Հինգշաբթի, 6 Մարտի 2014 18:34
Հայաստանի քարտային շուկայում մեկ տրանսակցիայի միջին չափը վերջին 3 տարիներին 49 հազ.դրամից աճել է մինչև 54 հազ.դրամ
ԱրմԻնֆո. Հայստանի քարտային շուկայում շրջանառվող վճարային քարտերի թիվը 2013 թվականին աճել է 18.6 %, մինչև 1.6 մլն.քարտ: Ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի տվյալների, միայն չորրորդ եռամսյակում դրանց թիվն ավելացել է 36 հազարով կամ 2.4 %-ով:
Ըստ աղբյուրի, ArCa տեղական քարտերի թիվը հաշվետու տարում աճել է 14,7 % (եռամսյակային անկումը` 0.4%), Visa միջազգային քարտերի թիվը` 25.3% (եռամսյակային աճը`4,4%), MasterCard քարտերի թիվը` 13.3 % (եռամսյակային աճը` 1,9 %): 2014 թվականի հունվարի 1 – ի դրությամբ ArCa քարտերի թիվը կազմել է է 564,503 քարտ, VISA – 652398 քարտ և MasterCard - 299815 քարտ, որոնց մասնաբաժինները շրջանառվող քարտերի ընդհանուր թվում համապատասխանաբար կազմել են` 36 %, 42% և 19 %:
Ըստ Կենտրոնական բանկի տվյալների, 2013 թվականին քարտերով իրականացվել է 20,5 մլն.տրանսակցիա (տարեկան աճը` 9,3 %), իսկ ընդհանուր ծավալը կազմել է 1.1 մլրդ դրամ (տարեկան աճը` 12.4 %): Միայն չորրորդ եռամսյակում գործարքների քանակն աճել է 8.3%, իսկ ծավալը` 7.6 %, ընդ որում, երկու դեպքում էլ առավելագույն բացարձակ արժեքն ապահովվել է IV եռամսյակում: Մեկ պլաստիկ տրանսակցիայի միջին չափը 2010 – 2013 թվականներին 49 հազ.դրամից ավելացել է մինչև 54 հազ.դրամ է, տարեկան աճը`3 %, ընդ որում, նշված աճը հրահրել են տեղաան ArCa և միջազգային VISA քարտերը, իսկ MasterCard քարտերով մեկ գործարքի միջին չափը նվազել է:
2013 թվականին տեղական ArCa քարտերով իրականացվել է 6.6 մլն տրանսակցիա, ծավալը կազմել է 281,7 մլրդ դրամ, visa քարտերով` 8.9 մլն տրանսակցիա, ծավալը` 570,4 մլրդ դրամ, իսկ MasterCard քարտերով` 3.8 մլն տրանսակցիա, ծավալը` 180.1 մլրդ դրամ, իսկ մնացած 1.1 մլն.տրանսակցիանրի ընդհանուր ծավալը կազմել է 75.9 մլրդ դրամ, որոնք կատարվել բոլորովին այն քարտերով (հիմնականում HSBC և AmEx քարտերով): 2013 թվականին տրանսակցիենրի ծավալների ամենամեծ աճն արձանագրել են Visa քարտերը` 23,3 %, որին հաջորդում են MasterCard - ը` 11.2%, և տեղական ArCa քարտերը` նվազելով 3,2%: 2011- 2013 թվականներին Visa քարտերով տրանսակցիաների ծավալն աճել է 3 անգամ, MasterCard` 2 անգամ, իսկ ArCa քարտերով`32.3 %: Միայն չորրորդ եռամսյակում տրանսակցիենրի ամենախոշոր ծավալն արձանագրվել է ArCa քարտերով` 16.3%, որին հաջորդում է MasterCard-ը` 11,7 % և Visa քարտը` 3.6 %:
2014 թվականի հունվարի 1 – ի դրությամբ Հայաստանում եղել է 6834 POS- տերմինալ, որից 670 – ը գտնվում է բանկերի գլխամասային գրասենյակներում և մասնաճյուղերում: 2013 թվականի ընթացքում POS-տերմինալների ընդհանուր թիվն աճել է 2.4 % կամ 160 հատով, իսկ միայն չորրորդ եռամսյակում աճը կազմել է 12: 2009 թվականից POS-տերմինալների թիվն ավելացել է ավելի քան 2 կամ անգամ կամ 4114 հատով, որից 53 % -ը (232 հատ) ապահովել են բանկերը: Բանկոմատների թիվը նշված օրվա դրությամբ կազմել է 1,255 բանկոմատ, տարեկան աճը` 7,3 % կամ 85-ով, որից 32-ը տեղադրվել է չորրորդ եռամսյակում: 2009 թվականից բանկոմատների թիվն ավելացել է 553-ով (մոտ 2 անգամ): Մինչև 2010 թվականը բանկոմատների թիվն ամեն տարի աճում էր 100-110 հատով, իսկ 2011 թվականից հետո այդ աճը հասավ 190-ի, 2012 թվականին նվաեզելով մինչև 160-ի, իսկ 2013 թվականին` մինչև 85-ի: Առևտրի / սպասարկման և կանխիկացման կետերում 2013 թվականի արդյունքներով եղել է 6884 բանկոմատ, 2012-ի 6499-ի համեմատ (2009 –ին` եղել է 2817, 2010 –ին` 3621, 2011 –ին` 5001): Դրանցից 568 - ը գտնվել են բանկերում, 240-ը` հյուրանոցներում, 4064 – ը`առեւտրի կետերում: 2009 թվականից սպասարկման կետերի աճի դինամիկան բարձր ակտիվություն է ցուցադրում հյուրանոցների կողմից, որոնք ապահովեցին այդ կետերի ավցելի քան եռակի աճ, իսկ առևտրի օբյեկտներում այդ աճը կազմել է 45%, բանկերում` 34 %:
Հիշեցնենք, որ ArCa քարտի մաժորիտար բաժնետերն է ՀՀ Կենտրոնական բանկը: Մյուս խոշոր բաժնետերերն են ԱԿԲԱ - Կրեդիտ Ագրիկոլ բանկը, Հայէկոնոմբանկը և Արդշինինվեստբանկը, իսկ մնացած 14 առևտրային բանկերին է պատկանում ընկերությնա բաժնետոմսերի 2% -ը: