Արտարժույթի միջբանկային շուկայում տեղի ունեցած կտրուկ ակտիվությունը խփեց դրամի արժեզրկման տրենդին

Արմինֆո. Արտարժույթի միջբանկային շուկայում տեղի ունեցած կտրուկ ակտիվությունը խփեց դրամի դեվալվացիոն տրանդին: Դրան զուգահեռ ներբանկային շուկայում ակտըիվորեն վաճառվում էր դոլար և եվրո, մինչդեռ մեկ շաբաթ առաջ դիտվում է արտարժույթի ակտիվ գնում:

Այս շաբաթ արտարժույթի միջբանկային շուկան ծավալները մեծացրեց 10 անգամ, ինչը ներբանկային շուկայում վաճառված դոլարի և եվրոյի վաճառքի 1.5-2 անգամ աճի ֆոնին զսպես դրամն ավելի զգալի արժեզրկումից` 476-ից մինչև 477 դրամ/դոլար: Իսկ բորսայական հարթակն այս շաբաթ նույնպես չի գործել: Կենտրոնական բանկը շարունակում է ձեռնպահ մնալ միջամտություններից և ինտերվենցիաներից: Արդյունքում, դրամը 2016 թվականի առաջին եռամսյակում դոլարի նկատմամբ հասցրեց արժեզրկվել մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ (փետրվարի 12-ին) իսկ մարտի 25-ին կրկին վերադարձավ իր սկզբնական`482 դրամ/դոլար մակարդակ, մարտի 29-ին ամրապնդվելով 479 դրամ/դոլար մակարդակում: Ընդհանուր առմամբ, առաջին կիսամյակում դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց` 482 դրամից մինչև 477 դրամ/դոլար մակարդակ, միայն արժեզրկվելով փետրվարի կեսերին (482-ից մինչև 496 դրամ/դոլար), ապրիլի առաջին տասնօրյակում (479-ից մինչև 484.5 դրամ/դոլար), մայիսի կեսերին (479-ից մինչև 480.5 դրամ/դոլար), հունիսի սկզբին և վերջին (478-ից մինչև 479 դրամ/դոլար և 476-ից մինչև 477 դրամ/դոլար): Շուկայի անկախ վերլուծաբանների կարծիքով, Ռուսաստանի ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամի խորացման, նավթի գների, հատկապես Հայաստանի արտահանումային հոդված հանդիսացող մետաղական հումքի գների անկման պայմաններում, դրամը 2016 թվականի վերջին կարող է դոլարի նկատմամբ թուլանալ մինչև 540-550 դրամ/դոլար մակարդակ: Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, ի տարբերություն բորսայի, արտարժույթի միջբանկային շուկայում ամենաօրյա ակտիվությունը պահպանվել է, իսկ առավելագույն ծավալը հունիսի 28-ին հասավ 4.250 մլն.դոլարի, իսկ հուլիսի 1-ին` 2.6 մլն.դոլարի, իսկ հունիսի 29-ին` 2.050 լն.դոլարի, ապահովելով շաբաթվա համար` 10.450 մլն.դոլարի ծավալ, իսկ փոխարժեքը ձևավորելով 477.18 դրամ/դոլար մակարդակում:

Աղբյուրի համաձայն, արտարժույթի ներբանկային շուկայում (գործարքներ հաճախորդների հետ) հունիսի 27-ից հուլիսի 1-ը ակտիվորեն վաճառվել են դոլար և եվրո: Այսպես, բանկերը գնել են 97.2 մլն դոլար (շաբաթվա աճը`442.5%), 477.35 դրամ/ դոլար միջին փոխարժեքով, 31.8 մլն եվրո (շաբաթվա աճը`ավելի քան 2 անգամ%), 528.30 դրամ/ եվրո միջին փոխարժեքով, իսկ ռուբլու վաճառքը կրճատվել է 41.2%, մինչև 223.7 մլն.ռուբլի, 7.45 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով: Միևնույն ժամանակ, գնվել է նաև 103.4 մլն.դոլար (շբաթվա աճը` 9.6%), 475.53 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, 9.7 մլն.եվրո (շաբաթվա անկումը` 19.8%), 525.39 դրամ/եվրո միջին փոխարժեքով, և 1.1 մլրդ.ռուբլի (շաբաթվա անկումը` 15.4%), 7.32 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Նախորդ շաբաթ (հունիսի 20-25-ը) Հայաստանի բանկերը տրամադրել են 36.7 մլրդ դրամի և 38.5 մլն դոլարի վարկեր: Նախորդող շաբաթվա համեմատ (հունիսի 13-18-ը) դրամով տրամադրված վարկերի ծավալը աճել է 4.9%, իսկ դոլարով տրամադրված վարկերի ծավալը`53.4%:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին 14-28-ը Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկման տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: 2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել, փետրվարի 12-ին դոլարի նկատմամբ արժեզրկվելով մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ, բայց մարտին սկսեց ամրապնդվել և մարտի 25-ին հասավ 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ մինչև 538 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ ամրապնդվելով մինչև 7.1 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Հետագայում, ապրիլի կեսերից դրամը դոլարի նկատմամբ սկսեց ամրապնդվել, ապրիլի 29-ին`479 դրամ/դոլար մակարդակում, շարունակելով այդ միտումները նաև մայիսին: Մայիսի 31-ին դրամն ամրապնդվեց 478 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.3 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Հունիսի առաջին կեսը ՀՀ դրամի համար զուսպ դեվալվացիոն էր, բայց հետո տեղի ունեցավ ամրապնդում`հունիսի 17-ին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 477 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 529 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.4 դրամ/ռուբլի մակարդակում: Հուլիսի 1-ին դրամը դոլարի նկատմամբ պահպանվեց 477 դրամ/դոլար, 529 դրամ/եվրո և 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: