Երեքշաբթի, 25 Փետրվարի 2014 14:50
Հայաստանի բանկայինհամակարգի ընդհանուր պարտավորությունները 2013 թվականին աճել են 24 տոկոսով, կազմելով 6.1 մլրդ.դոլար
ԱրմԻնֆո. Հայաստանի բանկային համակարգի ընդհանուր պարտավորությունները 2013 թվականի II և III եռամսյակների աճի տեմպերի դանդաղումից հետո 2013 թվականի IV եռամսյակում արագացրեցին աճը 2,7 % - ից մինչեւ 8.6 % (2012-ի IV եռամսյակի 5.3 % և 2011-ի IV եռամսյակի 9,5% աճի համեմատ), իսկ տարեկան կտրվածքով աճել են 24% (2012-ի 19.7% տարեկան աճի և 2012-ի 36.7% տարեկան աճի համեմատ), կազմելով 2014 թվականի հունվարի 1-ին 2.5 մլրդ դրամ ($ 6.1 մլրդ): Ըստ Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության՝ Հայաստանի Բանկերի Ֆինանսկան Վարկանիշի վերլուծության, ընդհանու պարտավորությունների եռամսյակային աճի արագացումը պայմանավորված էր հիմնական բաղադրիչների աճով՝ ժամկետային ավանդներ՝ 5.8% (2013-ի III եռամսյակի 7.1 % և 2012-ի IV եռամսյակի 5.2 % աճ), ցպահանջ պարտավորություններ՝ 22.1% (2013-ի III եռամսյակի 8.7 % և 2012-ի IV եռամսյակի 2.6 % անկում), բանկերի և այլ ֆինանսական կազմակերպությունների վարկեր և ավանդներ` 5.2% (2013-ի III եռամսյակ՝ 7.3 % և 2012-ի IV եռամսյակ՝ 7.8 % անկում), բանկային թղթակցային հաշիվներ (լորո)՝ 10.4 % (2013-ի III եռամսյակ՝ 8.3 % աճ և 2012-ի IV եռամսյակ՝54.3 % անկում): Հիշեցնենք, որ բանկային լորո հաշիվների զգալի աճը երկրորդ եռամսյակում (71%) պայմանավորված էր չորս բանկերի մոտ (այդ թվում՝ Մելլաթ բանկը) այս հոդվածի զգալի աճով, ընդ որում, Մելլաթ բանկը III եռամսյակում զգալիորեն ավելացել է այս հոդվածը, իսկ մնացած երեք բանկերը, ընդհակառակը , այն կրճատվել են, բայց չորրորդ եռամսյակում, այնուամենայնիվ, երեք բանկերի մոտ էր այս ցուցանիշն աճել, իսկ առավել աչքի էր ընկել Մելլաթ բանկը:
Տարեկան կտրվածքով ժամկետային ավանդներն աճել են 22% (2012-ին՝33 % աճ), բանկերի և այլ ֆինանսական հաստատությունների ավանդները և վարկերը՝ 11.2% (2012-ին՝ 13,4 % աճ), ցպահանջ պարտավորությունները՝ 45.5 % ( 2012ին՝ 6.2 % անկում ), ֆինանսական միջոցները լորո հաշիվներում՝ 2 անգամ (2012ին՝ 56.1% անկում), ընդ որում, հիմնականում Անելիք Բանկի և Մելլաթ Բանկի շնորհիվ:Պարտավորություններիկառուցվածքի տարեկան դինամիկան վկայում է այն մասին, որ որ վարկավորման տեմպերը պահպանելու համար բանկերը շարունակում են միջոցներ ներգրավել ոչ միայն ներքին շուկայից, այլ նաև արտաքին աղբյուրներից, այդ թվում նաև միջազգային վարկային ծրագրերի շրջանակներում: Ընդ որում, դա նրանց թույլ է տալիս լուծել երկարաժամկետ «էժան» միջոցների պրոբլեմը, հնարավորություն ստանալով վարկավորումն իրականացնել հաճախորդին հարմար պայմաններով: 2010 թվականի երկրորդ կեսից ժամկետային ավանդների աճի տեմպերի արագացումը (13% - ից մինչև 33-35 % 2011- 2012թթ.), շատ բանկերի կողմից տոկոսադրույքների բարձրացման շնորհիվ, 2013 թվականին զգալիորեն դանդաղեցին, ըստ երևույթին, վերջին ամիսներին տոկոսադրույքների անփոփոխ մնալու հետևանքով: Նշենք, որ դրամային ավանդների էական աճը 4 տարվա կտրվածքով պայմանավորված է 2009 թվականին 22% կտրուկ դեվալվացիայով:
Հայաստանի 21 բանկերից ամկետային ավանդների տարեկան աճ են ապահովել 19 բանկեր,իսկ ցպահանջ պարտավորություններ՝ 17 բանկեր: Իսկ եռամսյակային աճը ժամկետային ավանդների գծով ապահովել են 17 բանկեր, և ցպահանջ պարտավորություններով՝13 բանկեր: Ամենամեծ տարեկան աճը ժամկետային ավանդների գծով այս անգամ ապահովել է ԲՏԱ Բանկը՝80.5 % (20 տեղ), իսկ եռամսյակային աճը՝Հայբիզնեսբանկը՝ 34.6 % (7 տեղ): Ամենամեծ տարեկան և եռամսյակային աճը ցպահանջ պարտավորությունների գծով ապահովել է Առէկսիմբանկ - Գազպրոմբանկի խումբը՝ 2-13 անգամ (1 տեղ, 21 անգամ ավելացան իրավաբանական անձանց միջոցները): Նշենք, որ դրանք Առէկսիմբանկ - Գազպրոմբանկի խմբի կողմից 2013 թվականի դեկտեմբերի վերջին միջազգային ծրագրերով ստացված միջոցներն են, որոնք «իրավաբանական անձանց միջոցներ» հոդվածի վրա «գցելը» պայմանավորված է դրանք տեղաբաշխելու անհնարինությունով, կարճաժամկետ լինելու պատճառով: Ցպահանջ պարտավորությունների տարեկան ամենամեծ անկումը գրանցել է Կոնվերս Բանկը՝ 38.8 % (8 տեղ), իսկ եռամսյակային՝ Արմսվիսբանկը՝ 24.6 % (19 տեղ), ընդ որում, առաջինի մոտ պատճառը կայանում է իրավաբանական անձանց միջոցների էական կրճատման մեջ, իսկ երկրորդիմոտ՝ֆիզիկական անձանց միջոցների կրճատման մեջ:
Ընդհանուր պարտավորությունների կառուցվածքում ժամկետային ավանդների մասնաբաժինը IV եռամսյակում նվազել է 43,7 % - ից մինչև 42,6 % (2012-ի IV եռամսյակում՝ 42.7 %), ցպահանջ պարտավորություններն աճել են 20.1 % - ից մինչև 22.6 % (2012-ի IV եռամսյակում՝ 19.1 %), բանկերի և այլ ֆինանսական կազմակերպությունների ավանդները և վարկերը նվազել են 27,1 %-ից մինչև 26.3 % (2012-ի IV եռամսյակում՝ 29.2 %) և բանկային թղթակցային հաշիվները (Լորո) մնացել են անփոփոխ, կազմելով 0.5 % (2012-ի IV եռամսյակում՝ 0.3 %), որոնց բացարձակ արժեքները 2013 թվականի դեկտեմբերի 31 –ին համապատասխանաբր կազմել են՝ 1.1 տրլն.դրամ, 558.1 մլրդ դրամ, 649.4 մլրդ.դրամ և 12.7 մլրդ դրամ: Համեմատության համար նշենք, որ նախաճգնաժամային 2007 թվականին պարտավորությունների կառուցվածքում ցպահանջ ավանդները կազմել են 35%, ժամկետային ավանդները՝ ավելի քան 37 %, բանկերի և այլ ֆինանսական կազմակերպությունների ավանդները և վարկերը՝ ավելի քան 11 %, 2008 - ին, այս ցուցանիշերը համապատասխանաբար կազմել են՝ 25%, 33% և 20 %, 2009 - ին`26%, 41 % և 24%, 2010 –ին՝ 24%, 40 % և 30%, 2011 –ին՝ 38 %, 24% և 31 %, իսկ 2012-ին՝ 19%, 43 % և 29 %:
Ցպահանջ պարտավորությունների գծով տարեկան և եռամսյակային ամենամեծ աճն ապահովել է Առէկսիմբանկ - Գազպրոմբանկի խումբ (տես առաջին պարբերության), ինչը հիմնականում պայմանավորված էր իրավաբանական անձանց միջոցների 21 անգամ աճով: Ամենամեծ տարեկան և եռամսյակային անկումը (տես առաջին պարբերության ) արձանագրել են Կոնվերս Բանկը և Արմսվիսբանկը, ինչն առաջինի մոտ պայմանավորված է իրավաբանական անձանց միջոցների կրճատումով, իսկ երկրորդի մոտ՝ ֆիզիկական անձանց միջոցների կրճատումով: Ցպահանջ պարտավորությունների ծավալով առաջատարն է Առէկսիմբանկը՝126,7 մլրդ.դրամ, երկրորդ տեղում է HSBC Բանկ Հայաստանը՝ 83.2 մլրդ.դրամ, երրորդն է Ամերիաբանկը՝ 61.6 մլրդ.դրամ: Իրավաբանական անձանց ցպահանջ պարտավորությունների ծավալով առաջատարն է Առէկսիմբանկը՝122.3 մլրդ դրամ, երկրորդ տեղում է Ամերիաբանկը՝ 47.1 մլրդ դրամ, իսկ երրորդ տեղում է HSBC Բանկ Հայաստանը՝ 43.8 մլրդ դրամ:
Ժամկետային ավանդների ամենաբարձր եռամսյակային աճ է ապահովել Հայբիզնեսբանկը (տես առաջին պարբերություն), ինչը պայմանավորված է իրավաբանական անձանց ավելի քան 4 անգամ աճով, իսկ ամենաբարձր տարեկան աճը՝ ԲՏԱ բանկը (տես առաջին պարբերություն), ֆիզիկական անձան միջոցների կրկնակի աճի հաշվին: Ամենամեծ անկումը ժամկետային ավանդների գծով արձանագրել է Մելլաթ Բանկը (35.6 %), որի ժամկետային ավանդները չնչին են և բացառապես կազմված են ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց միջոցներից, և որոնք տարեկան կտրվածքով կրճատել են այս պորտֆելը, իսկ հաշվետու եռամսյակում մնալով գևրեթե անփոփոխ: Ժամկետային ավանդների ծավալով առաջատարն է Ամերիաբանկը՝ 115.1 մլրդ.դրամ, երկրորդ տեղում է Յունիբանկը՝ 110.6 մլրդ.դրամ, երրորդ հորիզոնականում է ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը՝ 106,52 մլրդ.դրամ, չորրորդ տեղում է Արդշինինվեստբանկը՝ 105.2 մլրդ.դրամ և հինգերորդ տեղում է Հայբիզնեսբանկը՝ 89.3 մլրդ.դրամ: Այս հնգյակի մասնաբաժինը Հայաստանի բանկային համակարգ ժամկետային ավանդների ընդհանուր ծավալներում նվազել է IV եռամսյակում՝ 51.3 % - ից մինչև 50,1 %, տարեկան կտրվածքով մնալով անփոփոխ: Ընդ որում, հինգի մոտ էլ ավանդների կառուցվածքում առյուծի բաժինը կազմում են ֆիզիկական անձանց: Ֆիզիկական անձանց ժամկետային ավանդների գծով առաջատարն է ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը՝ 84.6 մլրդ, երկրորդ տեղում է Յունիբանկը՝ 78.3 մլրդ դրամ, իսկ իրավաբանական անձանց ժամկետային ավանդների գծով առաջատարն է Ամերիաբանկը՝47.2 մլրդ.դրամ, երկրորդ տեղում է Արդշինինվեստբանկը՝ 34.2 մլրդ դրամ:
Ընդհանուր պարտավորություններում ցպահանջ պարտավորությունների տեսակարար կշռով 2013 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ առաջատարներն են HSBC Բանկ Հայաստանը և Արարատբանկը՝ 40%, իսկ ժամկետային ավանդների տեսակարար կշռով՝ Յունիբանկը՝ 83%, իսկ միջբանկային ավանդներ/վարկերի մասնաբաժնով՝ Ինեկոբանկը, ACBA -Credit Agricole Bank-ը և ProCredit Bank-ը՝ 44 - 59%-ը, որոնցօց երկրորդն առաջատարն է ծավալներով:
Հայաստանում ՊԲԱ-ն պետական մարմինների ներխուժում է մասնավոր դաշտ եւ հերթական հարկ՝ նոր անվանակոչմամբ․ փորձագետ
Աշխատում էին համապարփակ բժշկական ապահովագրության վրա, ստացան՝ համընդհանուր։ Հայաստանը շուկայական տնտեսության մոդելից լայնածավալ հետքայլ է կատարում դեպի վարչահրամայական տնտեսություն. Հայկազ Ֆանյան
Շաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ով
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները