Երեքշաբթի, 9 Դեկտեմբերի 2014 18:39
ՀՀ Կենտրոնական բանկը մտադիր է արժույթի շուկայում մինչև տարեվերջ վաճառել 6 մլն.դոլար, փուլերով նվազեցնելով այդ ծավալը
ԱրմԻնֆո. ՀՀ Կենտրոնական բանկը մտադիր է արժույթի շուկայում մինչև տարեվերջ վաճառել 6 մլն.դոլար, փուլերով նվազեցնելով այդ ծավալը: Ինչպես դեկտեմբերի 9-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՀՀ ԿԲ նախագահ Արթուր Ջավադյանը, առաջին շաբաթվա ընթացքում, սկսած դեկտեմբերի 9-ից, արտարժույթի ամենօրյա վաճառքի ծավալը կկազմի 6 մլն.դոլար, որից հետո, կախված պահանջարկից, կլինի ծավալի աստիճանաբար նվազեցում, տարեվերջին հասցնելով զրոյի:
«Ես, որպես ԿԲ նախագահ, հայտարարում եմ, որ ամենօրյա միջամտությունների այս կարճաժամկետ անցկացումը չի կարելի համարել լողացող փոխարժեքից մեգառեգուլյատորի շեղում, մանավանդ, որ այդ միջամտության չափերը զգալիորեն զիջում են շուկայի ծավալներին, և ԿԲ-ն փոխարժեքի ձևավորման նպատակներ չի հետապնդում»,-ընդգծել է Ա.Ջավադյանը:
Նրա սպասումներով, այդ քայլը զգալիորեն կմեղմի փոխարժեքի տատանումները, կանգնեցնելով այն հավասարակշռված մակարդակում:
ԿԲ նախագահը թվարկել է այն գործոնները, որոնք ազդում են ազգային արժույթի արժեզրկման վրա: «Համաշխարհային տնտեսության զարգացման տեմպերն ԱՄՆ տնտեսական աճի համատեքստում բերեցին ազգային արժույթների արժեզրկմանը զարգացած և զարգացող երկրներում: Այսպես, վերջին տարում ԱՄՆ տնտեսական աճի տեմպերի վերականգնմանը զուգահեռ ԴՊՄ-ն (Դաշնային պահուստային համակարգ) դադարեցրեց քանակական ընդլայնման ծրագիրը, երբ պետպարտատոմսերի գնման միջոցով ամեն ամիս ներարկվում էր 85 մլրդ.դոլարի իրացվելիություն: Վերջին հանգամանքն առաջացրեց ԱՄՆ-ում տոկոսադրույքների նկատմամբ սպասումների ձևավորում և զարգացած երկրներից դեպի ԱՄՆ կապիտալի արտահոսք: Արդյունքում, զարգացած երկրներն արձանագրեցին տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում և ազգային արժույթների արժեզրկում: Խոսքը գնում է Եվրագոտու երկրների, Շվեցարիայի, ՉԺՀ, Բրազիլիայի, Մեծ Բրիտանիայի, Ճապոնիայի և Հնդկաստանի մասին»,-նշել է ԿԲ նախագահը:
Նա նաև հավելել է, որ այդ ազդեցությունը խորացավ նաև ԱՊՀ երկրների տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական պրոբլեմներով և նավթի գների անկումով: Այս գործոներն առաջացրեցին ՌԴ տնտեսական աճի տեմպերի կտրուկ նվազում և ռուբլու արժեզրկում, ինչն ավելի խորացրեց ԱՊՀ երկրների վրա ճնշումները` արտահանման և դրամական փոխանցումների առումով, կապված ԱՄՆ դոլարի ներհոսքի կրճատման հետ:
«Այդ ազդեցությունն անդրադարձավ նաև Հայաստանի վրա, որտեղ տնտեսվարող սուբյեկտներն սկսեցին փոխանակել իրենց դրամական ազատ միջոցները, ինչպես նաև վարկային միջոցները փոխարինել արտարժույթով, դրամով լրացուցիչ եկամուտ ստանալու ակնկալիքներով: Բայց ԿԲ-ն իսկույն հանդես եկավ զգուշացումով, կապված նման գործարքների բարձր ռիսկայնության հետ, ինչը ոչ մասնագետները չեն կարող ճիշտ գնահատել: Համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ խուճապային մոտեցումն արժույթի շուկայում հանգեցնում է առք/վաճառքի մարժայի ավելացմանը, ինչի հետևանքով հասարական քաղաքացիները կրում են մեծ վնասներ»,-ընդգծել է Ա.Ջավադյանը:
Այնուամենայնիվ, շարունակել է նա, նման իրավիճակը չի կարող երկար շարունակվել, քանի որ Հայաստանում իրականացվում է խելամիտ մակրոտնտեսական քաղաքականությունը, ինչի շնորհիվ գնաճը, բյուջեի դեֆիցիտը, արտաքին պահուստները, արտաքին պարտքը և բանկային հատվածի ցուցանիշները վերահսկելի են և ցուցադրում են կայունություն: «Իսկ ԿԲ-ն, իր մոնետար գործիքներով անում է անհրաժեշտ ամեն բան, կայունությունը պահպանելու ուղղությամբ»,-եզրափակել է ԿԲ նախագահը:
Ըստ ՀՀ ԿԲ դեկտեմբերի 8-ի հայտարարության, արժույթի շուկայում հավասարակշռությունը վերականգնելու և արժույթի տատանումները մեղմելու համար մեգառեգուլյատորը մտադիր է մինչև տարեվերջ կատարել ամենօրյա միջամտություններ: Վաճառվող արժույթի առավելագույն ծավալի հայտարարման իրականացվող քաղաքականությունը թույլ կտա նորմալացնել Հայաստանի արժույթի շուկայում ստեղծված իրավիճակը: Իր ամենօրյա ներդրումների մասշտաբները Կենտրոնական բանկը փուլերով կնվազեցնի, մինչև որ հասնի դրամի հավասարակշռված փոխարժեքին: Դրա նպատակը դրամի փոխարժեքի ձևավորման վրա ՀՀ ԿԲ ազդեցության նվազեցումն է:
 Ըստ վերջին տվյալների, դեկտեմբերի 9-ին Հայաստանի արժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամի փոխարժեքը ԱՄՆ դոլարիր նկատմամբ անցել է 461 դրամ/դոլարից, վերջին 2.5 ամիսներին արժեզրկվելով 13%: Տվյալ պահին (14:40) փոխանակման կետերում դոլարի առքուվաճառքի փոխարժեքը կազմում է 460/463 դրամ/$1, եվրոն` 564/570 դրամ/1 եվրո, ռուսական ռուբլին` 8,45/8.50 դրամ/1ռուբլի: Օպտիմալ փոխարժեքը Հայաստանի բանկերում սահմանվել է` ԱՄՆ 1 դոլարի առքի առավելագույն գինը կազմել է 456 դրամ 1 դոլարի դիմաց, եվրոյի առքի առավելագույն գինը` 561 դրամ 1 եվրոյի դիմաց, իսկ ռուսական ռուբլու առքի գինը` 8,42 դրամ 1 ռուբլու դիմաց: ԱՄՆ դոլարի վաճառքի նվազագույն գինը կազմել է 458 դրամ 1 դոլարի դիմաց, եվրոյի վաճառքի գինը կազմել է 569 դրամ 1 եվրոյի դիմաց, իսկ ռուսական ռուբլու վաճառքի գինը` 8.54 դրամ 1 ռուբլու դիմաց: NASDAQ OMX Armenia ֆոնդային բորսայում հունիսից մինչև դեկտեմբերի 9-ը ներառյալ իրականացվել է $396.5 մլն գումարի արժութային գործարք, իսկ փոխարժեքը բարձրացել է 407,14-ից մինչև 438,62 դրամ/$1: Ընդ որում, դեկտեմբերի 1-ից հետո բորսայում արտարժույթով գործարքներ չեն իրականացվել: Բորսայական գործարքների այդ ծավալից շուրջ $117 մլն բաժին է ընկել միայն նոյեմբերին: Անցած շաբաթ (դեկտեմբերի 1-5) արժութային գործարքների միջբանկային շուկան գրանցեց աննախադեպ մաքսիմում`$59.3 մլն, ձևավորելով փոխարժեքը 442,42 դրամ/$1 մակարդակում, ինչի հետևանքով բորսան, շաբաթն սկսելով $3.5 մլն ծավալով (դեկտեմբերի 1), մինչ օրս դատարկ է: