Հինգշաբթի, 2 Հունիսի 2011 16:36
Հայաստանի քարտային շուկայում վերաբաժանումն անխուսափելի է
ԱրմԻնֆո. Հայէկոնոմբանկի պլաստիկ քարտերի դեպարտամենտի ղեկավար Վարդան Եղիազարյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո գործակալությանը
Հայաստանի քարտային շուկայի առաջատարն առայժմ ArCa քարտերն են, սակայն, արագ տեմպերով աճում են նաև MasterCard և Visa համակարգերի քարտերի թիվը: Քարտերի գծով բանկային վիճակագրությունը բացահայտում է ArCa քարտապանների հոսքի միտումները դեպի միջազգային քարտեր: Ի՞նչ եք կարծում, եթե այդ միտումները շարունակվեն, արդյոք տեղական քարտերը չե՞ն հայտնվի միջազգային քարտերի կողմից դուրս մղված վիճակում:
ArCa քարտերին ի վնաս իրավիճակ կարող է առաջանալ միայն այն դեպքում, եթե աշխատավարձային նախագծերը տեղական քարտերից տեղափոխվեն միջազգային քարտերի վրա: Քարտապանին դա հարմար կլինի, քանի որ մեկ քարտով նա կարող է ստանալ աշխատավարձը, ինչպես նաև արտասահմանում իրականացնել արտարժութային գործառնություններ: Տեղական քարտերը վերջնականապես դուրս չեն մղվեն շուկայից, բայց դրանց թիվը նկատելիորեն կկրճատվի: Ինձ թվում է, որ քարտային շուկայի էական փոփոխությունը տեղի կունենա հինգ տարի հետո, քանի որ արդեն այսօր MasterCard և Visa համակարգերն արդեն բանակցում են բանկերի հետ` քարտային և աշխատավարձային նախագծերը տեղական քարտերից միջազգային, օրինակ, Visa Electron և Maestro/Cirius, քարտերի վրա տեղափոխելու ուղղությամբ: Չէ՞ որ նրանք էլ ունեն նախատեսված սահմաններ, որոնց աշխատում են գործընկեր-բանկերի միջոցով հասնել Հայաստանի քարտային շուկայում:
Հետաքրքիր է, Հայաստանի քարտային շուկայի կառուցվածքի փոփոխության դեպքում միջազգային քարտերից ո՞ր մեկը կդառնար առաջատար:
MasterCard համակարգի քարտերի թվի աճի բարձր տեմպերը հիմնականում պայմանավորված են նրանով, որ այդ քարտերով սկսել են աշխատել ավելի շատ բանկեր: Եթե այդ գործընթացը դադարցվի, ապա Visa քարտերի առավելությունը կշարունակվի, քանի որ այդ համակարգը շատ հարցերում ցուցաբերում է ավելի ճկուն մոտեցում, իսկ MasterCard համակարգի հետ որոշ նախագծեր իրականացնելիս առնվազն 2 ամիս է տևում տեղեկությունների փոխանակումը և տարբեր հարցերի ճշգրտումը: Օրինակ, Infinity և Premium քարտերով նախագծեր իրականացնելիս մենք սովոր ենք աշխատել Visa քարտերով: Դառնալով Visa համակարգի անդամ Հայէկոնոմբանկը մտադիր է թողարկել նաև Visa Platinium և Visa Gold քարտեր: Visa քարտերի թողարկումը կսկսենք մեկ ամսից և առաջին քարտերը նախատեսված կլինեն մեր միջազգային հաճախորդների համար, որոնք արդեն ունեն MasterCard համակարգի քարտեր, ի դեպ, երկու քարտերն էլ կսպասարկվեն միասնական հաշվից: Դա հարմար է քարտապանին, այն առումով, որ եթե MasterCard-ի արբանյակային կապը հանկարծ ընդհատվի, ապա կարելի է օգտվել Visa քարտերից, և հակառակը:
Քարտային էլ ի՞նչ հետաքրքիր նախագծեր է նախատեսում իրականացնել Հայէկոնոմբանկը:
“Նատալի Ֆարմ” և “Պարադոքս” ընկերությունների հետ տեղական քարտերով իրականացվող քո-բրենդինգի ծրագրերից բացի նախատեսում ենք պաշտպանության նախարարության համար թողարկել քո-բրենդիգի քարտեր: Իսկ <Հայռուսգազարդ> ընկերության հետ համատեղ, մինչ ձմեռ, սպառողների համար մատչելի գներով կթողարկենք վարկային քարտեր, որպեսզի նրանք կարողանան վճարել ձմռան ընթացքում օգտագրծած գազի դիմաց: Վարկային քարտերով նախագիծ կգործարկենք նաև <ԱրմենՏել> ընկերության հետ համատեղ: Երկու կազմակերպությունների հետ էլ բանավոր պայմանավորվածությունն արդեն կայացված է: Դրանք կլինեն ArCa տեղական քարտերով ծրագրեր: Նշեմ նաև, որ Հայէկոնոմբանկն արդեն իր բոլոր քարտերը փոխարինել է չիպային քարտերով:
ArCa պրոցեսինգային կենտրոնի գործունեության վրա ինչպե՞ս կարող է ազդել որոշ բանկերի կողմից սեփական պրոցեսինգային կենտրոնների գործարկումը:
Միանշանակորեն կարող եմ ասել, որ դա չի բերի ազգային պրոցեսինգային կենտրոնի փակմանը, քանի որ այդ բանկերի սեփական պրոցեսինգային կենտրոնները կապող օղակի կարիք կունենան, որի դերը կկատարի ArCa համակարգի ազգային կենտրոնը: Սեփական պրոցեսինգային կենտրոնները կարող են իրենց թույլ տալ միայն խոշոր բանկերը, քանի որ դա նրանց կտա ինքնուրույն կերպով հեղինակային պրոդուկտներ ներդնելու հնարավորություն, ինչպես նաև օպերատիվորեն լուծել մի շարք հարցեր, ինչը դժվար կլիներ կատարել միասնական կենտրոնի պայմաններում: Սակայն, ունենալով սեփական կենտրոն, ոչ մի բանկ շահագրգռված չէ, որպեսզի չլինի միասնական կենտրոն, քանի որ վերջինս կարող է հանդես գալ նրանց և մյուս բանկերի միջև միջնորդի դերում: Չէ՞ որ քարտապանը կարող է իր քարտն օգտագործել առևտրի բոլոր կետերում և բոլոր բանկոմատներում, ընդ որում, միայն այն դեպքում, երբ թողարկող-բանկերի միջև կլինի կապող օղակ, ի դեմս ազգային պրոցեսիգային կենտրոնի: Այլ կերպ ասած, մի քանի բանկերը, որոնք սեփական խնդիրների և նախաձեռնությունների իրականացման նպատակով կգործարկեն իրենց պրոցեսինգային կենտրոնները, միևնույնն է, զուգահեռաբար ամրացված կլինեն ազգային պրոցիսինգին: Հայէկոնոբանկը ցանկացած պահի պատրաստ է գործարկելու սեփական պրոցեսինգը, բայց առայժմ ձեռնպահ է մնում, ելնելով նպատակահարմարությունից:
Ձեր կարծիքով, ինչպիսի՞ն է Հայաստանի քարտային շուկայի ներուժը:
Ներուժը դա հանրապետության ողջ բնակչությունն է: Շուկան արդեն բավականին հագեցած է, քանի որ համարյա բոլոր ձեռնարկությունների ու կազմակերպությունների աշխատակիցներն էլ արդեն քարտերով են ստանում իրենց աշխատավարձերը: Պրոբլեմներ կան մարզերում, որոնք նույնպես աստիճանաբար վերացվում են: Ներկայումս, բանկային շուկայում, տոկոսադրույքների, սակագների, լրացուցիչ ծառայությունների սակագների դեմպինգի պայմաններում, առկա է կոշտ մրցակցություն, ինչի հետևանքով էլ նկատվում են մի բանկից դեպի մյուսը հաճախորդների հոսքեր:
Կարինա Մելիքյան
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ