Չորեքշաբթի, 18 Սեպտեմբերի 2013 14:32
Հայաստանում սպառողների վստահությունը հոռետեսական է, ընդ որում, ինչպես ընթացիք, այնպես էլ հեռանկարում
ԱրմԻնֆո. Հայաստանում սպառողների վստահության ինդեքսը երկրորդ եռամսյակում հարցվողները գնահատել են ավելի ցածր, քան առաջին եռամսյակում և 2012 թվականի երկրորդ եռամսյակում: Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, 2013 թվականի երկրորդ եռամսյակում սպառողների վստահության ինդեքսը գնահատվել է 43.3 միավոր, առաջին եռամսյակի` 44 միավորի եւ 2012 թվականի երկրորդ եռամսյակի` 47.2 միավորի փոխարեն: Համեմատության համար հիշեցնենք, որ 2011 թվականին հարցվողները բարելավեցին այս ինդեքսը միայն II եւ III եռամսյակներում, իսկ 2012 թվականին` միայն առաջին եռամսյակում, որին հաջորդեցին գնահատականների եռամսյակայիօն վատթարացումները:
Ըստ աղբյուրի, ինդեքսի բաղադրիչը` ընթացիկ պայմաների ենթաինդեքսը տարկան կտրվածքով, ըստ հարցվողների գնահատակաների, նվազել է 41.7-ից մինչեւ 34.4 միավոր, եռամսյակային 0.9 միավորի անկումով: Սպառողների վստահության ինդեքսի մյուս բաղադրիչը` ապագա պայմանների ենթաինդեքսը, ստ հարցվողների գնահատականնների, նույնպես տարեկան կտրվածքով նվազել է` 52.8-ից մինչեւ 52.2 միավոր, որի եռամսյակային անկումը կազմել է 0.4 միավոր:
Ընթացիկ պայմանների ենթաինդեքսում եռամսյակային աճ (0.7 միավոր) է գրանցվել միայն խոշոր գնումների գծով, կազմելով 50.5 միավոր (տարեկան աճը` 50 միավոր): Տնային տնտեսությունների կողմից ներկայիս տնտեսական իրավիճակի գնահատումը նախորդ եռամսյակի համեմատ եղել է հոռետեսական` 21.9 միավոր, առաջին եռամսյակի 23.6 միավորի և տարեկան 30 միավորի համեմատ: Միեւնույն ժամանակ, ֆինանսական վիճակն ընթացկ եռամսյակում հարցվողները գնահատել են 30.7 միավոր, նախորդ եռամսյակի 32.5 միավորի և 2012 թվականի 45.1 միավորի համեմատ:
Ապագա պայմանների ենթաինդեքսում եռամսյակային աճ է գրանցվել միայն հաջորդ եռամսյակում խոշոր գնումների կատարման հնարավորության ենթաինդեքսով` 57.8 միավոր, առաջին եռամսյակի 55.4 միավորի համեմատ, իսկ տարեկան աճը կազմել է 53.2 միավոր: Ընտանիքում զբաղվածության ենթաինդեքսը տարեկան կտրվածքով նվազել է` 53-ից մինչեւ 50.4 միավոր (եռամսյակային անկումը` 52.8 միավոր): Ակնկալիքները հաջորդ եռամսյակի ֆինանսական վիճակի փոփոխության առումով հոռետեսական էին` 48.4 միավոր, ինչն առաջին եռամսյակում կազմել է 49.7 միավոր, իսկ մեկ տարի առաջ` 52 միավոր:
Նշենք, որ սկսած 2013 թվականի առաջին եռամսյակից տնտեսական ակտիվության ինդեքսը վերանվանվել է գործարար ակտիվության ինդեքսի: Միեւնույն ժամանակ, փոփոխվել է նաեւ բոլոր երեք` գործարար ակտիվության, բիզնեսի-մթնոլորտի ու սպառողների վստահության ինդեքսների հաշվարկման մեթոդաբանությունը: Այսուհետ ՀՀ ԿԲ-ն այս ցուցանիշները կհրապարակի ոչ թե տոկոսներով (ինչպես մինչեւ 2013 թ), այլ միջինացված միավորներով` ըստ հարցվողնեռրի պատասխանների: Օրինակ, գործարար ակտիվությունը հաշվարկվում է ընթացիկ եւ հաջորդ եռամսյակներոմ արտադրության ծավալի գնաատականներով, պահուդտների ակնկալիքներով եւ ապրանքների կամ ծառայութոյւնների նկատմամբ պահանջարկով: Բիզնես-մթնոլորտը հաշվրկվում է ընթացիկ և հաջորդ եռամսյակների տնտեսական իրավիճակի գնահատականներով, իսկ սպառողների վստահությունն իրենից ներկայացնում է մի դիֆուզիոն ցուցանիշ, որը հաշվարկվում է հարցվողների կողմից 6 հարցերի գծով տրվող միավորների միջինացման միջոցով: Միավորները կարող են տատանվել 0-100 միավորի սահմաններում, մասնավորապես, 0-ն վկայում է բոլոր հարցվողների ակնկալիքների վատթարացման մասին, 100-ը` բարելավման, իսկ 50 – ը` կայուն իրավիճակի մասին (երբ հարցվողների կեսը ակնկալում է բարելավում, իսկ մյուս կեսը` վատթարացում): Որպես կայուն մակարդակ ԿԲ - ն ընդունել է 45-55 միավորի սահմանագծերը:
Հիշեցնենք , որ հարցումը ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից անց է կացվում 2005 թվականից եւ կոչված է գնահատել ներկայիս տնտեսական իրավիճակն ու ակնկալիքները: Ինդեքսների հաշվարկման մեթոդաբանությունը հիմնված է Conference Board (USA) կազմակերպության եւ IFO գերմանական ինստիտուտի կողմից մշակված սկզբունքների վրա: