Ուրբաթ, 27 Սեպտեմբերի 2013 17:50
Ժամանակն է փոխել կարծրատիպերը
ԱրմԻնֆո: «Ամերիա» ընկերությունների խմբի իրավաբանական պրակտիկայի գծով տնօրեն Դավիթ Սարգսյանի հարցազրույցն ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը
Ներդրողները, որոնք իրենց գործունությունն են իրականացնում Հայաստանում, հաճախ են բախվում քաղաքական և տնտեսական ռիսկերին, անարդյունավետ կորպորատիվ կառավարմանը, ինչպես նաև թույլ իրավական համակարգին: Ազգային շահերն, անկասկած, պահանջում են պաշտպանել և աջակցել տնտեսական անվտանգության և շահերի տեսանկյունից առաջնահերթ հանդիսացող ներդրումային գործունեության ոլորտներն ու ուղղությունները: Երկրի օրենսդրությունը հիմնականում ուղղված է ներդրումային ռեժիմի ազատականացմանը, ինչպես նաև օտարերկրյա և հայրենական ներդրողներին կապիտալ ներդրումների համար բարենպաստ պայմանների տրամադրմանը: Ներդրողների իրավունքների պաշտպանության աստիճանի և կապիտալի անընդհատ արտահոսքի մասին է ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալության թղթակցի հետ զրույցում պատմում «Ամերիա» ընկերությունների խմբի իրավաբանական պրակտիկայի գծով տնօրեն Դավիթ Սարգսյանը:
Պրն.Սարգսյան, ներդրողների իրավունքների պաշտպանության թեման Հայաստանում ապշեցնում է իր անփոփոխ արդիականությամբ: Կարելի՞ է արդյոք ինչ-որ նոր բան ակնկալել մեր երկրի կապիտալ ներդրումների անվտանգության ներկայիս պայմաններում:
Իրոք, այդ թեման Հայաստանի պես երկրի համար միշտ էլ արդիական է, քանի որ, ցավոք, Հայաստանն առաջնահերթ երկիր չի հանդիսանում աշխարհի ներդրումային հետաքրքրություն ներկայացնող երկրների քարտեզի վրա: Ներդրումները, այս կամ այն երկիր մտնելու ներդրողների հետաքրքրվածությունը, կամ նրանց պատրաստ լինելը ներդրումներ կատարելուն, հանդիսանում են տվյալ երկրի տնտեսական բարեկեցության ինդիկատորները, այդ երկրի զարգացման ցուցանիշները: Հայաստանում արդիական է նաև տեղական ներդրումների ակտիվության հարցը: Իսկ երկրից կապիտալի արտահոսքի միտումները, օրինակ, դեպի Վրաստան կամ Ռուսաստան, կարող է պրոբլեմ դառնալ մեր տնտեսության հետագա զարգացման համար: Կապիտալի արտահոսքի այդ միտումները ջարդել կարելի է ոչ միայն «օրենսդրական հողը պարարտացնելով», այլ նաև ներդրումային գործունեության գործնական դաշտը բարելավելով, այդ թվում կիրառելով նաև գովազդային մեխանիզմները: Հայաստանի՝ ներդրումային առումով անբարենպաստ երկիր լինելու մասին կարծրատիպերը ջարդելու համար անհրաժեշտ է պարբերաբար իրականացնել նպատակային ինֆորմացիոն արշավներ, որոնք ուղղված կլինեն նոր գործարար մտածելակերպի ձևավորմանը:
Չնայած երկրի ներդրումային ռեժիմի բարելավմանն ուղղված կառավարական ռեֆորմներին, կապիտալի արտահոսքը չի դադարում: Ի՞նչն է պատճառը: Մի՞թե կառավարության բարի մտադրությունները կյանքի չեն կոչվում:
Կառավարությունն ամեն ինչ անում է ներդրումների ինտենսիվությունը պահպանելու ուղղությամբ, պարզեցնելով դեպի Հայաստան ներդրողների բոլոր մուտքերը, նաև մաքսային և հարկային վարչարարությունը և բիզնեսի գրանցման ընթացակարգերը: Այժմ բիզնեսի գրանցումը չի հանդիսանում երկարատև և դժվարին ընթացակարգ, այն կարելի է կատարել ընդամենը մի քանի օրում, ընդ որում, վերացվել են նաև պետական որոշ տուրքեր: Օրենսդրորեն ամրագրվել է նաև, որ ընկերությունն իր հայեցողությամբ է օգտագործում կորպորատիվ կնիքը, դրա առկայությունն արդեն պարտադիր չէ: Այսպիսով, արվում են քայլեր, որոնք ուղղված են բիզնես հիմնելու և զարգացնելու բարենպաստ պայմանների ստեղծմանը: Բայց պետք չէ մոռանալ նաև այն բազմաթիվ օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառների մասին, թե ինչու են դեպի Հայաստան փոքր ծավալներով ներդրումներ գալիս: Առաջին հերթին, գոյություն ունի որոշակի անվտահություն: Հայաստանը գտնվում է մի տարածաշրջանում, որտեղ կուտակվել են բազմաթիվ չլուծված և սառեցված հակամարտություններ, որոնց ապագան սկզբունքայնորեն պարզ չէ:
Միևնույն ժամանակ, իրավիճակն արտաքին քաղաքական թատերաբեմում, օրինակ, Սիրիայում և Իրանում, նույնպես ներդրողներին ստիպում են մեր երկրի տնտեսությունոմ նեդրումներ կատարլուց առաջ երկար մտածել: Ներկայումս շատ է խոսվում մասնագիտական բանվորական աշխատուժի արտահոսքի մասին, այն մարդկանց արտահոսքի, ովքեր սկզբունքայնորեն գտնվում են բիզնեսում: Ես չէի մանրամասնի այս պրոբլեմի քաղաքական կամ տնտեսական շարժառիթները: Նշեմ միայն, որ միանշանակորեն պնդելը, թե բոլորը լքում են Հայաստանը կամ ամեն ինչ Հայաստանում հիանալի է և մարդիկ մնում են իրենց երկրում, կլինի իրավիճակի ծայրահեղ մեկնաբանություն: Կա հստակ օրենսդրական բազա, կան խաղի հստակ կանոններ, և կա հայկական, այսպես կոչված, իրականությունը, իր բոլոր բացասական դրսևորումներով հանդերձ՝ կոռուպցիայով և տնտեսության որոշ ոլորտների միաբևեռացվածությունով: Մեր խնդիրը կայանում է նրանում, որպեսզի այդ իրավիճակում նույնպես օրենքները գործեն ավելի արդյունավետ ու նպատային: Միայն այդ դեպքում ներդրողի իրավունքները (ինչպես տեղական, այնպես էլ օտարերկրյա) կլինեն պաշտպանված, և նրանց մոտ Հայաստանը լքելու ցանկություն չի առաջանա:
Այլ երկրներում բիզնես հիմնելը պետք է ուղղված լինի գործունեության սահմանների ընդլայնմանը, այլ ոչ թե կապիտալի կամ եկամուտների արտահոսքին:
Ձեր կողմից թվարկած պրոբլեմնրի ֆոնի ներքո, որքանո՞վ Հայաստանում կարող են պաշտպանված լինել ներդրողների շահերը:
Մեր օրենսդրությունը բավականին ճկուն և կատարյալ է ներդրողների շահերը պաշտպանելու համար, պարզապես, ինչպես արդեն նշեցի, անհրաժեշտ է այն հստակորեն պահպանել և կատարել: Գալով նոր, չիրացված շուկա, գործարարը չպետք է շրջանցի պրոֆեսիոնալ բիզնես-խորհրդատուներին, իրավաբաններին, աուդիտորներին, մարկետոլոգներին և այլ մասնագետների, որոնք բիզնեսի կառուցման և վարման, ներդրումների կառավարման և շատ այլ հարցերի վերաբերյալ կարող են տալ արժեքավոր գործնական խորհուրդներ: Սակայն, շատ գործարարների համար դրանք ավելորդ ծախսեր են, նրանք գերադասում են գործերի վարման «հայկական տարբերակը», հաշվի առնելով ծանոթների ու բարեկամների «թանկարժեք» խորհուրդները:
Զրույցը վարեց Գայաներ Իսահակյանը
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Հայաստանում ՊԲԱ-ն պետական մարմինների ներխուժում է մասնավոր դաշտ եւ հերթական հարկ՝ նոր անվանակոչմամբ․ փորձագետ
Շաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ով
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները