Երեքշաբթի, 14 Օգոստոսի 2012 14:27
Էլեկտրոնային փողեր.առաջին անգամ Հայաստանում
ԱրմԻնֆո: Idram ընկերության տնօրեն Գայանե Ստեփանյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը
Idram-ը հանդիսանում է Հայաստանի առաջատար ինտերնետ-վճարային համակարգը, որը հնարավորություն է տալիս ինտերնետ-միջավայրում վճարներ իրականացնել հայկական դրամին համարժեք միավորներով: Համակարգը թույլ է տալիս առցանց վճարներ կատարել տարբեր ապրանքների և ծառայությունների դիմաց, ինչպես նաև իրականացնել դրամական փոխանցումներ: Ընթացիկ տարում ընկերությունը Հայաստանում պաշտոնապես ներկայացրեց էլեկտրոնային փողերը, որոնցից օգտվելու համար անհրաժեշտ է գրանցվել Idram համակարգում և կուտակել հայկական դրամին համարժեք էլեկտրոնային միավորներ: Ներկայումս Idram համակարգում գրանցված են շուրջ 50 հազար օգտատերեր, որոնց թիվը տարեկան կտրվածքով աճել է 110 տոկոսով:
Տիկին.Ստեփանյան, <էլեկտրոնային փողեր> հասկացությունը համեմատաբար նոր է և հաճախ կիրառվում է վճարային գործիքների լայն ծառայությունների նկատմամբ, որոնք հիմնված են ինովացիոն տեխնիկական լուծումների վրա: Պատմեք Idram էլեկտրոնային փողերի առանձնահատկությունների մասին, ինչո՞վ են դրանք տարբերվում <Անկանխիկ> հասկացությունից և ինչպիսի՞ հնարավորություններ են բացում օգտատերերին:
Idram էլեկտրոնային փողերի օգնությամբ համակարգի օգտատերերը կարող են իրականացնել տարբեր տեսակի գործարքներ, օրինակ` կատարել կոմունալ վճարներ, մարել վարկերը, վճարել հարկեր և տույժեր, ինչպես նաև կատարել էլեկտրոնային արտարժույթի փոխանակում, ինտերնետ-գնումներ և այլն:
Էլեկտրոնայիին փողերը դրանք նույն կանխիկ փողերն են, որոնք գտնվում են էլեկտրոնային համակարգի օգտատերերի տրամադրության ներքո: Իսկ ի՞նչ է նշանակում էլեկտրոնային փողերի կուտակումը: Արդյո՞ք դա նշանակում է հաշվի համալրում, թե՞ գործարքներից առաջացած տոկոսների հաշվանցում:
Էլետրոնային փողերը դրամական պահանջ են` էլեկտրոնային կրիչի վրա պահվող էլեկտրոնային փողերը թողարկողի նկատմամբ, փողերի, որոնք թողարկվում են դրամական միջոցների փոխարեն ու դրանց համարժեք: Դրանք որպես վճարներ, թողարկողից բացի ընդունվում են նաև այլ անձանց: Idram համակարգի օգտատերը կարող է իր հաշվեկշիռը համալրել, օրինակ, թերմինալների, գործընկեր-բանկերի դրամարկղների, բանկային փոխանցումնրի, Idram-ի մասնաճյուղերի դրամարկղների, ArCa, Visa, Master քարտերի, ինչպես նաև այլ միջոցներով:
Idram ինտերնետ-վճարային համակարգը հայտարարեց Հայաստանում էլեկտրոնային փողերի թողարկման մասին: Սակայն, էլկտրոնային փողերի թողարկման ետևում միշտ կանգնած պետք է լինի թողարկող-բանկը: Idram-ի պարագայում ո՞վ է հանդիսանում թողարկողը և, ընդհանրապես, ինչպե՞ս են վերահսկավում էլեկտրոնային փողերը:
Idram ինտերնետ-վճարային համակարգն էլեկտրոնային փողերի թողարկման թույլտվություն ստացավ 2012 թվականի մարտի 12-ին, որից հետո կազմակերպեց էլեկտրոնային փողերի շնորհանդեսը Հայաստանում: Ընկերության գործունեությունը կարգավորվում է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նորմատիվային-իրավական ակտերով: Էլեկտրոնային փողերի թողարկող կարող է հանդիսանալ ցանկացած ընկերություն, որը ՀՀ ԿԲ-ից ստացել է դրամական փոխանցումներ իրականացնելու լիցենզիա, ինչպես նաև էլեկտրոնային փողերի թողարկման թույլտվություն:
Նախկինում Դուք հայտարարել էիք, որ որ էլեկտրոնային փողերի օգտագործման ընթացքում դրամական կեղծարարությունների ռիսկը Idram-ի կողմից հասցվել է նվազագույնի: Ի՞նչ երաշխիքներ կան այդ ուղղությամբ: Էլեկտրոնային փողերը <հանելու> ինչպիսի՞ճանապարհներ գոյութոյւն ունեն աշխարհում և որքանո՞վ են այդ ամենից պաշտպանված հայ օգտատերերը:
Idram համակարգի հուսալիությունը երաշխավորված է անվտանգության ութ մակարդակ ունեցող համակարգով, մասնավորաօպես, SSL կոդավորումով, որը հիմնված է Ամերիկյան VeriSign и Thawte ընկերությունների SSL սերթիֆիկատի վրա: Հարկ է նշել նաև, որ PIN համակարգի կողմից PIN-ծածկագրի գեներացիան հանդիսանւմ է օգտատիրոջ էլեկտրոնային ստորագրությունը, առանց որի անհնար է ֆինանսական տրանսակցիաների իրականացումը և օգտատիրոջ տվյալների փոփոխությունը: Համակարգն օժտված վիրտուալ ստեղնաշարով, որն ապահովում է PIN-ծածկագրի գրանցման անվտանգությունը, ռոբոտների կողմից ուղարկովող հարցումների սահմանափակումներով (թվային պատկերների գեներացիայի միջոցով), ինչը երաշխավորում է իրական օգտատիրոջ ներկայությունը, տվյալների գաղտնիության պահպանումով, ինֆորմացիայի ամենժամյա ավտոմատացված արխիվացումով, ինչը թույլ է տալիս ցանկացած պահի վերականգնել կորած տվյալները, օժտված է նաև իրավունքների ստուգումով, տվյալների գրանցումով ու դրանց պահպանումով (օգտատիրոջ անունը, IP հասցեն, ժամանակը, օրը, հարցումը և այլն), ինչպես նաև շուրջօրյա վերահսկումով:
Idram-ները կարո՞ղ են փոխարկվել էլեկտրոնային մեկ այլ փողով (օրինակ, Webmoney, Yandex և այլն) և ի՞նչ պայմաններով: Ի՞նչպիսին կլինի էլեկտրոնային փողերի փոխանակման փոխարժեքն ու դիմաց գանձվող միջնորդավճարը:
Idram-ը հնարավոր է փոխանակել Webmoney, Yandex փողերի հետ, www.uchange.net կայքի միջոցով: Այդ ծառայութան դիմաց միջնորդավճարներ չեն գանձվում: Փոխարկումն իրականացվում է երկու կողմերի համար փոխշահավետ պայմաններով և սահմանվում է ծառայության ներկայացուցչի կողմից:
Գայանե Իսահակյան
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ