Ուրբաթ, 22 Փետրվարի 2013 15:48
Բանկային մանրածախի շուկայում մրցակցության աճի պայմաններում տոկոսադրույքների նվազումն անխուսափելի է
ԱրմԻնֆո. Անելիք Բանկի Վարչության նախագահ Սամվել Ճզմաչյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը
Բանկի մաժորիտար բաժնետերը, ի դեմս լիբանանյան CreditBank s.a.l-ի, 2012 թվականի երկրորդ կիսամյակում իր բաժնեմասը հասցրեց 89,5 տոկոսի, ինչը փոփոխեց Անելիք Բանկի սեփականատերերի կազմը: Հետևաբար, պատրաստվո՞ւմ է արդյոք բանկն իրականացնել լրացուցիչ կապիտալիզացիա: Եթե այո, ապա ինչպե՞ս (թողարկմա՞ն, թե՞ ուղղակի ներդրումների ճանապարհով), ի՞նչ ծավալներով, և ե՞րբ: Ի՞նչպես դա կանդրադառնա ընդհանուր կապիտալի կազմի վրա:
Լրացուցիչ կապիտալիզացիան հայկական բանկերի համար, առաջին հերթին, ժամանակի հարց է: Այն ժամանակ, երբ բնակչության ավելի մեծ մասն ավելի է սկսել օգտվել բանկային ծառայություններից, երբ բանկային ծառայություններն իրենց քանակով և բազմազանությամբ ավելի են ընդլայնվում, երբ մրցակցությունը բանկերի միջև մեզ ստիպում է մշտապես կատարելագործել տեխնոլոգիաները և բիզնես գործընթացները, և եթե հաշվի առնենք, որ կապիտալիզացիայի մակարդակը Հայաստանի բանկային համակարգում դեռևս, հարաբերականորեն, անբավարար է, ապա կապիտալիզացիայի մեծացումը, գործնականում, ցանկացած առողջ բանկի, այդ թվում նաև Անելիք Բանկի, համար, համակարգային և պարբերական հարց է:
Բանկը դանդաղեցրել է վարկավորման տեմպերը, հիմնական շեշտը դնելով ֆիզիկական անձանց վարկավորման վրա: Հատկապես ինչպիսի՞ բանկային մանրածախ պրոդուկտներն են ակտիվացել բանկի կողմից և ե՞րբ է բանկը մտադիր վերականգնել կորպորատիվ վարկավորման տեմպերը:
Թույլ տվեք չհամաձայնվել հարցի ձևակերպմանը: Բանկը չի դանդաղեցրել վարկավորման տեմպերը, այլ պարզապես, ճշգրտումներ է մտցրել վարկային պորտֆելի դիվերսիֆիկացման և ձևավորման մեջ, որտեղ խոշոր կորպորատիվ հաճախորդների մասնաբաժինը կնվազի, բնական է՝ որոշակի շրջանակներում: Անելիք Բանկը, ինչպես և անցյալում, դիրքավորվում է որպես այնպիսի բանկ, որի հիմնական նպատակը փոքր և միջին բիզնեսի վարկավորումն է: Ինչ վերաբերվում է մասնավոր անձանց վարկավորմանը, ապա ներկայումս բանկի վարկային պրոդուկտների «արսենալում» առկա են սպառողական վարկերի բոլոր տեսակները: Դրանք հիփոթեքային վարկերն են, ավտովարկերը, ուսանողական վարկերը, ապրանքների ձեռքբերման վարկերը և այլն:
Վերջին տարիներին ինչպե՞ս է փոփոխվել բանկի մանրածախ վարկավորման կառուցվածքը: Այս առումով ի՞նչ կասեիք բանկային համակարգի վերաբերյալ, ընդհանրապես: Դեպի ո՞ր կողմ կընթանա «ռիթեյլը» առաջիկայում, և դրա հետ կապված ինչպե՞ս կփոփոխվեն «ռիթեյլ» պրոդուկտների տոկոսադրույքները:
Տարեցտարի «ռիթեյլը» մեր բանկում, ինչպես նաև բանկային համակարգում, աճում է: Եվ դա ունի իր տրամաբանական հիմնավորումը, այն առումով, որ բանկերի նկատմամբ բնակչության վստահությունն աճում է: Կարծում եմ, որ ծառայությունների ծավալների և բազմազանության աճի միտումները կպահպանվեն, իսկ տոկոսադրույքները, ինչպես ցանկացած մրցակցության դեպքում, կունենան նվազման միտումներ:
Պլաստիկ քարտերով ի՞նչ հետաքրքիր նախագծեր են արդեն գործում, ինչպես նաև նախատեսվում բանկում: Ինչպիսի՞ պլաններ կան ընթացիկ տարում այս ուղղությամբ: Մտադի՞ր եք արդյոք ակտիվորեն աշխատել վարկային քարտերով:
2012 թվականին բանկն ակտիվ քաղաքականություն էր իրականացնում պլաստիկ քարտերի շուկայում և իր հաճախորդներին ուրախացրեց երկու նոր քարտային՝ ANELIK BANK BOOM ENERGY VISA CLASSIC և «Հոգատար» ArCa Classic պրոդուկտներով: Բանկին հաջողվեց ներդնել նաև ամենամեծ դիսկոնտային ցանցը, անկանխիկ վճարումներ կատարելիս քարտապաններին տրամադրելով մինչև 50 տոկոս զեղչեր, ավելի քան 500 խանութներում և սպասարկման կետերում: Դրա հետևանքով, 2012 թվականին բանկի ակտիվ քարտապաների թիվն ավելացավ 20 տոկոսով, քարտերով գործառնությունների ծավալը՝ մոտ քառորդով, իսկ POS-թերմինալներով գործարքները՝ մինչև 30 տոկոս: 2013 թվականին նախատեսում ենք ներդնել նոր, հետաքրքիր, քարտային պրոդուկտներ, որոնք կունենան ինչպես դեբետային, այնպես էլ կրեդիտային ուղղվածություն:
Ժամկետային ավանդների աճին զուգահեռ նկատվում է նաև ցպահանջ պարտավորութոյւնների որոշակի անկում: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված, և ե՞րբ է բանկն ակնկալում վերականգնել աճի նախկին տեմպերը:
Նկատված դինամիկան հիմնականում պայմանավորված է նրանով, որ առաջարկվել է ժամկետային պրոդուկտների մեծ բազմազանություն, որոնց պայմանները մրցակցում են մեր իսկ ցպահանջ պրոդուկտների պայմանների հետ: Բնական է, որ արդյունքում տեղի է ունենում ռեսուրսների վերաբաշխում՝ մի ուղղությունից մյուսը: Դրա հետ մեկտեղ, կցանկանայի ուշադրությոն հրավիրել ֆիզիկական անձանցից ներգրավված ավանդների բավականին լավ դինամիկայի վրա, ինչը, մրցակցային ավանդային պրոդուկտներից բացի, պայմանավորված է նաև սպասարկման բարձր որակով:
Վերջին տարիներին ավելանում են ժամկետանց վարկերը, ինչը, հավանաբար, ունի նաև օբյեկտիվ պատճառներ (գլոբալ ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամը): Բանկի կողմից ինչպիսի՞ քայլեր են ձեռնարկվում վարկային պորտֆելի բարելավման ուղղությամբ և ե՞րբ սպասել էական առողջացմանը:
Այստեղ ճշմարտություն կա: Ավելին, վստահ եմ, որ ճգնաժամը դեռ չի անցել, բայց հուսով եմ, որ մենք գտնվում ենք վերելքի փուլում: Բանկի ժամկետանց վարկերի հիմնական բաժինը դրանք այն վարկերն են, որոնք պրոբլեմային դարձան հատկապես ճգնաժամի հետևանքով: Վարկային պորտֆելի բարելավման ուղղությամբ մենք ընդունեցինք վարկավորման ավելի կոնսերվատիվ քաղաքականություն՝ համապատասխան դիվերսիֆիկացումով: Պրոբլեմային վարկերի վերադարձի հարցը բանկը լուծում է պարտատերերի հետ ամենօրյա գործունեության ճանապարհով, օրենսդրությամբ նախատեսված բոլոր մեթոդներով: Ես շատ եմ հավատում, և մենք ամեն ինչ անում ենք, որպեսզի 2013 թվականաին լուծվի ժամկետանց վարկերի մեծ մասի հարցը, նվազագույնի հասցնելով դրանց տեսակարար կշիռը վարկային պորտֆելում:
Ինչ-որ սկզբունքային փոփոխություններ արդյո՞ք զգում ենք փոքր և միջին բիզնեսի վարկավորման շուկայում: Ձեր գնահատականները՝ աճի տեմպերին և զարգացման միտումներին:
ՓՄՁ վարկային շուկայում ամենասկզբունքային փոփոխությունն այդ հատվածի կրեդիտորների թվի աճն է, ի դեմս ֆինանսական կառույցների (բանկեր, վարկային կազմակերպություններ) իսկ, որպես հետևանք, նրանց միջև մրցակցության կոշտացումը: Երկրորդ փոփոխությունը ՓՄՁ խոշորացումն է, ինչն էլ իր հերթին բարձրացնում է պահանջվող վարկի նկատմամբ պահանջները: Կցանկանայի նշել նաև գործող վարկային ծրագրերի բազմազանությունը, որոնց մի մասը, ունենալով որոշակի նպատակային ուղղվածություն, վերջին հաշվով, նախատեսված է ՓՄՁ վարկավորմանը: Հաշվի առնելով, որ ՓՄՁ հանդիսանում է տնտեսության հիմնադիր բաղադրիչներից մեկը, ապա դրա զարգացումը պետք է լինի անխուսափելի, ունենալով արտակարգ կարևոր նշանակություն: Անելիք բանկը կձգտի դինամիկ ձևով մեծացնել այդ ոլորտի վարկավորման տեմպերը:
Զգացվո՞ւմ է արդյոք վարկավորման ծրագրերի բազմազանության պակաս:
Չէի ասի, որ գոյություն ունի վարկավորման ծրագրերի բազմազանության պակաս.Վարկավորման բոլոր ծրագրերն էլ, գործնականում, ընդգրկում են վարկավորվող ձեռնարկությունների գործունեության բավականին լայն հատվածներ: Ինչպես արդեն նշեցի, կան նպատակային, բավականին հետաքրքիր և ինովացիոն ծրագրեր, որոնք նույնպես նպատակաուղղված են ՓՄՁ ֆինանսավորմանը:
Բանկը նախատեսո՞ւմ է արդյոք մասնաճյուղերի ցանցի ընդլայնում, և ո՞ր ուղղությունների վրա կդրվի շեշտը՝ մայրաքաղաքի՞, թե՞ մարզերի:
Մենք դիրքավորվում ենք որպես «քաղաքային բանկ», սակայն մեր ներկայությունը մշտապես ընդլայնում ենք նաև մարզերում: Ցանկացած բանկի բիզնես-պլանով նախատեսվում է, այսպես կոչված, օպորտունիստական տարր, որը նախատեսվող փուլի շրջանակներում ենթադրում է ճկուն փոփոխություն՝ պլանավորվածից դուրս հեռանկարային փոփոխութոյւնների ի հայտ գալու դեպքում, կապված շուկայական իրավիճակի, նոր գործընկերների, նոր նախագծերի և հնարավորոթյունների առաջացման հետ: Փորձը ցույց տվեց, որ մասնաճյուղերի որոշակի քանակի հասնելուց հետո, հետագայում, մասնաճյուղերի ցանցի զարգացումը նպատակահարմար է դառնում միայն իրավիճակային ռազմավարության շրջանակներում:
Ցանկանում եմ նշել, որ գործարկեցինք մասնաճյուղերի ցանցի կառավարման օպտիմալացման նախագիծը, ինչը ենթադրում է գործառնական և աջակցման ֆունկցիաների ճարտարապետության փոփոխություն: Մինչև տարեվերջ Գլխամասային Բանկում կկենտրոնացվի բանկային ընդհանուր ֆունկցիաների ու ծառայությունների մեծ մասը, ինչպիսիք են, օրինակ, HR և իրավաբանական ծառայությունների, հաշվապահության, տնտեսական ապահովման, քարտային սպասարկման ֆունկիաները: Այդ ֆունկցիաների մի մասն արդեն տեղափոխվել է, իսկ մնացածը կտեղափողվի մինչև տարեվերջ: Արդյունքում, մենք մտադիր ենք առավելագույն ձևով կենտրոնացնել ընդհանուր բանկային աջակցման ֆունկցիաները, մասնաճյուղերից դրանք տեղափոխելով և բարձրացնելով Գլխամասային Բանկի մակարդակի: Դա արվում է մասնաճյուղերի գործունեությունը հաճախորդների սպասարկման, ինչպես նաև սերվիսի որակի վրա առավելագույն ձևով կենտրոնացնելու նպատակով:
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները