Արմինֆո. ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը հրապարակել է ՀՀ կառավարության պարտքի կայունության 2019թ-ի վերլուծությունն ամփոփող աշխատանքային փաստաթուղթը: Դրա շրջանակներում մասնագետների կողմից իրականացվել են կառավարության պարտքի կայունության բազմակողմանի գնահատումներ և դրան սպառնացող ռիսկերի վերլուծություններ:
Ինչպես ԱրմԻնֆո-ին հաղորդեցին նախարարության մամուլի ծառայությունից, վերլուծության արդյունքները ցույց են տվել, որ, ընդհանուր առմամբ, ՀՀ կառավարության պարտքը կայուն է և գտնվում է կառավարելիության տիրույթում: ՙԱյդ հարցում առանցքային դերակատարում ունի հարկաբյուջետային կանոնների նոր համակարգի վրա խարսխված պարտքի բեռի նվազեցման քաղաքականությունը: ՀՀ կառավարության պարտքը միջազգայնորեն ընդունված մեթոդաբանությամբ (Արժույթի միջազգային հիմնադրամի և Համաշխարհային բանկի կողմից մշակած) գնահատվում է ցածր ռիսկային:
ՀՀ կառավարության պարտքի կառուցվածքում արտարժութային պարտքի և ոչ ռեզիդենտների նկատմամբ պարտքի մասնաբաժինները գնահատվում են ռիսկային, միևնույն ժամանակ կառավարելի: ՀՀ կառավարության հարկաբյուջետային քաղաքականության ռազմավարական փաստաթղթերով ծրագրված միջոցառումների իրականացումը կնպաստի պարտքի կայունության ռիսկերի մեղմմանը:
Վերլուծությանը կարելի է ծանոթանալ հետևյալ հղմամբ՝ http://www.minfin.am/website/images/files/DSA_MoF_2019_last.pdf՚, - ասվում է հաղորդագրությունում:
Հիշեցնենք, որ 2009 թվականից մինչեւ 2014 թվականը Հայաստանի պետական պարտքը կայունորեն ավելացրել է միջին հաշվով շուրջ 245 մլն դոլարով. 2009-ի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ պետական պարտքը կազմել է 3, 367.2 մլն դոլար, 2010-ին՝ 3, 805.1 մլն դոլար (աճը ՝ 437.9 մլն դոլար), 2011 - ին՝ 4,134.7 մլն դոլար (աճը ՝ 329.6 մլն դոլար), 2012-ին ՝ 4, 372.1 մլն դոլար (աճը ՝ 237.4 մլն դոլար), 2013 - ին ՝ 4,588,5 մլն դոլար (աճը ՝ (216,5 մլն դոլարի), 2014-ին ՝ 4,441,5 մլն դոլար (248,3 մլրդ դրամի աճ, իսկ դոլարային արտահայտությամբ ՝ 147 մլն դոլարի անկում) ։ Արդեն 2015-ից ի վեր ցուցանիշը սկսել է աճել "յոթ մղոնանոց քայլերով" ՝ 2015 - ի ավարտին հասնելով 5077,7 մլն դոլարի նշաձողին, ընդ որում, արձանագրելով 636,2 մլն դոլարի աճ: Միտումը պահպանվել է նաեւ 2016-ին ՝ ապահովելով 864,4 մլն դոլարի աճ, ինչի արդյունքում ցուցանիշը հասել է 5 942,1 մլն դոլարի: 2017-ի վերջին Հայաստանի համախառն պետական պարտքն աճել է մինչեւ 6.774, 6 մլն դոլար՝ 2017 թվականի բյուջեում ամրագրված 6,512 մլրդ դոլարի դիմաց: "Հայաստանը 262,6 մլն դոլարով ավելի շատ է կուտակել, քան պլանավորել էր։ Այդպիսով, մեկ տարում պարտքի բեռն ավելացնելով 832,5 մլն դոլարով, Հայաստանը կուտակել է 262,6 մլն դոլարով ավելի, քան նախատեսվում էր: Պետական պարտքի "թռիչքը" կանգնեցվել է 2018 թվականին, և տարեվերջին Հայաստանի պետական պարտքը կազմել է 6 922,9 մլն դոլար' տարվա ընթացքում ավելանալով 148,3 մլն դոլարով' նախատեսված 372 մլն դոլարի փոխարեն: Եվ, եթե 2009-ից մինչեւ 2016 թվականը տոկոսային վճարումներին միջին հաշվով ուղղորդվում էր պետական գանձարանի ծախսերի 4.2% - ը, ապա արդեն 2017-ին ցուցանիշն աճել է մինչեւ 8,1%: 2018 թվին տոկոսային վճարումների համար հատկացվել է 139 մլրդ դրամ (2017-ի փաստացի 122,1 մլրդ դրամի փոխարեն), մասնավորապես, 75 մլրդ դրամ արտաքին պարտքի դիմաց և 64 մլրդ դրամ ՝ ներքին պարտքի դիմաց։
"2020 թվականի պետական պարտքի մասին" օրենքի նախագծի հիմքում դրված կանխատեսումների համաձայն ՝ Հայաստանի պետական պարտքը մինչեւ 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ը կկազմի 3,538 տրլ դրամ (7,430 մլրդ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 53,9 տոկոսը: 2020 թվականի արդյունքներով ցուցանիշը կհասնի 3,705 տրլն դրամի (7,780 մլրդ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 52,2% - ի: Ընդ որում, մինչեւ 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ը կառավարական պարտքը կկազմի 3,490 տրլն դրամ (7,330 մլրդ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 49,2 տոկոսը, Այդպիսով 1,1 տոկոսային կետով նվազելով 2019 թվականի վերջին սպասվող 3,305 տրլն դրամից (6,940 մլրդ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 50,3 տոկոսը: 2019 թվականին, համաձայն հաստատված բյուջեում ամրագրված ցուցանիշների, ՀՀ կառավարության պարտքի մարման եւ սպասարկման համար Հայաստանը կտրամադրի շուրջ 356,9 մլրդ դրամ (733 մլն դոլար) կամ պետական բյուջեի ծախսերի 9,6% - ը: Մասնավորապես, 356,9 մլրդ դրամից 198,9 մլրդ դրամը նախատեսվում էր հատկացնել պարտքի մայր գումարի մարմանը (արտաքին պարտքի գծով՝ 85,2 մլրդ դրամմ և 113,7 մլրդ դրամ ՝ ներքին պարտքի գծով), իսկ 158 մլրդ դրամը ՝ տոկոսային վճարումներին։
Արդյունքում, ըստ փաստաթղթի, Հայաստանի կառավարության պարտքի մարման ու սպասարկման համար հաջորդ տարի կպահանջվի 453,9 մլրդ դրամ ՝ չհաշված այն 402 մլն դոլարը, որը հանրապետությունը պետք է ուղղորդեր 2020 թվականի սեպտեմբերի 30-ին նախատեսված եվրապարտատոմսերի առաջին տրանշի մարմանը: Հարցը ֆինանսական իշխանություններն արդեն լուծել են հայկական սուվերեն արժեթղթերի երրորդ տրանշի թողարկմամբ։