Շաբաթ, 27 Փետրվարի 2010 14:40
Միկրոֆիննանսավորումն այնքան ժամանակ կգերակշռի, մինչև որ Հայաստանը չթևակոխի տնտեսության զարգացման հաջորդ փուլ:
ԱրմԻնֆո. ՙՖինքա՚ ունիվերսալ վարկային կազմակերպության գլխավոր տնօրեն Երվանդ Բարսեղյանի հարցազրույցը Արմինֆո գործակալությանը:
Միկրոֆիննանսավորումն այնքան ժամանակ կգերակշռի, մինչև որ Հայաստանը չթևակոխի տնտեսության զարգացման հաջորդ փուլ:
Պրն.Բարսեղյան, 2009 թվականին ինչպիսի՞ դժվարությունների բախվեց ՙՖինքա՚ ՈՒՎԿ-ն, կապված ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի դժվարությունների հետ:
2009 թվականին, ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում ՙծաղկում՚ էր ֆինանսատնտեսական ճգնաժամը, որն իր բացասական հետևանքները թողեց ինչպես Հայաստանի ողջ շուկայի, այնպես էլ նրա մասնակիցներից յուրաքանչյուրի գործունեության վրա: Ֆինանսատնտեսական ճգնաժամով պայմանավորված ռիսկերի բարձրացում Հայաստանում կտրուկ աճեցին միջազգային ինստիտուցիոնալ կառույցների կողմից հեջֆոնդերի միջոցով տրամադրվող դրամային ռեսուրսների գները: Դրանից բացի, միջազգային ֆինանսական կառույցներն սկսեցին զգուշորեն վերաբերվել ֆինանսավորման և ներդրումների հետ կապված հարցերին: Դա սահմանափակում էր Հայաստանում գործող վարկային կազմակերպությունների և բանկերի կողմից տեղական արժույթով ֆինանսական ռեսուրսներ ներգրավելու հնարավորությունները:
Այդ պրոբլեմից զերծ չմնաց նաև ՙՖինքան՚: Եթե նախորդ տարիներին մեզ հաջողվում էր արտաքին աղբյուրներից ներքին արժույթով միջոցներ ներգրավել, ապա անցնող ճգնաժամային տարում դա մեզ չհաջողվեց: Սակայն, չնայած դրան, մենք անցյալ տարվա հոկտեմբերից, այնուամենայնիվ, արդեն ձեռնամուխ եղանք մեր հաճախորդների ակտիվ վարկավորմանը` ընկերության սեփական միջոցների հաշվին: Դրանից բացի, ակտիվ բանակցությունների արդյունքում այս տարի ընկերությանը հաջողվել է համաձայնության գալ դրամային լրացուցիչ ֆինանսավորման ուղղությամբ:
Ֆինանսատնտեսական ճգնաժամն ընկերության համար ստեղծեց երկու բացասական հետևանքներ` փոխառուների կողմից վարկային պարտավորությւնների կատարման ժամանակացույցի խախտմանը և ընկերության վարկային պորտֆելի կրճատմանը, կապված դրամային միջոցների սակավության հետ:
Ընկերության կողմից ճգնաժամից դուրս գալու ուղղությամբ ինչպիսի՞ միջոցներ են ձեռնարկվել, ինչպիսի՞ն է ձեր սեփական հակաճգնաժամային ծրագիրը:
Անցյալ տարվա մարտին ՙՖինքա՚ ընկերության տնօրենների Խորհրդի կողմից հաստատվեց հակաճգնաժամային ծրագիր: Մասնավորապես, նոր պարամետրերի ընդգրկման միջոցով մենք փոխեցինք փոխառուների վարկունակությունը վերլուծելու մեթոդները, որոնք այժմ թույլ են տալիս իրականացնել հաճախորդի արժութային պարտքի վերլուծություն, կապված արժութային տատանումների, սեզոնային գործոնների և ճգնաժամի հնարավոր զարգացումների հետ: Դրանից բացի, մենք խստացրեցինք շրջանառու միջոցների գնահատման մոտեցումները: Ի լրացումն ներքին Աուդիտի բաժնի ստեղծեցինք նոր, Ներքին վերահսկողության բաժին (ՆՎԲ), ինչը բավականին ուժեղացրեց վարկի որակի հետ կապված վերահսկողությունն ու մոնիտորինգը: ՆՎԿ-ի խնդիրն է` ընկերության օպերացիոն ամբողջ գործունեության օպերատիվ ստուգումը:
Ընթացիկ տարում ընկերությունը պլանավորո՞ւմ է արդյոք ընդլայնել իր ներկայությունը Հայաստանում:
Հաշվի առնելով սպառողական վարկերի նկատմամբ աճող անբավարար պահանջարկը, մենք մեր գործունեությունն ընդլայնելու հնարավորություններ տեսնում ենք: Անցյալ տարի մենք Կապանում բացեցինք մի նոր խոշոր մասնաճյուղ և գրանցեցինք մի քանի նոր գրասենյակներ: Ընթացիկ տարում նախատեսում ենք լիովին ավարտել Գյումրիի մասնաճյուղի արդիականացումը` ներդնելով մոտ 100 հազ.դոլար: Առաջիկա երկու ամիսներին մտադիր ենք ներկայացուցչություն բացել Մասիս քաղաքում: Տարվա ընթացքում նախատեսվում է ևս մի քանի գրասենյակների բացում, որոնց ժամկետները հիմնականում կախված կլինեն տվյալ տարածքում մեր աշխատանքների արդյունավետությունից, ինչպես նաև շուկայից:
Ինչպե՞ս եք գնահատում ընկերության 2009 թվականի գործունեության արդյունքները և հիմնական ֆինանսական ցուցանիշների ինչպիսի՞ աճ եք նախատեսում ապահովել 2010 թվականին:
Մինչև տարեվերջ մենք նախատեսում ենք 25 տոկոսով ավելացնել վարկային ներդրումների ծավալները, հասցնելով այն 9.5 մլրդ.դրամի: Վարկային պորտֆելի աճին զուգահեռ կավելանա նաև փոխառուների քանակը: Նախորդ տարվա տվյալներով դրանց քիվը հասել էր 30 հազարի, իսկ այս տարի այս ցուցանիշը, մեր կանխատեսումներով, կհասնի 39 հազարի: Ընկերության մաքուր շահույթն այս տարի նախատեսվում է 400 մլն.դրամի սահմաններում:
Ձեր կանխատեսումներով ինչպե՞ս կզարգանա միկրոֆինանսավորման շուկայում տիրող իրավիճակը և ինչ՞ պլաններ ունի ընկերությունը 2010 թվականի համար:
Ներկայումս Հայաստանի տնտեսությունը գտնվում է զարգացման փուլում, իսկ զարգացող տնտեսության փուլում գտնվող երկրներին հատուկ է ֆինանսավորման այն տեսակը, ինչպիսին է միկրոֆինանսավորումը, ինչն առաջին հերթին նախատեսում է բնակչության սոցիալապես խոցելի խմբերի աջակցություն: Միկրոֆինանսավորումը կլինի երկրում բիզնեսի վարկավորման ամենագերակշռող տեսակներից մեկն այնքան ժամանակ, մինչև որ Հայաստանի չթևակոխի զարգացման հաջորդ փուլ: Այս շուկայում կան շատ մեծ հեռանկարներ և աշխատանքների մեծ դաշտ, անգամ չնայած ֆինանսական ճգնաժամին, որը գործունեության դաշտը չի նեղացնում, այլ հակառակը, ընդլայնում է վարկավորման այս հատվածի զարգացման հնարավորությունները:
Ինչ վերաբերում է ընկերության պլաններին, ապա ընթացիկ տարում մենք նախատեսում ենք վերահսկողության նոր համակարգերի ներդրումներ, այսինքն, նախատեսում ենք ներքին համակարգերի արդիականացում: Դրանից բացի, ընկերության կողմից ԱՍ Բանկ 3-0 համակարգի փոխարեն գործածության մեջ կդրվի ԱՍ Բանկ 4-0 համակարգը, որն օգտագործվում է բանկերում և ստեղծում է կազմակերպությունն ավելի օպերատիվորեն կառավարելու հնարավորություն: Մենք մտադիր ենք իրականացնել նաև տեղեկատվական տեխնոլոգիաների փուլային վերահսկողության համակարգի (COBIT) ներդրում: Շուտով կվերագործարկվի ընկերության պաշտոնական կայքը:
Անցյալ տարի Finca International կազմակերպությունն ընդունել է իր բոլոր մասնաճյուղերի ռեբրենդինգի մասին որոշում: Դրանից հետո, բոլոր այդ մասնաճյուղերը կվերանվանվեն, առևտրային նշանները կլինեն գրանցված և պաշտպանված, համապատասխան պահանջներ կներկայացվեն ինչպես մասնաճյուղերի արտաքին տեսքին (ընկերության լոգոտիպը, գովազդը), այնպես էլ ներքին բովանդակությանը` ծառայություններին, գործառնություններին և այլն: Այս դժվարին և բավականաչափ թանկ գործընթացը կանցկացվի նաև Հայաաստանում և կավարտվի 2010 թվականին: Ընթացիկ տարում հատուկ ուշադրություն կդարձվի ընկերության ինչպես ներքին, այնպես էլ միջին ու բարձր օղակների ղեկավարների մասնագիտական պատրաստվածության բարձրացմանը: Ընկերության աշխատակիցների համար կրթական ծրագրերը կանացկացվեն ինչպես ՙՖինքա՚ կրթական ծրագրի շրջանակներում, այնպես էլ մասնագիտացված թրենինգային ընկերությունների միջոցով: Ընթացիկ տարում ընկերությունում կստեղծվի նաև ռիսկերի գնահատման ու կառավարման մի նոր բաժանմունք: Ռիսկերի կառավարման ֆունկցիաներն առանձնացնելը կապված է ընկերությունում ֆինանսական վերահսկողության և վերլուծությունների գործընթացների բարդացման հետ, ինչը պայմանավորված է գործառնությունների ծավալների աճով:
Պրն. Բարսեղյան, կարելի՞ է ենթադրել, որ վերը նշված միջոցառումներն իրականացնելով, ՙՖինքա՚-ն, փաստորեն, 2011 թվականին միկրոֆինանսական բանկի վերակազմավորվելու անհրաժեշտ հիմքեր է ստեղծում:
Այս միջոցառումների առաջնահերթ նպատակը շուկայի, ինչպես նաև, ընկերությունն արդյունավետորեն կառավարելու պահանջների բավարարումն է: Ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի պայմաններում, ելնելով Հայաստանում տիրող տնտեսական իրավիճակից, մենք առաջիկա տարում միկրոֆինանսային բանկի վերակազմավորվելու սուր անհրաժեշտություն և նպատակահարմարություն չենք տեսնում, չնայած, որ մեր բոլոր մասնաճյուղերն էլ իրենց տեխնիկական հագեցվածության տեսանկյունից արդեն համապատասխանում են բանկերի մասնաճյուղերի համար սահմանաված պահանջներին: Տվյալ փուլում, իրավական տեսանկյունից վերցրած, կա միկրոֆինանսական գործունեության իրականացման ավելի ավելի արդյունավետ միջոց, դա ունիվերսալ վարկային կազմակերպության կարգավիճակով գործելն է: Իսկ բանկի վերակազմավորվելու վերաբերյալ որոշումը հիմնականում կախված կլինի երկրի տնտեսությունում տիրող իրավիճակից, ինչպես նաև բանկային այն ծառայությունների նկատմամբ պահանջարկից, որոնք այսօր շուկայում դեռևս բավականաչափ պահանջարկ չունեն:
Ինչ պարամետրերի շնորհիվ է, որ այսօր հայկական Ֆինքան առաջատար դիրքեր է զբաղեցնում Finca International-ի դուստր կազմակերպությունների շարքում:
Առաջին հերթին աշխատանքի կազմակերպման արդյունավետության շնորհիվ: 2009 թվականին մենք աշխարհում ճանաչվեցինք 17-րդը, իսկ Ֆինքայի դուստր կազմակերպությունների շարքում` ստացանք առաջատարի կարգավիճակը: Ներկայումս, այս ցուցանիշով մենք գտնվում ենք առաջատարների եռյակում:
Հարցազրույցը վարեց Էլիտա Բաբայանը
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
TUMO և Astana Hub. դու՝ ինձ, ես՝ քեզ
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Շաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ով
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները