Երեքշաբթի, 8 Հոկտեմբերի 2013 17:33
ACRA Credit Bureau. Հայերը դառնում են պարտաճանաչ փոխառուներ
Արմինֆո. Մենք այնքան էլ հաճախ չենք մտածում մեր վարկային պատմության մասին, իսկ դրա փոխարեն, բավականին հաճախ, ելնելով որոշակի հանգամանքներից, վարկ ստանալու ակնկալիքով դիմում ենք առաջին, երկրորդ, իսկ ոմանք նաև երրորդ, իսկ մի մասն էլ նույնիսկ չորրոդ և հինգերորդ բանկին: Վարկային մասնագետի մերժումը միշտ ընդունում ենք թշնաբար, քանի որ դա մեզ համար հոգեբանական հարված է: Բայց նման իրավիճակը կանխարգելելն ավելի հեշտ է, քան դրան հասնելը: ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալության հետ հարցազրույցում վարկային պատմության ստուգման տարբեր մեթոդների, ինչպես նաև Բյուրոյի պլանների մասին է պատմում «ԱՔՌԱ Վարկային Բյուրոյի» գործադիր տնօրեն Արամ Զաքարյանը:
Դեռ 2013 թվականի սկզբին Բյուրոն գործարկեց հաճախորդների sms-տեղեկացման ծառայությունը, որը թույլ կտա հաշված վայրկյաների ընթացքում ստուգել վարկային պատմությունը: Արդյո՞ք այդ ծառայությունը մասսայականություն է վայելում փոխառուների շրջանում: Հիշեցրեք, խնդրեմ, մեր ընթերցողներին՝ ինչպես օգտվել դրանից:
Ամեն ինչ շատ հեշտ է, իսկ կարևորը`թանկ չէ, արժե 100 դրամ: Առաջին հերթին անհրաժեշտ է գրանցվել Բյուրոյի պաշտոնական կայքում` www.acra.am, ստանալ նույնականացման համար (PIN-կոդ), իսկ այնուհետև այն sms-հաղորդագրության տեսքով ուղարկել 5150 կարճ համարին: Հաշվված վայրկյաների ընթացքում փոխառուն ստանում է իր վարկային պատմությունը, որը տեղեկություններ է պարունակում գործող և մարված վարկերի, ինչպես նաև ժամկետանց վճարների ու վարկի կամ վարկերի պարտքի մնացորդի մասին: Ծառայությունն արժե 100 դրամ: Ինչպես տեսնում եք, մենք առավելագույնս ընդլայնել ենք հաճախորդների մուտքի հնարավորությունները դեպի իրենց ֆինանսական «կենսագրությունը»:
Ծառայությունը մասսայակա՞ն է արդյոք փոխառուների շրջանում:
Օգտվողների թիվը գնալով աճում է: Անհիմն չլինելու համար նշեմ, որ վարկային պատմությունների Բյուրոն ամեն ամիս sms-ների միջոցով բավարարոմ է մոտ 100 հայտ: Իսկ տարեսկզբից այդ հայտերի թիվն աճել է 150 տոկոսով:
Sms-տեղեկացումը, հավանաբար, Բյուրոյի «ամենաթեթև» պրոդուկտն է, բայց ձեզ մոտ կան նաև համալիր պրոդուկտներ, որոնք պարունակում են ինֆորմացիայի լայն ցանկ…
Ընդհանուր հաշվով, ԱՔՌԱ-ն ֆիզիկական անձանց առաջարկում է 5 տեսակի, իսկ իրավաբանական անձանց` 4 տեսակի վարկային հաշվետվություններ: Բոլոր այդ հաշվետվություններն էլ, իրենց հերթին, բաժանվում են երեք հիմնական խմբերի` սպառողական վարկավորման հաշվետվություններ, որոնք նախատեսված են ֆիզիկական անձանց համար, կոմերցիոն հաշվետվություններ` իրավաբանական անձանց համար և score հաշվետվություններ, որով գնահատվում է փոխառուի վարկունակությունը: Այժմ պահանջվող ինֆորմացիայից և դրա ստացման մեթոդից է կախված, Ինտերնետով կամ անձամբ Բյորո հաճախելով, նաև վարկային հաշվետվությունների արժեքը՝ բացառությամբ վարկային սքորինգի, որը տատանվում է 360-ից մինչև 7200 դրամի սահմաններում:
Նշեմ, որ վարկային ամբողջական հաշվետվության մեջ Բյուրոն ընդգրկում է փոխառուի մասին համալիր տեղակատվություն, մասնավորապես, նրա կոմունալ վճարների, շարժական կապի վճարների, ինչպես նաև տեղեկություններ պետական աղբյուրներից, մասնավորապես, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից` աշխատավարձի վճարման գծով հնարավոր ուշացումների կամ պարտքերի մասին: Տեղեկություններ են ընդգրկված նաև ոստիկանությունից` տուգանքների մասին:
Սքորինգի ի՞նչ տեսակներ է իրականացնում Բյուրոն:
Վարկային պատմությունների բյուրոն իրականացնում է վարկային սքորինգի 5 տեսակ, որոնցից երկուսը բազային են ` սքորինգի «նկարագրական» և «վարքային» մոդելները: Իսկ մյուս երեքը մասնագիտացված են` հիփոթեքային, ավտո և քարտային սքորինգ:
Հետաքրքիր է, ինչպիսի՞ն է հայ փոխառուի միջին վարկային միավորը: Ինչպե՞ս է այն փոփոխության ենթարկվել վերջին 3 տարիներին, և ինչպիսի՞ն է դրա կանխատեսումը մեր ապագա փոխառուների համար:
Հայ փոխառուի միջին վարկային միավորը «նկարագրական» սքորինգի շրջանակներում ներկայումս միջինից բարձր է և կազմում է մոտ 750 միավոր: Հիշեցնեմ, որ ԱՔՌԱ-ի վարկային սքորինգը տատանվում է 400-ից 850 միավորի սահմաններում: Երկու տարի առաջ այն կազմում էր 730 միավոր: Սակայն, ԱՔՌԱ-ի «վարքային» սքորինգի շրջանակներում հայ փոխառուին շնորհվել է նվազագույն` 615 միավոր:
Փոխառուի վերաբերյալ ո՞ր տեղեկությունն է հանդիսանում հիմնականը՝ բոլոր ցուցանիշները հաշվարկելիս:
«Նկարագրական» սքորը հաշվարկելիս որպես հիմք ընդունվում են մի քանի բաղադրիչներ: Ընդ որում, ավելի շատ (83%) հաշվի է առնվում փոխառուի մարումների պատմությունը: Ավելի քիչ է հաշվի առնվում փոխառուի վարկային բեռնվածությունը (8%), վարկային պատմության շարունակականությունը (5%), վարկի տեսակը (3%) և այն հանգամանքը, թե դիմե՞լ է արդյոք փոխառուն նոր վարկ ստանալու նպատակով (1%): «Վարքային» սքորը հաշվարկելիս վերը նշված գործոնների մասնաբաժինների բաշխումը մի փոքր տարբերվում է, բայց այստեղ նույնպես ամենամեծ ազդեցությունն է ունենում մարման պատմությունը (43%): Վարկային պատմության շարունակականությունը (25%) զբաղեցնում է երկրորդ տեղը: Վարկի տեսակը հաշվի է առնվում «վարքային» սքորը հաշվարկելիս (16%), վարկային բեռնվածությունը (15%), ինպես նաև նոր վարկ ստանալու նպատակով դիմելը (1%):
Բյուրոն հաշվարկո՞ւմ է նաև քաղաքացիների պարտքային բեռնվածությունը: Ինչպիսի՞ն է մեր փոխառուի վարկային բեռը:
Պարտքի գումարը մեկ ֆիզիկական անձ հանդիսացող փոխառուի համար, կամ այսպես կոչված պարտքային բեռնվածությունը, Հայաստանում 2013 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ կազմում է մոտ 1.3 մլն.դրամ: Նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ այս ցուցանիշն աճել է 2 տոկոսով, իսկ վերջին 3 տարիներին` 30 տոկոսով:
Քանի՞ վարկ է այսօր սպասարկում Հայաստանի մեկ փոխառուն:
Ֆիզիկական անձ հանդիսացող հայ փոխառուն այսօր սպասարկում է միջին հաշվով 2 վարկ: Համեմատության համար նշեմ, որ 2010 թվականին այս ցուցանիշը կազմում էր 1.5 վարկ:
Ըստ Բյուրոյի տվյալների, վարկավորման ո՞ր հատվածն է այսօր աճում առավել դինամիկ տեմպերով:
Նման հետազոտություններ մենք առայժմ չենք իրականացնում: Այդպիսի տվյալներ տրամադրում է Հայաստանի Կենտրոնական բանկը: Մեր խնդիրը կայանում է նրանում, որպեսզի հավաքենք տեղեկատվությունը, այն ընդհանրացնենք, իսկ այնուհետև պատրաստի հաշվետվությունների տեսքով տրամադրենք սպառողներին` այս կամ այն ռիսկերը գնահատելու համար: Այնուամենայնիվ, 2014 թվականից նախատեսում ենք զբաղվել նաև վիճակագրական գործունեությամբ, մասնավորապես, նաև վիճակագրական տվյալներ տրամադրել վարկերի գծով, բաժանելով դրանք ըստ տեսակների, շրջանների, տարիքային խմբերի, ինչպես նաև սեռի: Դրա համար Բյուրոն արդեն ունի անհրաժեշտ ողջ բազան:
Նախկինում Բյուրոն նախատեսում էր համագործակցել նաև ապահովագրական ընկերությունների հետ…
Մենք արդեն աշխատում ենք նրանց հետ: Ներկայումս արդեն մշակել ենք ապահովագրական ընկերությունների հետ միասնական պայմանագրերի ձևերը: Կարծում եմ, որ 2014 թվականից կսկսենք տեղեկություններ հավաքել և տարածել նաև հայ ապահովադիրների մասին:
Ուրիշ ի՞նչ նորույթներ կարելի է ակնկալել Բյուրոյից 2014 թվականին:
Հաջորդ տարի նախատեսում ենք ընդլայնել ֆիզիկական անձանց մատուցվող ծառայությունների շրջանակը: Արդեն այսօր, փոխառուն, հայտնվելով Բյուրոյում գտնվող անձնական կաբինետում, կարող է բավականին մեծ ծավալով ինորմացիա ստանալ իր վարկերի մասին: Շուտով փոխառուների պորտֆելը կդառնա ավելի տեղեկայնացված և կներառի նաև վիճակագրական և վերլուծական տվյալներ:
Շնորհակալություն հարցազրույցի համար
Զրույցը վարեց Էլիտա Բաբայանը
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները