Երեքշաբթի, 26 Օգոստոսի 2014 15:18
Ավթանդիլ Գոգոլի. Հայաստանի բանկային շուկայում դիտվում է անազնիվ մրցակցություն
ԱրմԻնֆո. Հարցազրույց ՊրոԿրեդիտ Բանկի գործադիր տնօրեն Ավթանդիլ Գոգոլիի հետ:
Ի՞նչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել ձեր թիրախային խմբում:
ՊրոԿրեդիտ Բանկը սկսել է իր բիզնես գործունեությունը Հայաստանում 2008թ. փետրվարի 5-ին: Այդ ժամանակ բանկի նպատակն էր խթանել Հայաստանի տնտեսությանը՝ տրամադրելով վարկեր շատ փոքր, փոքր և միջին բիզնեսներին, ինչպես նաև առաջարկել ֆիզիկական անձ հաճախորդներին հուսալի ավանդային ծառայություններ: Մինչ օրս Բանկի դերը մնացել է նույնը:
Սկսած 2014թ.-ի 2–րդ եռամսյակից՝ ՊրոԿրեդիտ Բանկը որպես բիզնես վարկերի նվազագույն շեմ սահմանեց 10,000 ԱՄՆ դոլարը: Բավականին հեշտ է շուկայում գտնել այս շեմից ցածր վարկեր, որոնք հիմնականում սպառողական վարկեր են, այլ ոչ բիզնես վարկեր շրջանառու միջոցների համալրման կամ կապիտալ ներդրումներ կատարելու համար: Ուստի, մենք որոշեցինք չտրամադրել 10.000 ԱՄՆ դոլարից ցածր վարկեր, եթե տրամադրումից հետո հաճախորդի ընդհանուր պարտավորությունները չեն կազմում 10.000 ԱՄՆ դոլար կամ հաճախորդի վարկը մարելու հնարավորությունն ավելի քիչ է, քան 10.000 ԱՄՆ դոլարը: Մենք կենտրոնացած ենք շատ փոքր բիզնեսի վերին հատվածի և ՓՄՁ-ների վրա, որոնք, մեր կարծիքով, ունեն աճի և աշխատատեղերի ստեղծման իրական մեծ ներուժ։ Այս համատեքստում և, որպես մեր թիրախային խումբն ավելի ճշգրիտ սահմանելու հետևանք, մենք պարզեցրինք մեր մասնաճյուղերի ցանցը, որն այժմ բաղկացած է չորս ՓՄՁ վարկավորող տարածքային ստորաբաժանումներից. երեքը՝ Երևանում, մեկը՝ Գյումրիում: Ունենալով նման օպտիմալ տարածքային ստորաբաժանումների ցանց, լավ վերապատրաստված բիզնես հաճախորդների խորհրդատուներ և եռանդուն ու մրցունակ կառավարիչներ՝ մենք ձգտում ենք առաջարկել գերազանց սպասարկում հաճախորդների մեր թիրախային խմբին՝ շատ փոքր և ՓՄՁ-ներին՝ դրսևորելով պատասխանատու և էթիկական վարվելակերպ:
Ինպե՞ս են այս փոփոխությունները թիրախային խմբում և մասնաճյուղերի ցանցում ազդել անձնակազմի վրա:
Մասնաճյուղերի ցանցի համախմբումը և մեր կենտրոնացումը ՓՄՁ-ների վրա սահմանում է ավելի բարձր չափանիշներ մեր բիզնես հաճախորդների խորհրդատուների և մասնաճյուղերի կառավարիչների համար: Առաջին կիսամյակում մեր բիզնես հաճախորդների խորհրդատուները շարունակեցին ստանալ հագեցած վերապատրաստումներ վարկային ռիսկերի գնահատման բնագավառում: Մասնաճյուղերի կառավարիչները և սպասարկման կենտրոնների ղեկավարները շարունակաբար վերապատրաստվում են Մակեդոնիայում և Գերմանիայում գտնվող ՊրոԿրեդիտ ակադեմիաներում: Մենք տարին սկսեցինք մեր արտաքին ենթակառուցվածքների և ներքին գործընթացների վերափոխումներով: Մեր նպատակն էր ապահովել մեր ներկայիս աշխատակազմի բարձր որակը և ամրապնդել նվիրվածությունը մեր հաճախորդներին: Արդյունքում մենք ավելի բծախնդիր ենք դարձել անձնակազմի համալրման հարցում: Թեպետ իրականացված միջոցառումները հանգեցրեցին անձնակազմի կրճատմանը 11%–ով, միևնույն ժամանակ, դրանք նաև մեծապես նպաստեցին հաճախորդների սպասարկման որակի բարելավմանը:
Ինչպե՞ս կբնութագրեք մրցակցությունը բանկային ոլորտում: Արդյո՞ք բանկերն իրականացնում են այլ բանկերի հաճախորդների ներգրավմանն ուղղված միջոցառումներ:
Քանի որ մենք շուկան ուսումնասիրում ենք շատ հետևողականորեն, մեզ համար ակնհայտ է, որ 3 բանկ սկսել են այլ բանկերի հաճախորդների ներգրավմանն ուղղված միջոցառումներ կազմակերպել մեկը մյուսի հետևից: Իմ կարծիքով այս բանկերը չեն գործում համաձայն մեր պատկերացրած թափանցիկ և պատասխանատու բանկային գործունեության չափանիշների: Այս բանկերը իրենց առկա հաճախորդների վարկերի տոկոսադրույքները պահում են բարձր՝ միևնույն ժամանակ այլ բանկերի հաճախորդներին առաջարկելով առավել ցածր տոկոսադրույքեր այն դեպքում, երբ վերջիններս վերցնում են նոր վարկ այլ բանկում իրենց ունեցած գործող վարկերի վերաֆինանսավորման համար: Նման տիպի «ակցիաները», ինչպես նրանք են անվանում, հիմնված չեն այնպիսի սկզբունքների վրա, ինչպիսիք են թափանցիկությունն ու երկարատև համագործակցությունը հաճախորդների հետ: Դրանք ունեն բավականին կարճաժամկետ ազդեցություն, եթե, իհարկե, նման ազդեցություն ընդհանրապես առկա է:
Մեկ այլ նոր զարգացում է այն ագրեսիվությունը, որով մի շարք բանկեր ֆինանսավորում են բիզնեսը։ Նրանք իրենց հաճախորդներին տրամադրում են մեծածավալ վարկեր, որի պատճառով տվյալ ձեռնարկություններն ուղղակիորեն չեն կարողանում մարել այդ վարկերը: Այս բանկերը չեն անցկացնում պատշաճ վերլուծություն բիզնեսի վարկունակության և վարկի մարման կարողության վերաբերյալ, փոխարենը տրամադրում են վարկեր՝ հիմնվելով առաջարկվող գրավի վրա: Որպես գրավի վրա հիմնված վարկավորման արդյունք՝ ձեռնարկություններն ի վիճակի չեն լինում մարել պարտավորությունները և, ի վերջո, սննկանում են, իսկ բանկերը շահում են գրավի բռնագրավումից: Մի շարք գործոններ վտանգված են այս զարգացումների պատճառով. եթե ՓՄՁ–ները հայտնվեն գերպարտավորված վիճակում, որոշ ժլատ բանկերի բարձր ռիսկի ախորժակի պատճառով, թե՛ ձեռնարկությունները, և թե՛ այդ բանկերը կունենան լուրջ խնդիրներ: Ուղղակի նայեք որոշ բանկերի եկամտաբերությանը. նրանք կրեցին մեծ կորուստներ առաջին կիսամյակում, քանի որ ստիպված էին պահուստավորել կամ դուրս գրել մի շարք վարկեր, որոնք տրամադրել էին մեկ կամ երկու տարի առաջ: Այս բանկերը շատ շուտով վճարելու են իրենց հաճախորդների գերպարտավորությունների դիմաց, ինչը նրանք արդեն անում են, բայց, ցավոք սրտի, հաճախորդները նույնպես ստիպված են վճարել: Այս ամենը ինձ հիմք է տալիս մտահոգվելու տնտեսական ոլորտի հետագա զարգացման վերաբերյալ:
Ի հակադրություն սրա՝ մենք ուժեղ ենք՝ ունենալով հավատարիմ և իրազեկ բիզնես հաճախորդների խորհրդատուներ, սպասարկող անձնակազմ և մասնաճյուղերի կառավարիչներ: Մեր նպատակն է կառուցել երկարաժամկետ համագործակցություն մեր հաճախորդների հետ, մեր բիզնես մոտեցումը թափանցիկ է և պատասխանատու: Սա այն է, ինչը ՊրոԿրեդիտ Բանկում գնահատում են ինչպես ներկայիս, այնպես էլ նոր հաճախորդները, և մենք հպարտ ենք դրանով: Վարել պատասխանատու բիզնես նշանակում է վերլուծել բիզնեսի՝ վարկը մարելու իրական հնարավորությունները, և միայն դրանից հետո տրամադրել համապատասխան վարկի գումար: Մեծ անպատասխանատվություն է ձեռնարկություններին տրամադրել վարկեր՝ հիմնվելով միայն գրավի արժեքի վրա:
Վարկային պորտֆելի որակը միշտ եղել է և կա մեր ուժեղ կողմը: Մեր պորտֆելի որակը լավագույններից մեկն է շուկայում խնդրահարույց վարկերի ցուցանիշի առումով՝ ներառյալ դուրս գրված վարկերը:
Ինչպե՞ս բանկի ներքին փոփոխությունները և կոշտ մրցակցությունը ազդեցին բանկի՝ 2014 թ. առաջին կիսամյակի բիզնես արդյունքների վրա:
Մեր հաճախորները գնահատում են մեր պատասխանատու մոտեցումը բիզնես վարելուն և մեր գերմանական չափանիշները, որոնց շնորհիվ մենք աճեցինք շատ ավելի արագ, քան բանկային համակարգի վարկային պորտֆելը: ՊրոԿրեդիտ Բանկի վարկային պորտֆելը, որը 2014թ.-ի հունիսի վերջին հասել էր 118 մլն. ԱՄՆ դոլարի, տարվա առաջին կիսամյակում աճել է 11%-ով՝ համեմատած ընդհանուր բանկային ոլորտի վարկային պորտֆելի 2% աճի հետ: Իհարկե կարելի է եզրակացնել, որ մեր բարձր ցուցանիշները պայմանավորված են մեր փոքր վարկային պորտֆելով՝ համեմատած մյուս բանկերի հետ, և սա որոշ չափով ճիշտ է: Բայց թուլ տվեք ասել հետևյալը. որպես ամենաերիտասարդ բանկը Հայաստանում՝ մեր մասնաբաժինը կազմում է շուկայի ընդհանուր վարկային պորտֆելի 3%-ը, բայց միևնույն ժամանակ 2014թ.-ի առաջին կիսամյակում ընդհանուր բանկային ոլորտի պորտֆելի աճի 10%-ը ստացվել է ՊրոԿրեդիտ Բանկից: Սա արդեն շատ բանի մասին է վկայում: Աճը բացառապես կազմված է մեր հիմնական թիրախային խումբ հանդիսացող շատ փոքր և ՓՄ ձեռնարկություններին տրամադրված 10,000-250,00 ԱՄՆ դոլար վարկերով՝ առանց սպառողական և, այսպես կոչված, կորպորատիվ վարկերի:
Բացի այդ, հաճախորդների միջոցները բանկում աճել են 6 %-ով՝ համեմատած ընդհանուր բանկային ոլորտում հաճախորդների ֆոնդի 1% աճի հետ: Մենք գնահատում ենք այն հաճախորդների վստահությունը և հավատարմությունը, ովքեր իրենց միջոցները մեզ մոտ են պահում: Սա ավելի է մեզ պարտավորեցնում հաճախորդներին առաջարկել առավել բարձրորակ սպասարկում՝ որպես միակ գերմանական բանկ Հայաստանում:
Որպես բիզնեսի դրական զարգացման արդյունք՝ բանկի զուտ շահույթն առաջին կիսամյակում կազմել է 470,000 ԱՄՆ դոլար՝ համեմատած 2013թ.-ի տարեկան 50,000 ԱՄՆ դոլար զուտ շահույթի հետ: Մեր նպատակն է 2014թ.-ին հասնել կապիտալի 5% վերադարձելիության մակարդակի:
Միտումները խոստումնալից են, բայց մենք դեռ բավարարված չենք։ Այնքան շատ մրցունակ ձեռնարկատերեր և լավ ձեռնարկություններ կան Հայաստանում, որոնք կարիք ունեն և արժանի են իրենց կողքին ունենալու իրազեկ, մրցունակ, պատասխանատու և էթիկ վարվելակերպ ունեցող բանկ։ Սա հենց այն է, ինչ մենք առաջարկում ենք - «հաուս բանկ» ՓՄՁ–երի համար։ Մենք ձգտում ենք լինել Բանկ, որը ՓՄՁ–երին տրամադրում է համալիր ու համապարփակ բանկային ծառայություններ: Մենք այս ձեռնարկություններին կվերաբերվենք հետևողական, վճռական և պրոակտիվ ձևով և կանենք ամեն ինչ նրանց որպես հաճախորդ ներգրավելու համար:
ՊրոԿրեդիտ Բանկը 100% արտերկրյա կապիտալով բանկ է՝ ուղղված փոքր և միջին բիզնեսի զրգացմանը, ինչպես նաև՝ հասարակության լայն շրջաններում խնայողության մշակույթի խթանմանը: Հայաստանի ՊրոԿրեդիտ Բանկը հանդիսանում եմ միջազգային ՊրոԿրեդիտ խմբի անդամ, որը հիմնված է Գերմանիայում և գործում է Արևելյան Եվոպայի, Լատինական Ամերիկայի և Աֆրիկայի մի շարք երկրներում, այդ թվում նաև Գերմանիայում և ղեկավարվում է ՊրոԿրեդիտ Հոլդինգի կողմից: Հայաստանի ՊրոԿրեդիտ Բանկի բաժնետերերն են այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են. «ՊրոԿրեդիտ Հոլդինգ»(ProCredit Holding) - 79.51%, «Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկ» (EBRD) - 10.83%, «Զարգացման Բանկ» (KfW) - 9.66%.
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները