Արմինֆո. 2016 թվականի համար գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման բյուջետային ծախսերը կկազմեն 1,163 մլրդ դրամ` նախորդ տարվա 15 մլրդ դրամի պահպանմամբ, որը նախատեսվում է հատկացնել երկու փուլով` 7,5 մլրդ դրամ գարնան և նույնքան էլ աշնան դաշտային աշխատանքների համար: ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում այդ մասին հաղորդել է Գյուղնախարարության զարգացման ծրագրերի վարչության պետ Հրաչյա Ծփնեցյանը:
Նրա ասելով, նախատեսվում է շուրջ 20 հազար մատչելի վարկ, որոնց կարող են հավակնել գյուղատնտեսության ճյուղի բոլոր ներկայացուցիչները: «Որպես կանոն, հայտ ներկայացնողների 75%-ը դրական պատասխան են ստանումե, - հաղորդել է Ծփնեցյանը: Նրա ասելով, 2011 թվականից ի վեր գյուղատնտեսության ոլորտի տարեկան աճը կազմում է 10%, և նման ցուցանիշների հաջողվել է հասնել, հիմնականում, գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրի ներդրման շնորհիվ:
Ինչպես հայտարարել է Գյուղնախարարության ներկայացուցիչը, 2011 թվականին, երբ սկսվեց ծրագրի իրականացումը, ոլորտի աճը կազմել է 13,9%, 2012 թվականին` 9,5%, 2013, 2014 և 2015 թվականներին, համապատասխանաբար` 7,1%, 7,2%, 11,7%: Իսկ 2016 թվականին նախատեսվում է 4-5% աճ: Գյուղատնտեսության նախարարությունը վիճակագրություն չի վարում հաջողված վարկերի վերաբերյալ և տեղեկատվություն չունի խնդրահարույց վարկերի վերաբերյալ: Սակայն, ինչպես նշել է Ծփնեցյանը, կառավարությանն առընթներ «Գյուղական տարածքների տնտեսական զարգացմանե ծրագրի իրացման գրասենյակը մշտական դիտարկում է անցկացնում տրամադրված վարկերի նպատակաուղղվածության վերաբերյալ: «Եթե նախկինում արձանագրվել էր վարկերի ոչ նպատակային օգտագործման 1,2 դեպք, ապա այժմ այդպիսիք բացակայում ենե, - հայտարարել է Ծփնեցյանը: Նրա կարծիքով, չնայած այն հանգամանքին, որ գյուղատնտեսության ոլորտը զերծ չէ բազմաթիվ ռիսկերից, դրանք դիվերսիֆիկացվում են կառավարության երաշխիքներով և վարկավորման բավականին շահավետ պայմաններով: Միաժամանակ, վարչության պետը հայտարարում է, որ լինում են բանկին վարկերի գծով վճարումների հետաձգման հարցում աջակցության խնդրանքներ Գյուընախարարությանը: «Յուրաքանչյուր որոշակի դեպքում մենք դրսևորում ենք անհատական մոտեցում և բանկի հետ համատեղ ձգտում ենք սատարել ֆերմերային տնտեսություններին: Նախորդ տարի նման դպքերի թիվը տասից ավելի չէե, - հաղորդել է Ծփնեցյանը:
Նա նաև տեղեկացրել է, որ եթե նախորդ տարիներին որպես ծրագրի մասնակից հանդես են եկել մի քանի վարկային կազմակերպություններ, ապա արդեն նախորդ տարվանից բոլոր սուբսիդավորված գյուղատնտեսական վարկերի 96-97%-ը տրամադրում է ACBA-Credit Agricole Bank-ը:
Հիշեցնենք, որ ֆերմերներին արտոնյալ գյուղատնտեսական վարկերի տրամադրման ծրագիրն ընդունվել է 2011 թվականի ապրիլի 1-ին: Ֆինանսավորումն իրականացվել է 14% տարեկան տոկոսադրույքով, որից վարկի գումարի 4%-ը սուբսիդավորել է պետությունը, իսկ սահմանամերձ գյուղերում` 6%-ը: Վարկավորումն իրականացվել է դրամով, իսկ վարկի միջին չափը կազմել է 625 հազար դրամ: Ընդ որում, վարկերի արտոնյալ շրջանը տևել է 6 ամիս, ինչից հետո մարվել են միայն տոկոսները, իսկ հետագա վճարումների համար հատկացվել է ևս կես տարի: 2015 թվականին կառավարությունը որոշում է կայացրել սուբսիդավորման ծավալը մինչև մինչև 3 մլն դրամ ավելացնելու մասին` 2 տարի ժամկետով: Սուբսիդավորման չափը կազմել է գյուղատնտեսական վարկի տոկոսադրույքի 6%-ը, ինչի հաշվին գյուղացիները կարող են գյուղատնտեսական վարկեր ներգրավել 8% տարեկան տոկոսադրույքով: 2011-2015 թթ. Հայաստանի ֆերմերային տնտեսություններին հատկացվել է 84.2 մլրդ դրամի շուրջ 99 հազար մատչելի վարկ` 14% տարեկան տոկոսադրույքով, որից պետությունը սուբսիդավորել է 3,56 մլրդ դրամ: Միայն 2015 թվականին գյուղատնտեսական վարկերի գծով սուբսիդավորվել է 15.2 մլրդ դրամ և 21,5 հազար մատչելի վարկ, իսկ սուբսիդավորմանն ուղղորդվել է 1,163 մլրդ դրամ:
ԱրմԻնֆո ԼԳ պատրաստած «Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշիե տվյալներով, 2016 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ գյուղատնտեսական վարկերի պորտֆելը հասել է 164.5 մլրդ դրամի (ավելի քան 340 մլն դոլար), 18,3% տարեկան աճով (2014 թվականի 22,6% աճի դիմաց): Բանկային համակարգի գյուղատնտեսական վարկերի ընդհանուր ծավալի առյուծի բաժինն ավանդաբար պատկանում է ACBA- Credit Agricole Bank-ին` ավելի քան 50% 2016 թվականի հունվաի 1-ի դրությամբ: Եվ քանի որ այդ բանկը, հիմնականում, զբաղվում է գյուղատնտեսության վարկավորմամբ, ապա դրա վարկային պորտֆելում այդ վարկերի տեսակարար կշիռը հասնում է գրեթե 40%-ի: