Արմինֆո.Հայաստանի առջև ծառացած են մի շարք մարտահրավերներ, որոնք վերաբերում են հակամարտությունների սպառնալիքին, կլիմայի փոփոխությանը, մասնավոր հատվածի զարգացմանը, լոգիստիկային և պետական կառավարմանը: Այդ մասին ասվում է Համաշխարհային բանկի "Սահմաններից դուրս. կարողությունների բացահայտում կայուն ապագայի համար" զեկույցում, որը ներկայացրել է Համաշխարհային բանկի ավագ մասնագետ Լեյա Հաքիմը:
Նա, մասնավորապես, նշել է, որ 2020 թվականից սկսած Հայաստանի հասարակությունն ավելի է կենտրոնացել անվտանգության հարցերի վրա, իսկ երկարատև քաղաքական անորոշությունն ազդում է տնտեսական արդյունքների վրա ։ "Բացի այդ, մենք տեսնում ենք, որ նվազում է հանրության վստահությունը պետական կառույցների նկատմամբ", - ասել է ՀԲ ներկայացուցիչը:
Խոսելով կլիմայի փոփոխության մասին ՝ Հաքիմը նշել է, որ Հայաստանում օդի միջին ջերմաստիճանն ավելի բարձր է, քան աշխարհում միջին ջերմաստիճանը ։ "Դա խոսում է այն մասին, որ Հայաստանը խոցելի է", - ասել է նա: Այս առնչությամբ ՀԲ ներկայացուցիչը նշել է, որ այս ուղղությունը մեծ ծախսեր է նախատեսում ինչպես սոցիալական, այնպես էլ գյուղատնտեսական ոլորտներում:
Մասնավորապես, փորձագետը կարևորել է նաև մեղմացնող միջոցառումների անցկացումը թափոնների կառավարման, հանքարդյունաբերության, էներգետիկայի, գյուղատնտեսության ոլորտներում: Խոսելով էներգետիկ ոլորտի մասին ՝ նա նշել է, որ կարելի է ավելի մեծ ջանքեր գործադրել աղետների ռիսկի կառավարման և ենթակառուցվածքների կայունության ամրապնդման ուղղությամբ: Հաքեմը նշել է, որ Հայաստանը պետք է բնական գազից անցներ արեւային էներգետիկայի, ավելի շատ ներդրումներ կատարեր ցանցերում, ինչպես նաեւ «կանաչապատեր» հանքարդյունաբերության ոլորտը ՝ հաշվի առնելով գլոբալ ապակարբոնացման գործընթացը:
Ինչ վերաբերում է մասնավոր հատվածի զարգացմանը, ՀԲ ավագ մասնագետը նշել է, որ երկրում ցածր արտադրողականություն կա, որը կապված է մարդկային կապիտալի, ֆինանսական միջոցների ցածր մատչելիության հետ, հատկապես փոքր բիզնեսի դեպքում, քանի որ խոշոր բիզնեսն ավելի շատ մտահոգված է անկայուն քաղաքական իրավիճակով:
Նա նշել է, որ արդյունաբերության և ծառայությունների ոլորտում արտադրողականությունը մի քանի անգամ գերազանցում է գյուղատնտեսության արտադրողականությունը: Փորձագետի խոսքով ՝ գյուղատնտեսության մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում 2023 թվականի արդյունքներով նվազել է մինչև 8% ՝ 2012 թվականի 18% - ի դիմաց ։ <Եվ, այնուամենայնիվ, ոլորտը շարունակում է մնալ կարևոր գործատու: Քաղաքացիների մոտ 22 տոկոսը զբաղված է հենց գյուղատնտեսությամբ, իսկ զբաղվածների 44 տոկոսը բաժին է ընկնում աղքատ բնակչությանը", - հավելել է նա ։
Գործարար միջավայրի բարելավման համար, նրա խոսքով, անհրաժեշտ է խթանել ներդրումները ՝ ինչպես ներքին, այնպես էլ արտասահմանյան ։ <Լավ կլինի ունենալ ռազմավարություն ՝ հասկանալու համար, թե որ ոլորտներն են առաջնային, որպեսզի ներդրողը իմանա, թե որտեղ կարող է ներդրումներ կատարել: Եվ անհրաժեշտ է վերանայել օտարերկրյա ներդրումների մասին օրենքը, որն ընդունվել է դեռեւս 1994 թվականին", - ասել է փորձագետը։
Նա նաև մատնանշել է լոգիստիկայի հետ կապված խնդիրները, նկատելով, որ համադրելի երկրների համեմատ Հայաստանի ենթակառուցվածքներն ավելի անկատար վիճակում են: Դրա պատճառներից մեկը, ըստ մասնագետի, տրանսպորտային ոլորտն է ։ Նա նշել է, որ Հայաստանի ճանապարհների 45 տոկոսը վատ վիճակում է ։ Այդ պատճառով գյուղական բնակավայրերի բնակիչներին, որոնք գտնվում են անմխիթար վիճակում, երկրորդական քաղաքներում անհասանելի են մի շարք ծառայություններ, այդ թվում ՝ կրթության հետ կապված։
ՀԲ-ի գնահատականների համաձայն ՝ Հայաստանը դեռ շատ բան պետք է իրականացնի մրցակցային քաղաքականության ոլորտում, հավասար պայմանների ստեղծման, ինչպես նաև ավելի շատ ջանքեր ուղղի ինստիտուցիոնալ կարողությունների զարգացմանը: < Պետք է իրականացնել մոնիտորինգ, գնահատում, իսկ այդ ամենի համար մեզ տվյալներ են պետք ։ Պետք է ներդրումներ կատարել տվյալների ոլորտում, քանի որ որոշումներ կայացնելիս տվյալները կարևորագույն գործոն են", - ասել է փորձագետը։