Չորեքշաբթի, 3 Մարտի 2010 17:52
2009 թվականին Հայաստանի բանկային համակարգի ակտիվներն աճել են 29,9%-ով` կազմելով 3.6 մլրդ.դոլար
ԱրմԻնֆո. 2009 թվականին Հայաստանի բանկային համակարգի ակտիվներն աճել են 29,9%-ով, իսկ երկրորդ կիսամյակում`17,6%-ով, միայն 4-րդ եռամսյակում` 6,3 %-ով, դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կազմելով 1.346 տրլն.դրամ կամ 3.6 մլրդ.դոլար: 2009 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ առաջատարների հնգյակում են ՙԱԿԲԱ-Կրեդիտ Ագրիկոլ բանկը՚, ՙԷյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստանը՚, ՙՎՏԲ-Հայաստան Բանկը՚, Արդշինինվեստբանկը, որոնց բաժին է ընկել բանկային համակարգի ընդհանուր ակտիվների 40 տոկոսը:
Ըստ Արմինֆո ռեյտինգային մարկետինգային գործակալության կողմից պատրաստված Հայաստանի առևտրային բանկերի ռենքինգի, ակտիվների տարեկան աճը պայմանավորված է եղել վարկային ներդրումների ծավալների 20,4% և պետական պարտատոմսերում ներդրումների 17,6 %, նոստրո-հաշիվներում գտնվող միջոցների 16% աճով, ինչպես նաև կանխիկ դրամական միջոցների 55,5 % աճով: Բանկային համակարգի եռամսյակային աճը (2009 թվականի 4-րդ եռամսյակ) պայմանավորված է վարկային պորտֆելի 7,7% աճով, պետական պարտատոմսերում ներդրումների 10,7 % աճով, կանխիկ դրամական միջոցների 4,2% , նոստրո-հաշիվների միջոցների 0,5% աճով: Ակտիվների կառույցում վարկային ներդրումների բաժինը կազմել է 57,8%, իսկ պետական պարտատոմսերում ներդրումներին բաժին է ընկել 6,7%` 2008 թվականի 62,4% և 7,4% դիմաց` համապատասխանաբար:
Փորձագետների կարծիքով, պետական պարտատոմսերում ներդրումների և ակտիվներում վարկային ներդրումների տեսակարար կշռի տարեկան կրճատումը վկայում է այն մասին, որ ճգնաժամի ֆոնի վրա հայկական բանկերը շարունակում են պահպանել վարկավորման տեմպերը պետական պարտատոմսերի առևտրային պորտֆելների իրացման, նոստրո-հաշիվների միջոցների և կանխիկ դրամական միջոցների հաշվին` մեծ շեշտադրում կատարելով տնտեսության ճյուղերին և պակաս շեշտադրում` մանրաածախ վարկավորմանը:
2009 թվականի դեկտեմբերի 31-ին վարկային ներդրումների իրական ծավալը կազմել է
778.2 մլրդ դրամ (2.1 մլրդ դոլար), կազմելով ակտիվների 57,8%: Ընդ որում տնտեսության վարկավորմանը բաժին է ընկել ընդհանուր վարակային ներդրումների 60,2% կամ 468.3 մլրդ դրամ (1.2 մլրդ դոլար) և այդ ցուցանիշը տարեկան կտրվածքով ավելացել է 37,2%-ով, իսկ միայն 4-րդ եռամսյակում` 1,4%-ով: Միևնույն ժամանակ առևտրային բանկերի կողմից ֆիզիկական անձանց վարկավորման ընդհանուր ծավալը տարեկան կտրվածքով կազմել է 10,6%, ընդ որում 4-րդ եռամսյակում արձանագրվել է 14,1% աճ` դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կազմելով 264.2 մլրդ դրամ կամ 0.7 մլրդ դոլար: (ընդհանուր վարկային ներդրումների 34%): Ի տարաբերություն նախորդ տարիների` 2008-2009 թթ. ֆիզիկական անձանց վարկավորման աճի տեմպերը զիջել են տնտեսության վարկավորման աճի տեմպերին, ինչը պայմանավորված է եղել միջազգային ֆինանսական ճգնաժամով, որի պայմաններում բանկերը դարձել են զուսպ և զգոշորեն իրականացնել սպառողական վարկավորյում, հիփոթեքային վարկավորում և ավտովարկավորում, դրա փոխարեն ակտիվանալով փոքր և միջին բիզնեսի, արդյունաբերական հատվածի, աառևտրի ոլորտի և անգամ գյուղատնետսության վարկավորման ուղղությամբ: Հարկ է նշել, որ 2009 թվականի առաջին եռամսյակից մանրածախ վարկավորում են իրականացնում միայն առանձին բանկեր, ընդ որում` բացառապես կրկնական ֆինանսավորման պայմանով (վարկերը տրամադրվում են իրենց ստուգված հաճախորդներին): Առևտրային բանկերի կողմից տնտեսության վարկավորման գծով 2009 թվականին առավել աճ է արձանագրվել արդյունաբերության հատվածում` 67,7%, շինարարության հատվախում` 40,7%, կապի ու տրանսպորտի ոլորտում` 34,7%, սպասարկման ոլորտում` 22,8%, գյուղատնտեսության ոլորտում` 20,1% և առևտրի ոլորտում` 4,6%: Մանրածախ վարկավորման ոլորտում բանկերի հիփոթեքային պորտֆելը 2009 թվականին ավելացել է 0,3%-ով, իսկ ավտովարկավորման տարեկան անկումը կազմել է 31,1%:
Ըստ տնտեսության վարկավորման ծավալի առաջատարների հնգյակում են Հայբիզնեսբանկը` 48.9 մլրդ դրամ (բանկի ընդհանուր վարկային ներդրումների 80,9%), Ամերիաբանկը` 46.4 մլրդ դրամ (բանկի ընդհանուր վարկային ներդրումների 68,4%) և ՎՏԲ-Հայաստան բանկը` 46.3 մլրդ դրամ (բանկի ընդհանուր վարկային ներդրումների 63,6%): Պրոկրեդիտ բանկը, որը բանկային շուկա է մտել 2008 թվականի փետրվարից, 2009 թվականի վերջին հասցրել է ապահովել տնտեսության վարկավորման առավել տեսակարար կշիռ` 90,3% վարկային պորտֆելով կամ 11.4 մլրդ դրամ (14 դիրք): Ընդհանուր վարկային ներդրումներում տնտեսության վարկավորման ծավալի ամենացածր տեսակարար կշիռ է արձանագրվել ԲՏԱ բանկում` 32% կամ 1.3 մլրդ դրամ:
Ֆիզիկական անձանց վարկավորման գծով առաջաատար դիրքերում է ՙԱԿԲԱ-Կրեդիտ Ագրիկոլ բանկը՚` 53.9 մլրդ դրամ (ընդհանուր վարկային ներդրումների 57,3%), երկրորդ տեղում է Յունիբանկը` 27.9 մլրդ դրամ (42%) և երրորդ տեղում է ՙԷյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստանը՚` 26.1 մլրդ դրամ (ընդհանուր վարկային ներդրումների 32,7%): Ընդհանուր վարկային ներդրումներում ըստ ֆիզիկական անձանց վարկավորման ծավալի տեսակարար կշռի առաջատարն է ԲՏԱ բանկը` 68,1%, որ այդ ցուցանիշը բացարձակ արտահայտությամբ կազմում է 2.8 մլրդ դրամ (19 դիրքը բանկային համակարգում): Առէկսիմբանկն ըստ ընդհանուր վարկային ներդրումներում ֆիզիկական անձանց վարկավորման ծավալի տեսակարար կշռի չորրորդ տեղում է` 44% կամ 9.5 մլրդ դրամ, ինչը պայմանավորված է, հիմնականում, ավտովարկերի շուկայում բանկի առաջատար դիրքերից մեկով, որտեղ նա ներդրել է վարկային պորտֆելի 16%-ը կամ 3.4 մլրդ դրամ, իսկ դա կազմում է առևտրային բանկերի ավտովարկերի ընդհանուր պորտֆելի գրեթե 10%-ը, բացի այդ բանկն զգալիորեն ակտիվացել է հիփոթեքային շուկայում 2009 թվականին այդ ուղղությամբ վարկերի ծավալն ավելացնելով 79,4%-ով, ընդ որում միայն 4-րդ եռամսյակում աճը կազմել է 46%, և ոչ պակաս զգալի աճ է արձանագրվել երկրորդ եռամսյակում: Ընդհանուր վարկային ներդրումներում ըստ ֆիզիկական անձանց վարկավորման ծավալի ամենացածր տեսակարար կշիռ է արձանագրվել Պրոկրեդիտ բանկում` 9,7% կամ 1.2 մլրդ դրամ, ինչը պայմանավորված է բանկի հիմնական մասնագիտացմամբ փոքր և միջին բիզնեսի վարկավորման ուղղությամբ:
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները