Երեքշաբթի, 14 Օգոստոսի 2012 21:31
Փորձագետ. Կենսաթոշակային միջոցներ ներգրավելու համար հայկական ապահովագրական ընկերությունները պետք է ուժեղացնեն կորպորատիվ կառավարումը
ԱրմԻնֆո. Կենսաթոշակային վճարների հետ կապված ռիսկերը մեղմելու համար զարգացող ապահովագրական շուկայում պետք է ներդրվեն կորպորատիվ կառավարման ստանդարտները: Նման կարծիք է արտահայտել US AID Կենսաթոշակային համակարգի և աշխատանքի շուկայի Ծրագրի (PALM - Pension and Labor Market Reform Project) իրավական հարցերի գծով ավագ խորհրդատու արրի եգենհեյմերը:
Օգոստոսի 14-ին կայացած` ՙԿյանքի համար անհրաժեշտ եկամուտների գեներացիա. կենսաթոշակների վճարման տարբերակներ և քաղաքականություն՚ խորագրով կլոր սեղանի ընթացքում նա նշել է, որ կարգավորող մարմինը պետք է համապատասխան պոտենցիալ կուտակի ապահովագրական ընկերությունների նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնելու համար: Նրա խոսքերով, ներդրումների վերաբերյալ որոշումների կայացմանը պետք է մասնակցեն համապատասխան կադրեր, ինչը կարևոր է կենսաթոշակառուների կողմից աննուիտետային վճարներ ստանալու իրավունքներն իրականացնելու համար: Փորձագետը տեղեկացրել է, որ բազմաթիվ զարգացած երկրներում ամենատարածված տարբերակն է կենսաթոշակային ծրագրային վճարները: Բայց, երկրի տնտեսական զարգացմանը զուգահեռ, մասնավոր հատվածն սկսում է հետաքրքրություն ցուցաբերել կենսաթոշակային կուտակային միջոցների և աննուիտետների, ինչպես նաև խառը վճարների նկատմամբ: ՙԿարևորն այն է, որպեսզի կենսաթոշակառուները վճարների այս կամ այն գծով ունենան կենսաթոշակներն ստանալու ընտրության իրավունք՚,-ընդգծել է եգենհեյմերը:
Նա բերել է Չիլիի օրինակը, որտեղ ապահովագրական ընկերույթունների միագումար ակտիվների և ՀՆԱ հարաբերակցությունը 80-աան թվականների` 5%-ից 2004 թվականներին հասավ մինչև 20%-ի, ինչն ապահովեց աննուիտետային վճարների պահուստների գրեթե 80%-ը: Միևնույն ժամանակ, եթե 1985 թվականին նման վճարները գերադաասում էր կենսաթոշակառուների 3%-ը, ապա 2007 թվականին այդ թիվը հասավ 58%-ի:
USAID/PALM ծրագրի ղեկավար Ռոզա Չիապպեն գտնում է, որ Հայաստանի ապահովագրական շուկան դեռ չի գտնվում զարգացման բարարար մակարդակի վրա, հետևաբար, ամենաարդյունավետ տարբերակը կարող են լինել ծրագրային վճարները: Նրա կարծիքով, իդեալական տարբերակներ չկան և լավագույն տարբերակն է համարվում այդ տեսակների համատեղումը կամ դիվերսիֆիկացիան, այսինքն, եթե կենսաթոշակային հաշվին կուտակվում են զգալի միջոցներ, ապա ավելի լավ է սկսել ստանալ ծրագրային տարբերակով, միաժամանակ լրացուցիչ պայմանագիր կնքելով աննուիտետելին վճարների գծով:
USAID/PALM ծրագրի կենսաթոշակների գծով խորհրդատու Սուսաննա Կարապետյանն էլ իր հերթին պարզաբանել է, որ արտասահմանում գործում է կենսաթոշակների վճարման 3 համակարգ` միանվագ, ծրագրային և աննուիտետային: Ըստ նրա տվյալների, միանվագ վճարները չեն քաջալերվում, քանի որ կենսաթոշակային միջոցները կուտակվում են աստիճանաբար օգտագործելու նպատակով: Իսկ եթե կուտակված միջոցները փոքր են, ապա կարող են վճարվել նաև միանվագ տարբերակով: Այս տարբերակը կարելի է կիրառել նաև մյուս տարբերակներին զուգահեռ:
Կարապետյանը նաև պարզաբանել է, որ ծրագրային վճարներն իրականացվում են ամեն ամիս, սակայն նման դեպքերում կենսաթոշակառուի համար ռիսկեր են առաջանում, քանի որ կուտակված գումարն ստանալուց հետո նա պետք է ստանա նաև բազային կենսաթոշակը, որը երաշխավորված է պետության կողմից:
Ինչ վերաբերվում է աննուիտետային կենսաթոշակային վճարներին, ապա, ըստ խորհրդատուի, դրանք օգտագործելու համար կենսաթոշակառուն սկզբում պետք է իր կուտակված միջոցները փոխանցի ապահովագրական ընկերություններին, որոնք էլ հետագայում վճարում են ըստ պայմանավորված սխեմայի: Նրա կարծիքով, աննուիտետային վճարների համար ամենամեծ ռիսկն է հանդիսանում կենսաթոշակառուի երկարակյացությունը, քանի որ ապահովագրողը սովորաբար պարտավորվում է վճարել ամենամսյա կենսաթոշակ, կենսաթոշակառուի ողջ կյանքի ընթացքում, իսկ այս դեպքում նրա կողմից փոխանցված միջոցները կարող են չբավականացնել: Կարապետյանը նաև պարզաբանել է, որ կենմսաթոշակային միջոցների ժառանգման իրավունքն իրականացվում է ծրագրային վճարների դեպքում, իսկ աննուիտետային վճարների դեպքում ժառանգումը հնարավոր է միայն այն դեպքում, եթե պայմանագրով նախատեսված է ժամկետային աննուիտետ:
Հիշեցնենք, որ 2014 թվականից Հայաստանում կներդրվի կենսաթոշակային բազմաստիճան համակարգ, որտեղ կգործեն սոցիալական, աշխատանքային, պարտադիր և կամավոր կուտակային կենսաթոշակները:
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները