Չորեքշաբթի, 5 Դեկտեմբերի 2012 18:44
Հայաստանի արտաքին պարտքը 2012 թվականին կաճի 8.1 տոկոսով
ԱրմԻնֆո. Հայաստանի արտաքին պարտքը 2012 թվականին կաճի 8.1%, իսկ 2013 թվականին` 4.7%, մինչեւ $ 4,042 մլրդ, տարեկան կտրվածքով գրանցելով 13.3% աճ: Դրա կազմում ՀՀ Կենտրոնական բանկի պարտքը 2012-ին կրճատվել է 3.6%, իսկ 2013 թվականի համար կկրճատվի 10.5%, կազմելով 532,5 մլն ԱՄՆ դոլար, ինչը 2011 թվականի ցուցանշին զիջում է 13.7%:. Ընդհանուր առմամբ, պետական պարտքի մասնաբաժինը Հայաստանի արտաքին պարտքի կազմում 2012 թվականին կրճատվել է 86,4% մինչեւ 86.2%, իսկ 2013 թվականին նախատեսվում է` 85.1%:
Երկրի 2013 թվականի բյուջեի նախագծով ընդհանուր պետական պարտքը կաճի 6%, կազմելով 4.747 մլրդ դոլար: Դրա կազմում ներքին պարտքի բաժինը կլինի 14.9% կամ $ 705,1 մլն` 2012 թվականի ցուցանիշը գերազանցելով 14,2%: 2012 թվականին Հայաստանի ընդհանուր պետական պարտքը կաճի 8.4%, մինչև 4.477 մլրդ դոլար:
2013 թվականին բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորմանը նախատեսված է 119,8 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 2.64%), ընդ որում, ներքին աղբյուրներից կհատկացվի մոտ 55.1 մլրդ դրամ: Դա հիմնականում կիրականացվի պետական պարտատոմսերի, ինչպես նաև բյուջետային վարկերի մարումներից առաջացած միջոցների հաշվին:
Կառավարությունը մեծ կարեւորություն է տալիս բյուջատային ժամկետանց պարտքերին, քանի որ դրանք ուղղակի սպառնալիք են հանդիսանում տնտեսության դինամիկ զարգացմանը: Այդ պարտքերի առկայությունը մեծացնում է կառավարության պարտավորությունները, ինչպես նաև բեռնվածութունն առաջիկա տարիներին, կրճատելով ռազմավարական ծրագրերի իրականացման առանց այն էլ սահմանափակ հնարավորությունները: Տվյալ ետճգնաժամային փուլում կառավարությունը 2013 թվականին նույնպես կառաջարկի ստվերային տնտեսության կրճատման քաղաքականություն, քանի որ բյուջեի մուտքերը հարկերից թերի են հավաքագրվում մոտ 27.7 մլրդ դրամով:
Նշենք, որ 2013 թ բյուջեի նախագծովդրել է ՀՆԱ-ն կկազմի 4537,3 մլրդ դրամ 2012 թվականի 4218,6 մլրդ դրամի և 2011 թվականի 3776,4 մլրդ դրամի փոխարեն: ՀՆԱ-ի աճը 2013 թվականին նախատեսվում է 6,2%, 2012-ի` 7.1%-ի և 2011-ի` 2.1%-ի փոխարեն: ՀՆԱ-ի դեֆլյատորը. 2013-ին կկազմի 3.2%, 20121-ի` 4.6%-ի և 2011-ի` 9.2%-ի փոխարեն: ՀՀ դրամի տարեկան միջին կշռված փոխարժեքը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ 2013-ին կկազմի 408,55 դրամ/$1, 2012-ի 378,96 դրամ/$1-ի և 2011-ի` 372,50 դրամ/$1-ի փոխարեն: Բյուջեի եկամուտները 2013-ին նախատեսված են 1031,6 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 22.74%), 2012-ի 911,6 մլրդ դրամի և 2011-ի 859,9 մլրդ դրամի փոխարեն: Եկամուտների կազմում հարկերի եւ պետտուրքերի աճը նախատեսված է 13.6%, մինչև 992,9 մլրդ դրամ, ինչը գերազանցում է 2011 թվականի ցուցանիշը 28.2%-ով: ՀՆԱ կազմում հարկային եկամուտների բաժինը 2013-ին նախատեսվում է 21,88%, 2012-ի` 20,73%-ի և 2011-ի` 20,51%-ի փոխարեն: Ծախսերը նախատեսված են 1151,4 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 25.4%), 2012-ի` 1044,1 մլրդ դրամի և 2011-ի` 964,5 մլրդ դրամի փոխարեն: Բյուջեի դեֆիցիտը, որն 2012-ին աճել է 26.7%, սպասվում է, որ 2013-ին կկրճատվի 9.6%: Ընդ որում, դրա բաժինը ՀՆԱ կազմում 2012-ին կաճի 2.8%, մինչև 3.1%, իսկ 2013-ին մի փոքր կնվազի:
Ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության, Հայաստանի, Հայաստանի արտաքին պարտքը 2012 թվականի առաջին 9 ամիսներին աճել է 4,8%, իսկ տարեկան կտրվածքով` 6.4%, գերազանցելով $ 3,7 մլրդ-ը: Ներքին պարտքն աճել է առաջին 9 ամիսներին` 7.9%, իսկ տարեկան կտրվածքով` 25,7%, մինչև 233.273 մլրդ դրամ ($ 574.2 մլն): Արտաքին պարտքի կազմում կառավարության բաժինը կազմել է 84.1% կամ $ 3.2 մլրդ, որը 9 ամսում աճել է 6,6%, իսկ տարեկան կտրվածքով` 10.3%, իսկ Հայաստանի Կենտրոնական բանկի բաժինը` 15.9% կամ $ 594,7 մլն, 9 ամսում կրճատվելով 3.7%, իսկ տարեկան կտրվածքով աճելով` 1.4%: