Հինգշաբթի, 29 Հուլիսի 2010 12:19

ProCredit Bank-ը դուրս է գալիս զարգացման նոր փուլ

ԱրմԻնֆո. Երկու տարի Հայաստանում աշխատելով ProCredit Bank-ը արդեն զբաղեցրել է իր հաստատուն տեղը և այժմ մտադիր է որոշակիորեն դեվերսիֆիկացիսի ենթարկել պորտֆելը: Ունենալով հիմնականում բիզնես-միավորների վարկավորման ուղղվածություն, բանկը մտադիր է լայնորեն իր դռները բացել նաև ֆիզիկական անձանց առջև: Մանրամասնությունները ԱրմԻնֆո գործակալությանը տված հարցազրույցում պարզաբանել է ProCredit Bank-ի գործադիր տնօրենի տեղակալ Աշոտ Աբրահամյանը:

Ի՞նչ արդյունքների է բանկը հասել երկու տարում: 2010 թվականի առաջին կիսամյակի արդյունքներով, ինչպիսի՞ն է բանկի շահույթը: Ինչպիսի՞ն է վարկերի ու ավանդների պորտֆելների դինամիկան: Փոփոխվե՞լ է այդյոք ProCredit Bank-ի վարկային պորտֆելի կառուցվածքը նախորդ տարվա համեմատ: Իջե՞լ է արդյոք վարկային պրոդուկտների նկատմամբ պահանջարկը տնտեսական գործակալների կողմից: Ինչպիսի՞ն են բանկի վարկային պորտֆելի մեծացման պլանները: Ինչքա՞ն է ժամկետանց վարկերի բաժինը բանկի պորտֆելում այսօր և դրա փոփոխության դինամիկան`տարվա կտրվածքով:

Հայաստանում իր գործունեության երկու տարիներին բանկն անցել է տարբեր փորձությունների միջով: Սկզբում տեղի ունեցած արագ աճին հետևեց տնտեսական ճգնաժամի դժվարին փուլը, իսկ հետո` 2009 թվականի մարտին դրամի արժեզրկումը և հաճախորդների հետ աշխատանքը դժվարին պայմաններում: Համաձայանվեք, որ երիտասարդ բանկի համար, որն իր առաջին քայլերն է անում շուկայում, սրանք այնքան էլ բարենպաստ պայմաններ չեն: Սակայն բանկը հաջողությամբ անցավ այդ փորձությունների միջով, իր երիտասարդ, սակայն արհստավարժ կոլեկտիվի հետ միասին, հասնելով լավ արդյունքների: Երկու տարում մենք բացել ենք 9 մասնաճյուղ, ունենք ավելի քան 10000 հաճախորդ, որոնք բանկին վստահում են: Մենք հաջողությամբ ավանդներ ենք ներգրավում շուկայից: Երկու տարում բանկի վարկային պորտֆելն աճել է 19%, հասնելով 40 մլն դոլարի, իսկ մինչև տարեվերջ նախատեսում ենք այն հասցնել 60 մլն.դոլարի, դրանով ապահովելով 80% տարեկան աճ, Կենտրոնական բանկի կողմից բանկային համակարգի վարկային պորտֆելի` 20%-25% աճի կանխատեսումների համեմատ: Ընդհանուր առմամբ, ProCredit Bank-ի վարկային պորտֆելի աճի տեմպերը գերազանցել են բանկային համակարգի ընդհանուր վարկային պորտֆելի միջին աճը: Այսպես, եթե առաջին 5 ամիսներին բանկային համակարգի վարկային պորտֆելն աճել է 6%, ապա մեր բանկի պորտֆելն աճել է 12%: Աճի այս միտումները պահպանվեցին նաև հունիսին: Իսկ
կառուցվածքային տեսանկյունից վարկային պորտֆելն այնքան էլ չի փոխվել: Վարկավորման գերակա ուղղությունը դեռևս մնում է ՓՄՁ ոլորտի վարկավորումը, որի բաժինը կազմում է բանկի վարկային պորտֆելի 90%-ը, իսկ պորտֆելի մնացած մասը ձևավորվում է գյուղվարկավորման հաշվին, ինչպես նաև մեր կողմից ֆիզիկական անձանց տրամադրվող միակ վարկային պրոդուկտի` բնակարանի վերանորոգման համար տրամադրվող վարկերի հաշվին: Այս տարի մենք մտադիր ենք ավելացնել գյուղվարկավորման ծավալները, վարկավորում իրականացնելով Գյումրի և Վանաձոր քաղաքներում, այն ժամանակ, երբ ներկայումս գյուղատնտեսական վարկեր կարողանում ենք տրամադրել միայն Արտաշատի մասնաճյուղից ու մայրաքաղաքի Մալաթիք և Նոր Նորք մասնաճյուղերից, որոնք կարող են գյուղերի ու փոքր քաղաքների հաճախորդներին սպասարկել գտնվելով նրանցից 50 կմ հեռավորության վրա: Բացի այդ, մենք մտադիր ենք կայուն եկամուտներ ունեցող ֆիզիկական անձանց համար ընդլայնել մեր վարկային պրոդուկտների շարքը: Այս ամենով մենք աստիճանաբար ընդյալնում ենք մեր գործունեությունը Հայաստանում:

Կցանկանայի նշել, որ վերականգնել ենք առանց գրավ` մինչև 3 մլն.դրամի էքսպրես-վարկավորման պայմանները և այն տրամադրում ենք մինչև 2 տարով, ինչը նույնպես դրական ազդանշան է փոքր ձեռնարկատերերի համար: Ինչ վերաբերում է վարկային պորտֆելին, ապա այն մնում է բարձր մակարդակի վրա: Այսպես, հունիսի վերջին մինչև 30 օր ժամկետանց վարկերը կազմել են պորտֆելի ընդամենը 1,7%, ինչը բավականին լավ արդյունք է անգամ <ոչ ճգնաժամային> ժամանակների համար:

Այսօր մեր օրակարգում չկա ռեսուրսների անբավարարության հարցը, և մենք առավելագույն ձգտում ենք հասնել բանկի առջև դրված նպատակներին: Ռեսուրսները ներգրավում ենք ինչպես հայ-գերմանական հիմնադրամի կողմից ձեռնարկված ծրագրերի շրջանակներում, այնպես էլ տեղական շուկայից: Մենք վարկային ռեսուրսներ ենք ներգրավել EBRD-ից, կան ազատ ռեսուրսներ նաև ProCredit Holding-ից, որոնք կօգտագործենք անհրաժեշտության դեպքում: Ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում ավանդների մեր պորտֆելն ավելացել է 17%, հասնելով 21,5 մլն.դոլարի: Տեղին է նշել, որ ինչպես ողջ բանկային համակարգում, այնպես էլ, մասնավորապես, մեր բանկում, նկատվում է դրամային ավանդների աստիճանաբար աճի միտում, ինչը հետագայում խթանման նպատակով ձևավորում ենք շուկայի պայմաններին համապատասխան գրավիչ տոկոսադրույքներ: ProCredit Bank-ը շուկայի այն փոքրաթիվ բանկերից է, որը մեկ տարով դրամային ավանդների դիմաց առաջարկում է տարեկան 12%: Ներկայումս մեր բանկի ավանդների պորտֆելում դրամային և արտարժութային ավանդների հարաբերությունը կազմում է 25%-ը 75%-ի:

2010 թվականի առաջին կիսամյակի արդյունքներով բանկն ունեցավ մի փոքր վնաս, ինչը սպասվող վնաս էր և նախատեսված էր բանկի բիզնես-պլանով: Դա լրիվ նորմալ երևույթ է երիտասարդ, բայց մասնաճյուղերի իր ցանցն ընդլայնող բանկի համար: Ընդ որում, վնասը գրանցվեց պլանավորվածից ցածր: Իսկ ընթացիկ տարին նախատեսում ենք եզրափակել շահույթով:

Պրն.Աբրահամյան, հայտնի է, որ վերջերս ProCredit Bank-ի կապիտալը համալրվել է նրա բաժնետերերի կողմից: Ինչո՞վ էր դա պայմանավորված, հաշվի առնելով, որ ընթացիկ տարում բանկը կանոնադրական կապիտալի համալրում չէր նախատեսել:

Բաժնետերն, իրոք, այս տարի կանոնադրական կապիտալի համալրում չէին նախատեսել, սակայն այդ որոշումը նրանց կողմից վերանայվեց, այն բանից հետո, երբ Կենտրոնական բանկը հակաճգնաժամային միջոցառումների շրջանակներում բանկերին առաջարկեց դրամային նոր ռեսուրսներ` սուբօրդինացիոն վարկի տեսքով, պայմանով, որ բանկերը մինչև հունիսի ավարտը կհամալրեն իրենց կապիտալը: Ընդ որում, փոխառության չափերը պետք է համարժեք լինեին կապիտալի համալրման ծավալներին: Հաշվի առնելով հայկական տնտեսության համար նոր դրամային ռեսուրսների անհրաժեշտությունը, մեր բաժնետերերը բանկի կանոնադրական կապիտալը համալրեցին 400 մլն.դրամով, ինչի շնորհիվ այն հասավ 6,490 մլրդ.դրամի: Կապիտալի համալրմանը մասնակցեցին մեր երեք բաժնետերերից երկուսը` ProCredit Holding AG և EBRD: Մասնավորապես, ProCredit Holding AG համալրեց 333 մլն.դրամ (333 բաժնետոմսերի համար), իսկ EBRD`67մլն.դրամ (67 բաժնետոմսերի համար): Յուրաքանչյուր բաժնետոմսի անվանական արժեքը դարձավ
1 մլն.դրամ: Կապիտալի համալրման արդյունքում, ProCredit Holding AG բաժնեմասն ավելացավ 67,49%, կազմելով 68,46%, EBRD բաժնեմասը մնաց նույնը`16,67%, իսկ գերմանական զարգացման KfW բանկի բաժնեմասը կրճատվեց`15,84%-ից մինչև 14,87%: ԿԲ արդեն գրանցել է մեր կապիտալի համալրումը և գրավիչ պայմաններով մեզ տրամադրել է սուբօրդինացիոն վարկը` 400 մլն.դրամի չափով: Ստացված միջոցները մենք ուղղում ենք ՓՄՁ, ինչպես նաև գյուղատնտեսության ոլորտներին:

Գյուղվարկերի աշխարհագրության ընդլայնումով բանկը մտադի՞ր է փոխել ռիսկերի գնահատման իր մեթոդները:

Ներկայումս մենք գյուղատնտեսական վարկավորման ռիսկերի գնահատման միասնական մեթոդաբանության կողմնակից ենք, մեր բոլոր մասնաճյուղերում, չնայած, որ յուրաքանչյուր շրջան ունի իր առանձնահատկությունը: Օրինակ, մի տեղ ավելի զարգացած է անասնապահությունը, մյուսում` հողագործությունն ու բանջարանոցային կուլտուրաները: Յուրաքանչյուր ոլորտ սպասարկելու համար մեր բանկում աշխատում են որակյալ մասնագետներ, որոնք մասնագիտացել են հատկապես գյուղվարկավորման գծով: Հետևաբար, գյուղվարկավորման աշխարհագրությունն ընդլայնելով մենք մտադիր չենք փոխել ռիսկերի գնահատման մեթոդները: Գոյություն ունեցող մեթոդաբանությունն ամբողջովին տալիս է աստիճանաբար աճող պահանջարկի օբյեկտիվ գնահատականը: Հունիսի վերջին ProCredit Bank-ը գյուղվարկավորման պորտֆելն ապահովել է 1,5 մլն.դոլարի չափով և մինչև տարեվերջ նախատեսում է այն կրկնապատկել:

Հայաստանի բանկերը, ճգնաժամի հետևանքով առայժմ վարում են պահպանողական վարկային քաղաքականություն: Ձեր կարծիքով, ինչքանով է դա արդարացված, հաշվի առնելով տեղեկան կազմակերպությունների անկայուն զարգացումը: Ներկայումս ProCredit Bank-ի համար ո՞վ է համարվում իդեալական վարկառու:

Տնտեսության շատ ոլորտների համար նախորդ տարին բավականին բարդ էր, ու լիովին տրամաբանական է, որ այդ իրավիճակում բանկերն ավելի պահպանողական էին: Սակայն, իմ կարծիքով, պահպանողական այդ քաղաքականության փուլն արդեն մոտենում է ավարտին, քանի որ երկրի ՀՆԱ սկսել է ցուցադրել կայուն աճ, առաջին կիսամյակում կազմելով 6,7%: Այսպիսով, եթե բանկերն ուզում են էլ ավելի մեծացնել իրենց վարկային պորտֆելները, պետք է վերանայեն իրանց մոտեցումները: Ինչ վերաբերվում է իդեալական փոխառուրն, ապա առաջին հերթին մենք ուշադրություն ենք դարձնում ճգնաժամային փուլում հաճախորդի ցուցաբերած <վարքին>, թե ինչպես նա անցավ այդ ամենի միջով և ինչ նրան տվեց ճգնաժամը, միևնույն ժամանակ հաճախորդին ընձեռելով իր բիզնեսը զարգացնելու հնարավորություն:

Ի՞նչ տոկոսադրույքերով է այսօր բանկն իրականացնում դրամային և արտարժութային վարկավորումը:

Դրամային վարկերը ProCredit Bank-ը առաևարկում է տարեկան 15%, իսկ դոլարային վարկերը` 12%-13% դրույքներով, ինչը, մեր կարծիքով, լիովին արդարացված է: Վերջին կես տարում մենք բավականաչափ իջեցրել ենք տոկոսոդրույքները, ելնելով շուկայում տիրող իրավիճակից: Մրցակցությունը, բնական է, կատարում է իր դերը, չէ՞ որ յուրաքանչյուր բանկ ձգտում է զարգացնել վարկային պորտֆելը:

Կենտրոնական բանկը, մեր կարծիքով, գրագետ քաղաքականություն է իրականացնում: Անցյալ տարի մեզ հատկապես օգնեց կառավարության և Կենտրոնական բանկի կողմից միջազգային կառույցներից միջոցների ներգրավումը, ինչպես նաև բանկերին դրամային ռեսուրսների հատկացումը: Դա կարևոր դեր խաղաց տնտեսության վերականգնման գործում:

ProCredit Bank-ը Հայաստանի այն փոքրաթիվ բանկերից է, որը բիզնես-օվերդրաֆթներ է առաջարկում: Ինչպիսի՞ն է այդ պրոդուկտի նկատմամբ պահանջարկը:

Բիզնես-օվերդրաֆթը, իրոք, նոր և բավականին հետաքրքիր ծառայություն է, որը մենք վերջերս ենք սկսել առաջարկել: Այն արդեն որոշակի պահանջարկ ունի մեր հաճախորդների շրջանում: Այդ ծառայությունը հաճախորդներին թույլ է տալիս տարեկան 17%-18% տոկոսադրույքով և ՀՀ դրամով ռեսուրսներ ստանալ: Բիզնես-օվերդրաֆթը նախատեսում է բանկի հաճախորդի (իրավաբանական անձի) հաշվարկային հաշվի վարկավորում, այնտեղ դրամական միջոցների անբավարարության կամ բացակայության պայմաններում, օվերդրաֆթի պայմանագրի շրջանակներում: Բիզնես-օվերդրաֆթից կարող են օգտվել բանկում սպասարկվող ձեռնարկությունները: Այս պրոդուկտի առավելությունը կայանում է նրանում, որ բոլոր գործարքները տեղի են ունենում ավտոմատ կերպով, առանց բանկ լրացուցիչ դիմելու: Այս վարկը հանդիսանում է յուրօրինակ` <ամրության ստուգում>, որից հարկ եղած դեպքում կարելի է օգտվել: Օրինակ, եթե հաճաախորդը պարտավոր է իր կոնտրագենտին շտապ վճարել, իսկ հաշվարկային հաշվի վրայի գումարը չի բավարարում, ապա վճարային հանձնարարագիրը կատարվում է բիզնես-օվերդրաֆթի միջոցով, ինչը ՓՄՁ ոլորտի ընկերություններին թույլ է տալիս աշխատել կայուն, առանց կանգառների, և ճկունորեն կառավարել կարճաժամկետ լիկվիդները: Օվերդրաֆթի չափերը կախված են վարկառու-ընկերության շրջանառությունից և տրամադրվում է ProCredit Bank-ի բոլոր մասնաճյուղերում:

ProCredit Bank-ը 2010 թվականի երկրորդ կիսամյակում նախատեսել էր սկսել մասնաճյուղերի իր ցանցի ընդլայնումը: Փոփոխվե՞լ են արդյոք բանկի պլանները: Իսկ եթե ոչ, ապա ինչպիսի՞ն է բանկի ղեկավարության կողմից նախատեսված մասնաճյուղերի քանակը, և որ շրջաններում դրանք կբացվեն:

Վերջերս Կենտրոնական բանկը Երևանում գրանցեց <Մոսկովյան> մասնաճյուղը, որը նախկւնում գործում էր որպես ProCredit Bank-ի գլխամասային գրասենյակ: Այս տարի մասնաճյուղերի ցանցի ընդլայնումը մեզ համար ռազմավարական խնդիր չի հանդիսանում: Մենք ավելի կկենտրոնանանք 2 տարիներին ստեղծված մասնաճյուղերի ցանցի ուժեղացման վրա: Չի բացառվում, որ տարեվերջին մենք կբացենք 1-2 բաժանմունք, սակայն վերջնական որոշումը կընդունվի միայն սեպտեմբերին: Մինչ այդ աշխատակիցների հետ կիրականացնենք նախապատրաստական աշխատանքներ, հաջորդ տարի մասնաճյուղերի ցանցը լրջորեն զարգացնելու նպատակով:

Ո՞ր փուլում են գտնվում Հայաստանի մյուս բանկերի հետ բանակցությունները, կապված Visa չիպային բանկային քարտերի սպասարկման փոփոխությունների հետ, որոնք թողարկում է ProCredit Bank-ը:

Ուրախալի է, որ այժմ չիպային քարտեր սկսել են թողարկել նաև Հայաստանի մյուս բանկերը: Մեր ունեցած տվյալներով, այսօր երկրի բոլոր բանկոմատներն ու POS-թերմինալներն արդեն սպասարկում են չիպային քարտերը, ինչը, ընդհանրապես, մեզ և մեր հաճախորդների համար դրական երևույթ է: Ներկայումս մեր բանկի քարտերի 30%-ը աշխատավարձային նախագծերով են թողարկված:

Կուզենայի նշել, որ վրացական ProCredit Bank-ի հետ տարածաշրջանային համագործակցության շրջանակներում մեր հաճախորդները կարող են առանց կոմիսիոն վճարների սպասարկվել վրացական բանկի բանկոմատներով ու POS-թերմինալներով:

Պրն.Աբրահամյան, Հայաստանի բանկերն ավելի ու ավելի են ձգտում իրենց հաճախորդների սպասարկումը կազմակերպել նորագույն տեխնոլոգիաների, այդ թվում նաև Ինտերնետ-բանկինգի հիման վրա: Կա՞ արդյոք նման նախաձեռնություն ProCredit Bank-ի կարճաժամկետ հեռանկարում:

Կա: Օգոստոսին մեր հաճախորդներին կառաջարկենք Ինտերնետ-բանկինգի ծառայությունը` ինչպես իրավաբանական, այնպես էլ ֆիզիկական անձանց համար, ինչը թույլ կտա տնտեսել նրանց ժամանակը և բանկային գործառնություններ իրականացնել գրասենյակից, կամ աշխարհի ցանկացած կետից, որտեղ որ կա Ինտերնետ:

Այդ պրոդուկտի ծրագիրն ու մոդուլն արդեն պատրաստ են` ProCredit Խումբը սպասարկող ընկերության կողմից:

Այս տարի ProCredit Bank-ը միացավ նոր միջազգային վճարային համակարգերի, այդ թվում` Blizko, Coinstar Money Transfer: Ի՞նչ եք կարծում, կվերականգնվի՞ արդյոք մասնավոր տրանսֆերտների մինչճգնաժամային հոսքը դեպի Հայաստան: Ի՞նչ պլաններ ունի բանկը շուկայի այդ հատվածում: Սպասվո՞ւմ է արդյոք համագործակցության հաստատում այլ համակարգերի հետ:

Դեպի Հայաստան մասնավոր տրանսֆերտների հոսքն աստիճանաբար թափ է հավաքում, չնայած ցուցանիշները դեռ հեռու են մինչճգնաժամայինից: ProCredit Bank-ը աշխատում է վճարային երկու համակարգրի հետ և աճի որոշակի միտումներ արդեն նկատվում են: Այսօր Blizko и Coinstar Money Transfer համակարգերը ծածկում են մեզ համար բազային համարվող երկրները, իսկ հետագայում, անհհրաժեշտության դեպքում, մանք կարող ենք միանալ նաև այլ համակարգերի: Մեզ մոտ գործում է նաև դրամական փոխանցումների ProPay համակարգը, որը հաճախորդներին հնարավորություն է ընձեռում Արևելյան Եվրոպայի երկրներում ձեռնտու տոկոսադրույքներով փոխանցումներ իրականացնել` ProCredit Bank-երի միջև:

Արթուր Ասլանյան

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

RUB	4.74	0.01
USD	382.55	0.00
EUR	440.12	-0.35
GBP	500.15	-2.10
CAD	271.87	-0.49
JPY	24.91	0.10
CNY	53.69	-0.03
CHF	473.34	-0.29

Նորություններ

ProCredit Bank-ը դուրս է գալիս զարգացման նոր փուլ