Երեքշաբթի, 25 Փետրվարի 2014 14:49
Հայաստանի բանկերի կողմից պետպարտատոմսերում կատարված ներդրումների միագումար ծավալը 2013 թվականին աճել է 23.3 %, մինչև 515.7 մլն.դոլար
ԱրմԻնֆո. Հայաստանի բանկերի կողմից պետական պարտատոմսերում կատարված ներդրումների միագումար ծավալը 2014 թվականի հունվարի 1ի դրությամբ աճել է 23.3 %, (2012ի IV եռամսյակի 27 % տարեկան աճի համեմատ), իսկ միայն չորրորդ եռամսյակում՝12.9% (2013-ի երրորդ եռամսյակի 2 % անկման և 2012-ի չորրորդ եռամսյակի  9.6 % աճի համեմատ), կազմելով 209,2 մլրդ դրամ ($ 515.7 մլն ): Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության՝ Հայաստանի Բանկերի Ֆինանսկան Վարկանիշի, բանկերի կողմից պետպարտատոմսերում կատարված ներդրումների տեսակարար կշիռը 2013-ի 
IV եռամսյակում աճել է 6.2 %-ից մինչև 7.1 %, 2012-ի  IV եռամսյակի 7.1% - ի, 2011-ի IV եռամսյակի 6.5%ի, 2010-ի IV եռամսյակի 7.8% - ի և 2009-ի IV եռամսյակի 6.4% - ի փոխարեն:
Պետպարտատոմսերում բանկերի կատարած ներդրումների ծավալով առաջատարն է HSBC Բանկ Հայաստանը՝ 31.5 մլրդ դրամ ($ 77.6 մլն ), երկրորդ տեղում է Արմսվիսբանկը՝ 29.9 մլրդ դրամ ($ 73.8 մլն), երրորդ տեղում է Հայբիզնեսբանկը՝ 24.6 մլրդ դրամ ($ 60.7 մլն ), չորրորդն է Արդշինինվեստբանկը՝22 մլրդ դրամ ($ 54,3 մլն ), իսկ հինգերորդ տեղում է ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը՝15.5 մլրդ դրամ ($ 38,1 մլն):
Պետպարտատոմսերում բանկերի կատարած միագումար ներդրումներում առաջատար հինգ բանկերի մասնաբաժինը 2013 թվականի IV եռամսյակում 60 % - ից նվազել է մինչև 59%, 2012ի IV եռամսյակի 56,7 % - ի, 2011ի IV եռամսյակի 58.5 % - ի, 2010-ի IV եռամսյակի 56% - ի և 2009-ի չորրորդ եռամսյակի 53.8 % -ի փոխարեն: Ընդ որում, պետպարտատոմսերում բանկերի կատարած միագումար ներդրումներում իր մասնաբաժնի աճով առաջատարների հնգյակից տարեկան և եռամսյակային ամենախոշոր ցուցանիշն ապահովել է Արմսվիսբանկը:
Պետպարտատոմսերում բանկերի կատարած միագումար ներդրումների տարեկան աճ են արձանագրել 13 բանկեր (առանց ՊրոԿրեդիտ բանկի), որոնցից ամենամեծ տարեկան աճը`ավելի քան 3 անգամ, ապահովել է Զարգացման Հայկական Բանկը (12 տեղ): Միայն 2013 թվականի չորրորդ եռամսյակում այս ցուցանիշի աճ են ապահովել 14 բանկեր, ամենամեծ եռամսյակային աճը՝ Արմսվիսբանկը՝56 % (2 տեղ): Իսկ այս ցուցանիշի տարեկան անկում է արձանագրվել 7 բանկերում, իսկ եռամսյակային անկում՝ 6 բանկերում:
Նշենք, որ ՊրոԿրեդիտ Բանկը միակ բանկն էր, որը նախկինում չի ունեցել ներդրումներ պետական պարտատոմսերում, այնուամենայնիվ, 2010ի չորրորդ եռամսյակում ձևավորեց 1.2 մլրդ դրամի ( $ 3.3 մլն ) պորտֆել, ինչը պայմանավորված է ժամանակավորապես չաշխատող միջոցներն իրացվելի ակտիվներում տեղաբաշխելու անհրաժեշտությունով, ՓՄՁ ոլորտի հետագա վարկավորումը շարունակելու նպատակով, քանի որ հիմնականում մասնագիտաում է այս վարկավորման այդ հատվածում: ՊրոԿրեդիտ Բանկի բալանսի այդ հոդվածի կրճատումը 2011 թվականի I եռամսյակում մոտ 16 % - ով, մինչև 1 մլրդ դրամ կամ $ 2.7 մլն, իսկ 2011-ի երկրորդ եռամսյակում ամբողջովին զրոյացնելով, խոսում է այն մասին, որ բանկը, ինչպես և նախատեսել էր, փուլերոբ իրացրեց պետական պարտատոմսերի պորտֆելը, ստացված միջոցներն ուղղելով ՓՄՁ վարկավորմանը:
Հիշեցնենք, որ 2009 թվականի առաջին կիսամյակում, մարտին տեղի ունեցած դրամի կտրուկ դեվալվացիայի հետևանքով պետպարտատոմսերում բանկերի կողմից կատարված ներդրումները զգալիորեն կրճատվեցին՝ 21%, իսկ միայն երկրորդ եռամսյակում՝ 6.1 %, որից հետո, 2009-ի երրորդ եռամսյակում նկատվեց զգալի աճ՝ 51,5%: Ընդ որում, բալանսի այս հոդվածի կրճատումն այն ժամանակ պայմանավորված էր պետպարտատոմսերի առևտրի պորտֆելների նվազումով, որոնց վաճառքից առաջացած միջոցները բանկերին թույլ տվեցին որոշ չափով պահպանել վարկավորման տեմպերը: 2010 թվականին պետպարտատոմսերում կատարված ներդրումների պորտֆելի տարեկան և եռամսյակային ցուցանիշները ցուցադրեցին ավելի բարձր աճ, համապատասխանաբար կազմելով 
45.4 % և 18.3%, քան 2009 թվականին (տարեկան աճը՝ 17.6%, եռամսյակային աճը՝ 10.7%), ինչը վկայում է բանկերի պետական պարտատոմսերի պորտֆելների վերականգնման մասին: Սակայն, 2011 թվականի 9 ամիսներին բալանսի այս հոդվածի կրճատումը բազմաթիվ բանկերի մոտ, 2011 թվականի և 2012 թվականի առաջին եռամսյակի արդյունքներով, աճի տեմպերի զգալի դանդաղումը, ինչպես նաև 2012 թվականի երկրորդ եռամսյակում և 2013 թվականի առաջին եռամսյակում կրկին կրճատումը վկայում է վարկավորման ռեսուրսների պակասի մասին, որի տեմպերը բանկերի կողմից պահպանվում են պետպարտատոմսերի իրացումից ստացված միջոցների հաշվին: Իսկ 2013 թվականի երկրորդ եռամսյակից պետպարտատոմսերի պորտֆելների նախատեսված աճը, որը զգալիորեն գերազանցում է վարկավորման տեմպերը, կարելի է պայմանավորել վարկային շուկայի նեղացումով, ինչի պատճառով ազատ ռեսուրսները բանկերը գերադասում են տեղաբաշխել բարձր իրացվելլի գործիքներում: Բայց 2013 թվականի երրորդ եռամսյակից արգելակվեց այդ երկու պորտֆելների աճը, վարկային ներդրումները դանդաղեցրին իրենց աճը՝ 3.3%-ից մինչև 0.6%, իսկ պետպարտատոմսերում կատարված ներդրումների պորտֆելի աճը՝ 8.1%-ից մինչև 2%, այսինքն, նախորդ եռամսյակում համալրված պետպարտատոմսերի առևտրի պորտֆելները հիմնականում գնացին վարկավորման տեմպերի պահպանմանը: Իսկ 2013 թվականի IV եռամսյակից բանկերի կողմից պետական պարտատոմսերի պորտֆելների արագ համալրումն ապահովեց 12.9% աճ, որի հետևանքով վարկային պորտֆելը շատ դանդաղորեն սկսեց ավելացրել իր աճի տեմպերը՝ 0,6 %-ից մինչեւ 3,8 %: