Փորձագետ. Հայաստանի տնտեսության մեկուսացվածությունն ունի իր դրական և բացասական կողմերը

Արմինֆո. ԵԱՏՄ շրջանակներում Հայաստանը գտնվում է յուրահատուկ վիճակում, ինչը պայմանավորված է նրա տնտեսական մեկուսացվածությունով: «Նոր տնտեսական իրողությունները ԵԱՏՄ երկրների համար: Ինչպե՞ս հաղթահարել ֆինանսական դժվարությունները» խորագրով Մինսկ-Երևան հեռուստակամուրջի ընթացքում նման կարծիք է հայտնել ՌԱԱ Տնտեսագիտությնա ինստիտուտի աշխատակից, ԱՊՀ երկրների տնտեսության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Ազա Միհրանյանը, պարզաբանելով, որ այդ գործոնը երկակի դեր է խաղում տարածաշրջանի տնտեսական զարգացման վրա:

Ըստ փորձագետի, մեկուսացվածությունը մի կողմից Հայաստանին զրկում է ամբողջովին ստանալ ինտեգրման բոլոր եկամուտները, ինչը կարող են իրենց թույլ տալ Ղրղզստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը և ուրիշները: Մյուս կողմից, մեկուսացվածությունը հայկական տնտեսությանը թույլ է տալիս պահպանել որոշակի կայունություն և ավելի շատ կողմնորոշվել ներքին գործոններով: «Շուկայական ցուցանիշների կայունությունը պայմանավորված է նրանով, որ այսօր հայկական ապրանքները հավասարաչափ բաշխվում են ինչպես ԵԱՏՄ երկրների (շեշտադրումը Ռուաստանի վրա), այնպես էլ եվրոպական և ԱՄՆ շուկաների ուղղությամբ»,-նշել է նա:

Ինչ վերաբերվում է հայկական դրամի տատանումներին, փորձագետն ընդգծել է, որ ազգային արժույթն այսօր, լինելով որոշակիորեն կայուն, այնուամենայնիվ, ունի որոշակի դեպի վար ընթացող տրենդ: «Դրամի կտրուկ անկումը հայկական տնտեսության համար հղի է սոցիալական պայթյունով, հետևաբար, Հայաստանի իշխանությունների քաղաքականությունն ուղղված է կայուն փոխարժեքի պահպանմանը: Բայց այդ դեպքում կորչում է ապրանքների մրցունակոթյունն արտաքին շուկաներում: Այստեղ անհրաժեշտ է կատարել ներդրումային ներարկում, որպեսզի ստեղծվեն աշխատատեղեր, ես նկատի ունեմ ոչ միայն Ռուաստանի ներդրումային ներուժը, այլ համատեղ և բազմակողմ նախագծերը»,-մեկնաբանել է Ա.Միհրանյանը, նշելով, որ բազմակողմ գործոնը ԵԱՏՄ շրջանակներում, միանշանակ, հնարավորություն կտա լուծել ճգնաժամի պրոբլեմը: «Այսօր պետք չէ խոսել հոռետեսությունից, ճգնաժամն սթափեցման փուլ է, հետևաբար, հարկավոր է խոսել իրականությունից»,-եզրափակել է նա:

Հիշեցնենք, որ Համաշխարհային բանկի հունվարի կանխատեսումով Հայաստանում տնտեսական աճը 2016-ին սպասվում է 2.2%, Ավելին, 2015 թվականի համեմատ Համաշխարհային բանկը Հայաստանում կանխատեսում է տնտեսական աճի աննշան դանդաղեցում (2.5%): Արժույթի միջազգային հիմնադրամը կտրուկ փոխել էր Հայաստանի տնտեսության աճի կանխատեսումը` լճացումից մինչև 2.5% աճ, 2016-ին դանդաղելով մինչև 2.2%: Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական բանկը (EBRD) իր կանխատեսումը մինուս 1,5%-ից բարձրացրել էր մինչև դրական`2.3%, իսկ 2016-ին` 2%:

ՀՀ Կենտրոնական բանկի 2015 թվականի 4-րդ եռամսյակի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրով Հայաստանի 2015 թ., տնտեսական աճի կանխատեսումը վերանայվել է դեպի արագացում` 3.2-3.9%, որը 2016-ին կդանդաղի մինչև 1.6-2.7%: ՀՀ 2016 թվականի պետբյուջեով ՀՆԱ ճը նախատեսված է 2.2%:

ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով, տնտեսական ակտիվությունը Հայաստանում 2015 թվականի հունվար-նոյեմբերին դանդաղել է` 3.8-ից մինչև 2.9%, նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 3.8% համեմատ: Հայաստանի արտաքին առևտրի շրջանառությունը 2015 թվականի հունվար-նոյեմբերին կրճատվել է 20.6%, մասնավորապես, արտահանումը կրճատվել է 4.7%, իսկ ներմուծումը` 26.2: Հայստանի արտաքին պարտքը, որը 2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին հասել է 4.1 մլրդ.դոլարի, ըստ փորձագետների, 2017 թվականին կմեծանա, հասնելով 5 մլրդ.դոլարի: