Արմինֆո. Կենդանիների համարակալման եւ հաշվառման ծրագիրը հիմք կհանդիսանա այլ ծրագրերի իրականացման համար, մասնավորապես անասնաբուծության, անասնաբուժության, պարենային անվտանգության, Հայաստանի հանրային առողջության ոլորտներում:
Նոյեմբերի 20-ին Ծաղկաձորում ՀՀ-ում խոշոր եղջերավոր անասունների համարակալման եւ հաշվառման համակարգի ներդրմանը նվիրված Էկոնոմիկայի նախարարության աշխատանքային խորհրդակցության շրջանակներում այդ մասին նշել է ծրագրի ղեկավար Նազելի Գրիգորյանը՝ պատասխանելով "Արմինֆո" - ի թղթակցի հարցին: Ծրագիրը Հայաստանում իրականացնելու է Ագրոբիզնեսի եւ գյուղի զարգացման կենտրոնը (CARD):
"Ծրագիրը կդառնա յուրատեսակ քրեստոմատիա", - ընդգծել է նա, նշելով, որ համակարգը կներառի ամբողջական տեղեկատվություն բացարձակապես բոլոր կենդանիների մասին:
Փորձագետը պատմել է, որ ծրագրի շրջանակներում ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, որի կազմում ընդգրկված են տարբեր նախարարությունների, անասնաբուժության ասոցիացիաների, CARD-ի եւ ՀՀ Սննդամթերքի անվտանգության վերահսկողության ծառայության մասնագետները: Նրա խոսքով, ծրագիրը մշակվել է երեք տարի ժամկետով, եւ այդ ընթացքում համարակալումն ու հաշվառումն իրականացնելու համար ֆինանսավորումը կստանձնի պետությունը: Ծրագիրը նախատեսվում է գործարկել 2020 թվականի կեսին:
"Ծրագրի առաջին կետը հանրային իրազեկումն է, որը ենթադրում է մինչեւ ծրագրի մեկնարկը գյուղացիների լայնածավալ իրազեկում կենդանիների համարակալման եւ հաշվառման համակարգի մասին: Դրանից հետո մենք նախատեսում ենք անձնակազմի ուսուցում անցկացնել, որը կզբաղվի համարակալմամբ եւ կենդանիների հաշվառմամբ", - ասել է Գրիգորյանը։
Դրա հետ մեկտեղ նա նշել է, որ ծրագիրը գործելու է առայժմ միայն խոշոր եղջերավոր անասունների համար, որի գլխաքանակը Հայաստանում այսօրվա դրությամբ կազմում է շուրջ 570 հազար:
Նախապատրաստական փուլի բյուջեն կազմել է 740 հազար եվրո, իսկ եռամյա ծրագրի ընդհանուր արժեքը կհասնի մոտ 6 մլն եվրոյի, որի մի մասն իրենց վրա կվերցնեն Ավստրիական զարգացման գործակալությունը և ՀՀ կառավարությունը: Մասնավորապես, ՀԱՀ փոխտնօրեն Նորա Ալանաքյանը գործակալության անունից պատրաստակամություն է հայտնել աջակցել ծրագրի իրականացմանը ՝ ակնկալելով ՀՀ իշխանությունների ակտիվ մասնակցությունը:
ՀՀ էկոնոմիկայի փոխնախարար Տիգրան Գաբրիելյանը խորհրդակցության ժամանակ նշել է, որ անկախությունից ի վեր Հայաստանում կենդանիների համարակալում չի իրականացվել: Չնայած այն հանգամանքին, որ Վայոց Ձորի, Սյունիքի, Կոտայքի և Արարատի մարզերում պիլոտային ծրագրեր են իրականացվել, սակայն, ըստ նրա, լայնածավալ ծրագիր ամբողջ հանրապետությունում չի իրականացվել տեխնիկական խնդիրների և ֆինանսավորման բացակայության պատճառով ։ "Ծրագիրը ռազմավարական նշանակություն ունի ոչ միայն Հայաստանի, այլև տարածաշրջանի համար ։ Կենդանիների համարակալումը եւ հաշվառումը կնպաստի արտադրանքի մրցունակության բարձրացմանը, նոր շուկաների հասանելիությանը, կենդանիների առողջության բարելավմանը եւ անասնապահության զարգացմանը", - ասել է փոխնախարարը:
Լրագրողների հետ զրույցում ՀՀ պարենային անվտանգության պետական ծառայության պետ Գեորգի Ավետիսյանն ընդգծել է, որ առանց կենդանիների համարակալման եւ հաշվառման համակարգի ներդրման, այդ ոլորտում լիարժեք վերահսկողություն հնարավոր չէ իրականացնել: "Շատ կարեւոր է, որ այս նախաձեռնությունը կա, եւ հույս ունենք, որ 2-3 տարվա ընթացքում ամբողջ հանրապետությունում արդեն կանցկացվի խոշոր եղջերավոր անասունների համարակալում", - ընդգծել է նա:
Հիշեցնենք, որ դեռևս 2017-ին ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարությունում ներկայացրել էին գյուղատնտեսական կենդանիների նույնականացման եւ համարակալման համակարգի ներդրման ծրագիր, որը մշակվել էր ՀՀ պարենային անվտանգության ծառայության կողմից՝ Ագրոբիզնեսի զարգացման կենտրոնի հետ համատեղ:
Ծրագրի իրականացման արդյունքում ակնկալվում էր կենդանիների հիվանդությունների կանխատեսելիության և առողջության ապահովման արդյունավետության բարձրացում, պարենային անվտանգության ավելի արդյունավետ կառավարում, ցեղական անասունների բուծում, արտահանման հնարավորությունների ընդլայնում:
Նշենք, որ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ 2019թ. հունվար-սեպտեմբերին ՀՀ անասնաբուծության համախառն արտադրանքը կազմել է 250.8 մլրդ դրամ, ինչը 2,2 տոկոսով պակաս է մեկի տարվա վաղեմության ցուցանիշից: Ըստ ՀՀ մաքսային ծառայության տվյալների՝ առաջին կիսամյակում Հայաստանը 2.4 անգամ ավելացրել է խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակի արտահանումը ՝ հասցնելով 1340-ի ՝ մաքսային արժեքի 3.4 անգամ աճով՝ մինչև 580 հազար դոլար: Ընդ որում, ներմուծման հետընթաց է նկատվում։ Մասնավորապես, հաշվետու ժամանակահատվածում Հայաստանը գրեթե 2 անգամ կրճատել է խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակի ներմուծումը (մինչև 215 գլուխ)՝ մաքսային արժեքի 1,4%-ով, մինչև 598.4 հազար դոլար անկման պայմաններում: