Կենտրոնական բանկի կարճաժամկետ միջամտությունները դժվարությամբ են զսպում դրամի դեվալվացիոն տրամադրությունները

Արմինֆո. Դրամի արժեզրկումը շարունակվում է, չնայած Կենտրոնական բանկի հավանական միջամտության շնորհիվ առաջացած բորսայական և միջբանկային շուկայի ակտիվությանը: Ընդ որում, չի բացառվում, որ ընթացիկ շաբաթ տեղի է ունեցել ԿԲ միջամտությունը, ինչպես բորսայում (չորեքշաբթի, ուրբաթ), այնպես էլ միջբանկային շուկայում (երեքշաբթի, ուրբաթ): Այսպես, նոյեմբերի 30-ից դեկտեմբերի 4-ը ներառյալ արտարժույթի միջբանկային շուկայի ծավալը շաբաթվա կտրվածքով աճել է 19.5%, իսկ բորսայական ծավալներն արձանագրեցին 5 մլն.դոլար ցուցանիշ, նախորդ շաբաթի լիակատար պասիվության համեմատ: Արդյունքում, դրամի փոխարժեքը, որը նոյեմբերի սկզբին 473 դրամից աճել էր մինչև 483 դրամ/դոլար, իսկ այնուհետև ԿԲ միջամտության շնորհիվ մինչև նոյեմբերի 26-ն իջել մինչև 481 դրամ/դոլարի սահմանագիծ, նոյեմբերի 27-ից կրկին սկսեց ցուցաբերել արժեզրկման նշաններ, նոյեմբերի 30-ին վերադառնալով 483 դրամ/դոլարի սահամագիծ: Արժեզրկման շարունակությունը հաջորդ ամիս էլ դրամը թուլացրեց, դեկտեմբերի 2-ին արձանագրելով 485 դրամ/դոլար ցուցանիշ, ինչը, ամենայն հավանականոթյամբ, ԿԲ-ին հարկադրեց գնալ միջամտության, ինչի հետևանքով էլ հաջողվեց դեկտեմբերի 3-ին փոխարժեքն ամրապնդել 484 դրամ/դոլար մակարդակում, իսկ ռեգուլյատորի հաջորդ 2 խոշոր միջամտությունները շաբաթվա վերջին 2 օրերին դրամն ամրապնդեցին 484 դրամ/դոլար մակարդակում:

Ինչպես ԱրմԻնֆո-ին հաղորդեցին ՀՀ ԿԲ մամուլի ծառայությունից, նոյեմբերի 30-ից դեկտեմբերի 4-ը ներառյալ NASDAQ OMX Armenia բորսայի արտարժութային հարթակն աշխատել է 2 օր` չորեքշաբթի և ուրբաթ օրերին, համապատասխանաբար արձանագրելով` 1.9 մլն.դոլար և 3.450 մլն.դոլար ցուցանիշներ: Իսկ արտարժույթի միջբանկային շուկան հաշվետու շաբաթվա ընթացքում գործեց ամեն օր, ընդ որում, ամենից ակտիվ գործեց երեքշաբթի և ուրբաթ օրերին, համապատասխանաբար արձանագրելով` 3.350 մլն.դոլար և 4.0 մլն.դոլար ցուցանիշներ, ինչից ելնելով կարելի է ենթադրել, որ հատկապես այց օրերին են տեղի ունեցել ԿԲ միջամտությունները: Արդյունքում, միջբանկային շուկայի շաբաթվա ծավալը կազմեց 9.350 մլն.դոլար, միջին փոխարժեքը ձևավորելով 484.08 դրամ/դոլար մակարդակում, իսկ բորսայի շաբաթվա ծավալը կազմեց 5.350 մլն.դոլար, փոխարժեքը ձևավորելով 484.85 դրամ/դոլար մակարդակում: Նշենք, որ ԿԲ նախկին խոշոր միջամտություների տեղի էին ունեցել հոկտեմբերի 2-ին–մոտ 6 մլն դոլար, սեպտեմբերի 19-ին-22.2 մլն դոլար և օգոստոսի 28-ին - 95 մլն դոլար:

Աղբյուրի համաձայն, արտարժույթի ներբանկային շուկայում (գործարքներ հաճախորդների հետ) նոյեմբերի 30-ից դեկտեմբերի 4-ը բանկերը գնել են 91.4 մլն դոլար (շաբաթվա աճը`49%),  482.13 դրամ/ դոլար միջին փոխարժեքով, և վաճառվել է 100.2 մլն դոլար (շաբաթվա աճը` 37%), 484.47 դրամ/ դոլար միջին փոխարժեքով: Նույն ժամանակահատվածում արտարժույթի ներբանկային շուկայում բանկերը գնել են 8.1 մլն եվրո (շաբաթվա աճը` 87%), 512.98 դրամ/ եվրո միջին փոխարժեքով, և վաճառել է 10.8 մլն եվրո (շաբաթվա աճը`14.6%), 515.87 դրամ/1 եվրո միջին փոխարժեքով: Բանկերը գնել են նաև 1.022 մլրդ ռուբլի (շաբաթվա աճը`12%), 7,18 դրամ/ ռուբլի միջին փոխարժեքով, և վաճառել են 516.9 մլն ռուբլի (շաբաթվա աճը` 54%), 7,28 դրամ/1 ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Նախորդ շաբաթ (նոյեմբերի 23-29-ը) Հայաստանի բանկերը տրամադրել են 36.3 մլրդ դրամի և 41.3 մլն դոլարի վարկեր: Դրան նախորդ շաբաթվա համեմատ (նոյեմբերի 16.22-ը), դրամով  տրամադրված վարկերի ծավալը կրճատվել է 21.6%, իսկ դոլարով տրամադրված վարկերի ծավալը` 32.1%:

Հիշեցնենք, որ 2014 թվականի վերջին ամիսներին Հայաստանի արտարժույթի շուկայում դիտվում էր արտարժույթի փոխարժեքի կտրուկ աճ, հատելով 570 դրամ մեկ դոլարի դիմաց սահմանագիծը: Արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ հոկտեմբերից մինչև դեկտեմբերի 17-ի ներառյալ սկսեց արժեզրկվել, գրեթե 45%-ով, իսկ 2014 թվականի, ընդհանրապես, 40%-ով (հաշվի առնելով դեկտեմբերի 17-ի` 570 դրամ/դոլար առավելագույն շեմը և հուլիսի` 406 դրամ/դոլար նվազագույն շեմը): Արտարժույթի բորսայական հարթակում 2014 թվականին իրականացված արտարժույթով գործարքների ընդհանուր ծավալը կազմել է 744.5 մլն.դոլար, ընդ որում, ամսական կտրվածքով ծավալներով աչքի է ընկել նոյեմբերը (117 մլն.դոլար): Տարվա ընթացքում բորսայական փոխարժեքը 407.14-ից թռավ մինչև 560 դրամ/դոլար ցուցանիշ (դեկտեմբերի 17-ին աճելով 22%): 2015 թվականի 11 ամիսներին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ թոլացավ, ձևավորելով` 477-ից մինչև 483 դրամ/դոլար փոխարժեք, եվրոյի ամրապնդվեց` 571,5-ից մինչև 512 դրամ / եվրո, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 7.4 դրամ/ռուբլի փոխարժեք: Դեկտմբերին շարունակվող դեվալվացիոն միտումները դեկտեմբերի 4-ին դրամը հասցրեցին 484 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոն` 528 դրամ / եվրո, իսկ ռուսական ռուբլին` 7.2 դրամ/ռուբլի մակարդակներ: Դրամի դեվալվացիոն տրամադրությունը դիտվում է երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (ավելի քան 20%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվել է մոտ 27%, իսկ արտահանումը` մոտ 2%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը`ավելի քան 30%: Ինչը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրում առկա տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: