքն ավելի մասնագիտորեն կազմակերպելու խնդիրը, այսինքն, այն դնել անհրաժեշտ ուղիների վրա, քանի որ ներկայումս դրանք աշխատում են «սիրողական ակումբների» ձևաչափով: Մենք դեռ չենք հասցրել նրանց հետ լրջորեն աշխատել, քանի որ շեշտը դրել էինք Ռուսաստանում և Հայաստանում տեղեկատվական կենտրոնների զարգացման վրա, որոնք կօգնեն Հիմնադրամին: Հենց տեղեկատվական կենտրոնների միջոցով էլ նախատեսում ենք ստանալ անհրաժեշտ մեսիջները, ինչը հետաքրքրում է պոտենցիալ զբոսաշրջիկին, թե ո՞ր ուղղություններն են գերադասելի, ի՞նչ են ուտում մարդիկ և որտե՞ղ են կանգ առնում: Այս ամենը շատ կարևոր է հետագա քայլերը պլանավորելու համար: Բայց մենք կաշխատենք նաև Ռուսաստանի քաղաքներում գործող մշակութային կենտրոնների վերաբաշխման ուղղությամբ, քանի որ մեր հիմնադրամի նպատակը մասնագիտական մարքեթինգային միջոցառումների իրականացումն է ու ցանցի ստեղծումը, որն ընդունակ է աշխատել դրա վրա: Եվ, քանի որ պետական միջոցները բավարար չեն, մենք արդեն ապահովել ենք հովանավորների աջակցությունը: Տարեվերջին կկարողանանք ներկայացնել ավելի կոնկրետ պատկերը:
Ընդգծեմ, որ Հիմնադրամի հիմնական առաքելությունը նրանում չի կայանում, որպեսզի հաստատվեն B2B ձևաչափով շփումներ, քանի որ հայկական և ռուսաստանյան տուրօպերատորներն առանց այդ էլ համագործակցում են միմյանց հետ, այլ գլոբալ իմաստով Հայաստանի ճանաչելիության բարձրացման մեջ է, որպես զբոսաշրջային ուղղության: Հիմնականում այդ առաքելության համար էլ ստեղծվել է Հիմնադրամը:
Փորձենք կառուցել ռուս զբոսաշրջիկի պատկերը Հայաստանում, ինչպիսի՞ն է նա: Ի՞նչ տեսք ունի և ինչպես է իրեն պահում ...
Մեր հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հիմնականում Հայաստան են գալիս երիտասարդներ: Նրանք Հայաստան են այցելում ընտանիքներով, կորպորատիվ հանգստի շրջանակներում, հավաքվում ընկերներներով: Մենք հասկացանք, որ մարդիկ, Հայաստանի ճանաչելիության բարձրացմանը զուգահեռ, սկսեցին հանրապետություն այցելել առանց տուր օպերատորների օգնության, ինքնուրույն տեղեր են ամրագրում հյուրանոցներում, կազմում իրենց երթուղին: Այսինքն, մենք պետք է լրջորեն աշխատենք նրանց`ինդիվիդուալ զբոսաշրջիկների վրա:
Բացի այդ, ռուս զբոսաշրջիկը Հայաստանում միջին և բարձր եկամուտ ունեցող զբոսաշրջիկ է: Նա շատ լավ գիտի Եվրոպան, շատ է ճանապարհորդել և հետաքրքրված է նոր ուղղություններով, քանի որ հոգնել է եվրոպական տեսարժան վայրերից: Նա կարիք ունի հասարական ժողովրդի հետ ջերմ և բարեկամական շփումների: Նա հետաքրքրված է նաև արկածային և լեռնադահուկային զբոսաշրջությունով: Այս առումով մենք չենք մրցակցում միջազգային գների շուկայում. Հայաստանն իրեն դիրքավորում է իր բնությունով, մշակույթով և մարդկանցով:
Այսօրվա դրությամբ նախատեսված PR միջոցառումների արդյունքում որքանո՞վ եք նախատեսում ավելացնել Ռուսաստանից Հայաստան զբոսաշրջիկների հոսքը:
Այսօր դա շատ դժվար է հաշվարկել, քանի որ վիճակագրության առումով ունենք լուրջ աշխատանքներ: Զբոսաշրջության պետական կոմիտեն ներկայումս շատ լուրջորեն է զբաղվում այս խնդրով և փորձում է բարելավել վիճակագրական տվյալների համակարգը, քանի որ միայն ճշգրիտ վիճակագրություն ունենալու դեպքում կարող ենք ավելի արդյունավետորեն պլանավորել հետագա քայլերը: Կարծում եմ, մինչև 2018 թվականի ավարտը համակարգը պատրաստ կլինի:
Միևնույն ժամանակ, պետք չէ կարծել, որ մենք կենտրոնացած ենք միայն ռուսական շուկայում: Մենք մասնակցում ենք Road Show-ի, շնորհանդեսներ կազմակերպում աշխարհի տարբեր քաղաքներում: Մենք շուկայի դիվերսիֆիկացման ուղղությամբ լուրջ աշխատանք ենք իրականացնում, և շուտով նախատեսում ենք ստեղծել ներկայացուցիչների ցանց, որոնք կաշխատեն մարքեթինգային միջոցառումների վրա: Այսինքն, մեր բարերարների աջակցությամբ, ողջամիտ պետական քաղաքականությամբ և պլանավորված քաղաքականության մասնագիտական իրականացմամբ, վստահ եմ, որ մեծ հաջողությունների կհասնենք զբոսաշրջության ոլորտում: