Երկուշաբթի, 10 Հունիսի 2013 17:14
ՀՀ ԱԺ փոխխոսնակ. Բաներն ստեղծված են մարդկան համար, թե± հակառակը
ԱրմԻնֆո. ործ ունենալով Հայաստանի բանկերի հետ, հաճախորդների մոտ ստեղծվում է տպավորություն, որ մարդիկ ստեղծված են բանկերի համար, այլ ոչ թե հակառակը: Այսօր նման հայտարարությամբ է հանդես եկել Հ ԱԺ փոխխոսնակ Հերմինե Նաղդալյանը, ՀՀ Կենտրոնական բանկի ներկայացված դրամավարկային քաղաքականության քննարկումների ընթացքում:
ՙԱրդյո±ք չեք տեսնում ՙԲանկերի և բանկային գործունեության մասին՚ կամ ՙԿենտրոնական բանկի մասին՚ օրենքների փոփոխության անհնաժեշտությունը, քանի որ Հայաստանի բանկային համակարգի զարգացմանը զուգահեռ տպավորություն է ստեղծվում, որ մարդիկ պետք է համակերպվեն բանկերին, այն ժամանակ, երբ հասարակական պրակտիկայում բանկերն ստեղծվել են մարդկանց ֆինանսական կարիքները բավարարելու նպատակով՚,-նշել է փոխոսնակը, ՀՀ ԿԲ նախագահ Արթուր Ջավադյանին հարցնելով վարկերը ժամանակից շուտ մարելու դիմաց բարձր տույժեր կիրառելու մասին: Մասնավորապես, խոսելով հիփոթեքային վարկերի մասին, նա ընդգծել է, որ առաջին հերթին, վարկառուին ներկայացվում են շատ խիստ պայմաններ ¥բարձր կանխավճար, եկամուտների նկատմամբ բարձր պահանջներ և գրավային լրացուցիչ ապահովում: ԱրմԻնֆո¤, և երկրորդ, վարկը ժամկետից շուտ մարելու դիմաց բանկը գանձում է հսկայական տույժեր:
Ա.Ջավադյանը պատասխանել է, որ. ՙԵրբ տրամադրվում է երկարաժամկետ վարկ, տվյալ դեպքում խոսքը գնում է հիփոթեքային վարկերի մասին, և վարկառուն փորձում է այն մարել ժամկետից շուտ, ապա, օրինակ, շատ երկրներում դա արգելված է, իսկ որոշ երկրներում հսկայական տույժեր է գանձվում, որոնք, նկատեմ, բավականին զիջում են մեր տույժերին: Պատճառը հիմնականում կայանում է նրանում, որ բանկը, տրամադրելով երկարաժամկետ վարկ, ըստ այդ ժամանակամիջոցի տեղաբաշխում է իր վարկային պորտֆելը, ելնելով ներգրավված միջոցների ժամկետներից, ապահովելով տեղաբաշխված վարկի ֆոնդավորման հավասարակշտությունը: Ժամկետից շուտ մարման դեպքում, բացի այն, որ բանկը բախվում է նոր տեղաբաշխման ռիսկին, կանգնում է GAP վերանայման առջև, ամբողջությամբ չստանալով ակնկալվող գումարները, ինչի հետևանքով կորցնում է որոշակի շահույթ՚: Որպես օրինակ նա պարզաբանել է. ՙԲանկը միջազգային կառույցից որոշակի տոկոսադրույքով ներգրավում է երկարաժամկետ վարկ, տեղաբաշխելով այն հիփոթեքային վարկի տեսքով, որոշակի ժամկետով, և, օրինակ 12%-ով: Մի քանի ամիս անց, այսինքն, ժամկետից շուտ, փոխառուն վերադարձնում է վարկը, այն ժամանակ, երբ բանկի հետ նրա վարկը երկարաժամկետ էր: Այս դեպքում բանկը բախվում է տեղաբաշխման ռիսկին, որից խուսափելու համար էլ գանձվում են լրացուցիչ տույժերը: Չէ± որ բանկը, վերջիվերջո, հանդիսանում է սպեկուլյատիվ հաստատություն:
Նշենք, որ ըստ միջազգային փորձի, վարկային կազմակերպությունները շահագրգռված չեն հիփոթեքի վաղաժամ մարման մեջ: Որքան շուտ վարկառուն մարի վարկը, այքան քիչ տոկոսներ կարող է վճարել բանկին, նշանակում է վարկային կազմակերպությունը կորցնում է որոշակի շահույթ: Սրան էլ գումարած վարկավորման գործընթացի հետ կապված գործառնական ծախսերը: Մրցակությունը բանկերին թույլ չի տալիս ամբողջովին արգելել վաղաժամ մարումը, սակայն նրանք կիրառում են միջոցների վերադարձի կարգավորման ճկուն համակարգ` երկարաժամկետ սառեցում, վաղաժամ վճարի նվազագույն չափի սահմանափակում, և այլն, ինչը Հայաստանի բանկերը չեն կիրառում: