Չաշխատող վարկերի հսկայական մասի դուրսգրումն 2014-ի շահույթից, 2015-ին բանկերին ապահովեց միագումար զուտ շահույթի աճ`ակնկալվող անկման փոխարեն

Արմինֆո. Հայաստանի բանկերի մեծ մասն 2015 թվականի տարեկան հաշվետվություններում ճշգրտեցին 2014 թվականի ֆինանսական հաշվետվությունները, արդյունքում – 2015 թվականին ակնկալվող 32.8% անկման փոխարեն արձանագրեցին 12.4% աճ, մինչև 18.3 մլրդ.դրամ (37.7 մլն.դոլար):

Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության` Հայաստանի բանկերի Էքսպրես-Ռենկինգի տվյալների, 2015 թվականի հաշվետվություններում 2014 թվականի նախկինում հրաժարակված` 4-րդ եռամսյակի 996.5 մլն.դրամ զուտ վնասը ճշգրտվեց մինչև մինուս 11.9 մլրդ.դրամ (ցուցանիշն ավելացավ 12 անգամ): Արդյունքում, զգալիորեն նվազեց 2014 թվականի տարեկան շահույթը, նախկինում հրապարակված 27.2 մլրդ.դրամից մինչև 16.2 մլրդ.դրամ: Արդյունքում, 2014 թվականի 4-րդ եռամսյակում շահույթը վերածվեց վնասի, կրճատվելով ոչ թե 2 անգամ, այլ 3 անգամ` համաձայն աուդիտորական հաշվետվոթյունների, իսկ 2014 տարվա համար 35% անկումը օշգրտումից հետո ավելի խորացավ, մինչև 61.1% անկում:

Գործող 21 բանկերից 2014 թվականի ֆինանսական արդյունքները ճշգրտեց 15-ը: Դրանցից 10-ը նվազեցրին շահույթը վարկերի դուրսգրումների հետևանքով, մեծացնելով հատկացումները: Մեկ բանկ շահութաբերությունից վերածվեց վնասաբերի, գործառնական ծախսերի ճշգրտման հետևանքով` պրոբլեմային վարկերի գրավների գծով: Եվս մեկ բանկ, հակառակը, զգալի վնասը վերածեց շահույթի, պրոբլեմային վարկերի վերադարձի շնորհիվ: Եվս մեկ բանկ, վարկային պորտֆելի վատթարացման հետևանքով, վնասը ճշգրտեց դեպի ավելացման կողմը: Երկու բանկ զգալի բարելավեցին ֆինանսական արդյունքները`ոչ մեծ պրոբլեմային վարկերի վերադարձի շնորհիվ:

Ընդհանուր առմամբ,  2015 թվականը զուտ շահույթով է եզրափակել 16 բանկ - 29.6 մլրդ դրամ ($ 61.1 մլն), իսկ վնասով` 5 բանկ - 11.3 մլրդ դրամ վնասով ($ 23,4 մլն): Միայն 2015 թվականի չորրորդ եռամսյակում շաութաբեր է եղել 13 բանկ - 8.8 մլրդ դրամ ($ 18.1 մլն), իսկ վնասաբեր` 8 բանկ - 5.2 մլրդ դրամ վնասով ($ 10,8 մլն):

Հայաստանի բանկային համակարգում, ըստ ֆինանսական միջանկյալ հաշվետվությունների, ժամկետանց վարկերի ծավալը 2014-ին աճել է 2 անգամ, 2015 թվականի 9 ամիսներին աճելով մոտ 1.5 անգամ: Ընդ որում, անհույս վարկերն 2014-ին աճել են 2.4 անգամ, 2015-ի 9 ամիսներին ավելանալով 2 անգամ: Արդյունքում, NPL մասնաբաժինը բանկային համակարգի վարկային պորտֆելում 2014 թվականի` 8%-ից 2015 թվականի հոկտեմբերի 1-ին հասավ 12%-ի, հայտնվելլով միջազգային կրիտիկական սահմանում (10-15%): Մասնավորապես, NPL կրիտիկական սահմանում է հայտնվել 4 բանկ, իսկ 7 բանկի մոտ նկատվել է առավելագուն շեմի զգալի բարձրացում:

Նշենք, որ 2015 թվականի վերջին ՊրոԿրեդիտ Բանկը հայտարարեց շուկայից դուրս գալու մասին, միաձուլվելով Ինեկոբանկին, իսկ ԲՏԱ Բանկը` Հայէկոնոմբանկին: Բանկային հատվածի միավորումը կշարունակվի նաև 2016 թվականին, ընդ որում` ավելի ակտիվորեն, քանի որ բանկերի առջև խնդիր է դրված մինչև 2017 թվականն ընդհանուր կապիտալի նվազագույն շեմը հասցնել 30 մլրդ.դրամի: 2016 թվականի հունմվարի 1-ի դրությամբ միայն 6 բանկեր են ապահովել այդ նորմատիվը` Ամերիաբանկը, ԱԿԲԱ-ԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ Բանկը, HSBC Բանկ Հայաստանը, Արդշինբանկը, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը և ԻՆԵԿՈԲԱՆԿԸ: Մնացած 13 բանկերից (բացառությամբ ՊրոԿրեդիտ Բանկի և ԲՏԱ Բանկ) երկուսն ստիպված կլինեն կապիտալը մեծացնել 1.5-2 մլրդ.դրամով (Հայբիզնեսբանկ և Առէկսիմբանկ), չորսը` 6-8 մլրդ.դրամով (Պրոմեթեյ Բանկ, Յունիբանկ, Կոնվերս Բանկ և ԱՐԱՐԱՏԲԱՆԿ), երեքը`11-13 մլրդ դրամով (Մելլաթ Բանկ, Արմսվիսբանկը և Անելիք Բանկ), իսկ մնացած չորս հետնապահները պետք է կապիտալը համալրեն ավելի քան 20 մլրդ.դրամով (Արցախ Բանկ, Հայէկոնոմբանկ, Հայկական Զարգացման Բանկ և Բիբլոս Բանկ): Փորձագետները և շուկայի մասնակիցները միասնական են այն կարծիքին, որ Հայաստանի նման երկրում բավական է 10-12 բանկի ներկայությունը: