Երկուշաբթի, 22 Մարտի 2010 15:50
Ցանկանում ես դառնալ հաջողակ – անցիր լսարան
ԱրմԻնֆո.  Հարցազրույց Շվեցարական բիզնես-դպրոցի (SBS, Swiss Business School) տնօրեն Բերտ Վոլֆսի հետ
2010 թվականի հոկտեմբերի 1-ից Հայ-ռուսակական համալսարանում, Շվեցարական բիզնես-դպրոցի (SBS) հետ համագործակցության շրջանակներում, առաջին անգամ Հայաստանում բացվեցին MBA-ի դասընթացներ: Բիզնես-դպրոցի տնօրեն Բ.Վոլֆսը մեզ հետ կիսվեց այն հարցերի շուրջ, թե ինչու համար է Հայաստանում անհրաժեշտ բիզնեսի տեսությունը և ինչպես այն օգտագործել պրակտիկայում:
Որքանո՞վ է մեծ հետաքրքրությունը MBA նկատմամբ մեր երկրում:  
Մենք ապրում ենք արագ փոքրացող և ՙգլոբալացվող՚ աշխարհում, որտեղ միայնակ ապրող երկրների գոյությունն արդեն դժվար է պատկերացնել: Մենք անց ենք կացրել մարկետինգային հետազոտություններ, հայկական գործարարների մտածողության մեջ փոփոխությունները բացահայտելու նպատակով: Հայաստանուն գոյություն ունեցող հիմնական միտումներից մեկն էլ` պրոֆեսիոնալ գիտելիքները մեծացնելու միտումն է, ինչպես նաև բիզնեսի վարման միջազգային փորձի հետ ծանոթանալու ձգտումը: Մեր ուսումնական ծրագիրը, որը դասավանդվում է ինչպես օտարերկրյա, այնպես էլ տեղացի մասնագետների կողմից, կազմված է այդ նպատակները հաշվի առնելով: 
Ինչո՞ւ Հայաստանի համար ընտրեցիք հատկապես մարկետինգը:
Մենք խորհրդակցեցինք ՀՌՀ ռեկտոր Արմեն Դարբինյանի հետ, որը հայտնի է ոչ միայն Հայաստանում, այլ նաև արտասահմանում: Հայաստանը մեծ շուկա չէ, սակայն գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի միջև կարևորագույն խաչմերուկում: Հայկական շուկան ունի մեծ հնարավորություններ, այդ թվում նաև տեղական որոշ ապրանքների բարձր որակի շնորհիվ` ջուր, հյութեր, մրգեր: Կարծում եմ, որ տեղեկան գործարարներն իրենց միջազգային գործարար կապերն ընդլայնելու շանսեր ունեն, և հատկապես դրա համար էլ մենք տեղին ենք համարում նրանց պատրաստումը: Դժվար թե Հայաստանում բիզնես ունեցող MBA ուսանողը մեկ տարի Շվեցարիայում սովորելուց և տնտեսական այլ մթնոլորտում փորձ ձեռք բերելուց հետո կարողանա իր գիտելիքները կիրառել Հայաստանում: Մենք ուզում ենք, որպեսզի տեսական հայեցակարգերն իրենց գործնական կիրառությունը գտնեն պրակտիկայում , որպեսզի ուսանողը տեսնի, թե ինչպես են դրանք աշխատում:
Ինչպե՞ս եք գնահատում MBA հայ ունկնդիրների պատրաստվածությունը: 
Ես շատ գոհ եմ նրանց պրոֆեսիոնալ ունակություններից: Նախկինում էլ եմ դասավանդել ԱՊՀ երկրներում, սակայն զարմացած եմ Հայաստանում գոյություն ունեցող մակարդակից: Ինձ համար ամենակարևորը ուսման նկատմամբ պատրաստակամությունն է: Ոչ ոք նրանց չի ստիպում հաճախել այս դասախոսություններին, ոչ ծնողները, ոչ էլ որևէ մեկը: Հաճելի է տեսնել. որ մարդիկ իրենք են շահագրգռված ուսման մեջ: 
Ինչպիսի” պլաններ ունեք ուսուցման ծրագրերի և դասընթացների ընդլայնման ուղղությամբ:
Մենք կուզենայինք նոր ուսանողների խմբեր համալրել: Այժմ մենք համալրում ենք երկրորդ խումբը և հուսով ենք տարեկան ունենալ երկու խումբ: Ներկայումս մենք մեր ուսումնական ծրագիրը մշակում ենք նաև ռուերենով, որպեսզի հետագայում, հնարավորություն լինի դասընթացներն անցկացնել համատեղելով` անգլերենը ռուսերենի հետ: Սովորեցնելով նրանց մենք էլ պետք է ավելի մոտիկից ծանոթանանք Հայաստանի տնտեսական իրավիճակին:
Ինչպիսի՞ ունակություններ են ձեռք բերում ուսանողները դասընթացներն ավարտելով
Առաջին հերթին մենք աշխատում ենք փոխել ուսանողի անձը: Դրան արձագանքում են հումորով, սակայն ես նկատի ունեմ հետևյալը: Դասընթացների յուրաքանչյուր ունկնդիր մասնագիտանում է որևէ բիզնեսում: Դասընթացների ժամանակ նրանք ծանոթանում են այլ ոլորտների, այդ թվում նաև այլ երկրների բիզնեսների հետ: Հետագայում, հնարավորություն դեպքում, նրանք կարող են ձեռք բերված այդ փորձն օգտագործել: Դրանից բացի, ուսանողները սովորում են կազմել ՙպրեզենտացիաներ՚: Ոմանց համար դա կարող է դժվարություն ներկայացնել, մասնավորապես տեխնիկական բուհերի շրջանավարտների համար: Այս ոլորտում ունեցած փորձը թույլ է տալիս զարգացնել գործարար շփումների ունակությունները: Ոչ քիչ կարևոր է նաև սովորել, որ հարկավոր է ոչ միայն խոսել, այլ նաև լսել: Լսել գործընկերներին և հաճախորդներին:
Հե՞շտ է արդյոք ստացած գիտելիքներով գումարներ վաստակելը, հաշվի առնելով, այն, որ մարկետինգային ծառայությունների նկատմամբ պահանջարկը Հայաստանում դեռևս ՙհետապնդողների՚ մեջ է:
Մեր խնդիրն է ուսանողներին տալ առավելագույնս տեսություն և փորձ: Դրանց որոշ մասը կարող է նաև Հայաստանի պայմաններում չաշխատել, սակայն այստեղ արդեն ամեն մի ուսանողի խնդիրն է ինքնուրույն հաշվարկել, թե ինչքանով է տվյալ տեսությունը կիրառելի, կամ հարկավոր է ադապտացնել տեղական պայմաններին: Ինչ վերաբերվում է հայկական շուկային, ապա այն ունի նաև առավելություններ, այսինքն տարածքային աճի հնարավորություններ: Զարգացած տնտեսությունների խիտ շուկաներում նման հնարավորություններն ավելի փոքր են: Այդ երկրների շուկաները կարող են ընթանալ միայն դեպի ներքև, իսկ Հայաստանի տնտեսության ուղին` դեպի վեր է:
Հուսանք…  MBA դասընթացների համալրման ժամանակ բախվում ես մի հետաքրքիր երևույթի` դասընթացները գնահատվում են  հիմնականում նրա համար, որ ունկնդիրները հուսով են ստացած գիտելիքները կիրառել կամ արտասահմանում, կամ էլ Հայաստանում գործող արտասահմանյան ընկերություններում: Չկա ըմբռնում այն մասին, որ MBA կարող է գնահատվել նաև հայկական ընկերությունների կողմից…
 MBA դասընթացները թույլ են տալիս առաջի հերթին զարգանալ մի քանի ոլորտներում: Մասնավորապես, խորացնել գիտելիքները հաշվապահական հաշվառման, ֆինանսների մեջ, մարկետինգում և մենեջմենտում: Դասընթացների ավարտին գրվում է ավարտական աշխատանք` տեղական նյութերի հիման վրա: Դուք պետք է սովորեք ստացված ընդհանուր գիտելիքներն օգտագործել տեղական պայմաններում: Սա շատ կարևոր է: Դրա համար էլ ես շատ վիրավորված կլինեի, եթե այս դասընթացների շրջանավարտների մեծ մասը որոշեր թողնել Հայաստանը: Դասընթացների նպատակը դա չէ:
Ինչպիսի՞ հրարավորություններ կնախընտրեիք Ձեզ համար, եթե ինքներդ որոշեիք բիզնես սկսել Հայաստանում:
Հայաստանն ունի հարուստ մշակութային ժառանգություն, որը կարող է դառնալ տուրիզմի զարգացման շարժիչ  ուժը: Հետևաբար, Կառավարությունը պետք է  աջակցի ենթակառուցվածքների զարգացման նախաձեռնություններին: Դրանից բացի, այստեղ կան գնային առավելություններ: Այսօր զբոսաշրջիկները գերադասում են մեկնել ոչ թե Իսպանիա կամ Խորվաթիա, այլ Բուլղարիա, քանի որ հանգիստն այնտեղ ավելի էժան է: Հայաստանի համար էլ այս հանգամանքը ամենակարևորներից է, ինչը դժվար է գտնել այլ տեղերում: Իսկ որպեսզի Հայաստան ժամանեն տուրիստներ, հարկավոր է զարգացնել այդ առավելությունները: Մյուս կողմից, Հայաստանն ունի արտահանման մեծ պոտենցիալ ունեցող ապրանքներ, օրինակ` մաքուր ջուրը, ինչի պակասը զգացվում է աշխարհի շատ երկրներում:
Արամ Գարեգինյան
 ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ