EU-ASIA Business Finance Centre հոլդինգը և ՀՀ կառավարությունը դեռ չի հաջողվում համաձայնության գալ Նաիրիտ գորչծարանի վերագործարկման ուղղությամբ

Արմինֆո. Եթե ՀՀ կառավարության հետ հաջողվի համաձայնության գալ «Նաիրիտ» գործարանի վերագործարկման ուղղությամբ, ապա առաջին փուլում կներդրվի 20 մլն.եվրո, ինչն ավելի քան բավական է արտադրության ացետիլենային գիծը վերականգնելու համար: Հոկտեմբերի 7-ին կայացած մամուլի ասուլիսում նման կարծիք է հայտնել EU-ASIA Business Finance Centre հոլդինգի նախագահ Աշոտ Գրիգորյանը, պատասխանելով ԱրմԻնֆո գործակալության թղթակցի հարցին: Նա հավելել է, որ երկրորդ տրանշը կկազմի 100 մլն.եվրո, որը կտրամադրվի բուտադիոնային կաուչուկի արտադրութան վերականգնմանը:

Ա.Գրիգորյանը հաղորդել է, որ սլովակյան պատվիրակության հետ միասին մի քանի հանդիպում է ունեցել տրանսպորտի, ֆինանսների, էներգետիկայի նախարարությունների, ինչպես նաև վարչապետ Կարեն Կարապետյանի հետ: Հանդիպման ընթացքում վարչապետը հայտարարության մակարդակով պատրաստակամություն է հայտնել ընդառաջել դրական առաջարկներին, բայց արտահայտել է իր «բայցը»: «Ինձ դուր չեկավ այդ «բայցը»: Չի կարելի ներդրողների ասել «բայց»: Պատմության մեջ առաջին անգամ ես հանդիպեցի մի փաստի, երբ կառավարությունը կասկածանքով է վերաբերվում ներդրողներին: Նման բան չէի սպասում»,-նշել է նա:

Հոլդինգի ղեկավարը նշել է, որ, եվրոպացի գործընկերների գնահատականներով, Նաիրիտը կարող է կարճ ժամկետներում դառնալ արդիականացված արտադրական համալիր, ընդ որում, եվրոպական փորձագետները բարձր են գնահատում Հայաստանի քիմիական ինժեներիայի ներուժը: «Մենք ունենք ներդրողներ, որոնք մտադիր են ոչ միայն վերականգնել արտադրությունը, ավելին, զբաղվել լոգիստիկայով, որպեսզի ապահովվի արտադրանքի արտահանումը Եվրոպա և մյուս շուկաներ, իսկ ներդրողներ կան, որոնք իրենց վրա են վերցնում կաուչուկի իրացման հարցը»,-ընդգծել է նա: Կառավարության հետ համաձայնության ձեռքբերման ուղղությամբ առաջին քայլը, նշել է Հոլդինգի ղեկավարը, կլինի առաջարկների պատրաստումը: «Ամենայն հավանականությամբ, նոյեմբերին մեր առաջարկները կներկայացնենք կառավարությանը»,-ասել է Ա.Գրիգորյանը ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին:

Որպես կառավարության առջև պայման, հոլդինգը դրել է գործարանը 1 եվրոյով ձեռքբերելու հարցը, առանց պարտքերի: Ավելի վաղ, նրա խոսքով, երբ հոլդինգը հանդես եկավ Նաիրիտի վերագործարկման առաջարկով, ներդրողներին ստիպեցին վճարել գործարանի պարտքերը, ինչի կապակցությամբ Ա.Գրիգորյանը նշել է. «Մենք պատրաստ ենք փոխհատուցել օբյեկտիվ պարտքերի մի մասը, որոնք գողացված միջոցներ չեն: Բայց ինչո՞ւ պետք է մենք վճարենք ուրիշի հանցագործությունների դիմաց»:

Միևնույն ժամանակ նա նշել է, որ ՀՀ կառավարության քննարկման են ներկայացվել նաև Հյուսիս-Հարավ երկաթուղու, իրանական գազի մատակարարման գծով ներդրումային նախագծեր: Հավակնոտ պլանների շարքում, նա նշել է նաև Հայաստանի ներգրավումը նոր մետաքսե ճանապարհին, որի իրականացմանը ներգրավված են Վրաստանը, Իրանը, Սլովակիան և ուրիշներ: Նա պարզաբանել է. «Մեր հոլդինգը մտադիր է նավահանգիստ ձեռք բերել Դանուբի ափին, որի միջոցով կստեղծվի նոր մետաքսե ճանապարհը: Հնդկաստանից, Չինաստանից և Իրանից եկող բեռները մենք մտադիր ենք Եվրոպա ուղղել Հայաստանի տարածքով, ինչպես նաև հակառակ ուղղությամբ, ինչը Հայաստանի առջև մեծ հնարավորություններ կբացի»:

Նշենք, որ EU-ASIA Business Finance Centre հոլդինգը Սլովակիայում գրաբցվել է 2016 թվականին, որպես բիզնեսի և կառավարման ոլորտի խորհրդատվական ընկերություն:

«Նաիրիտը» պարապուրդի է մատնված 2010 թվականի մարտից: Գրեթե վեց տարի Հայաստանի կառավությունը գործարանի նախկին աշխատակիցների բազմաթիվ հարցումներին պատասխանել է, թե գործարանը վերագործարկվելու է`հենց որ ներդրող հայտնվի: Հոլդինգը նախատեսում է 20 մլն.դոլար ներդնել ացետիլենային կաուչուկի և 100-150 մլն. դոլար`բուտադիենային կաուչուկի արտադրությանը: Հոլդինգի իրանցի գործընկերը պատրաստ է որպես ներդրում մատակարարել գազ: Հոլդինգը պատրաստ է 1 եվրո վճարել 5 տարով գործարանը շահագործելու համար, այն դեպքում,եթե գործարանն այդ ժամանակահատվածում ազատվի հարկերից, իսկ մնացած պարտքերը սառեցվեն:

Նշենք, որ Հիշեցնենք, որ «Նաիրիտ» գործարանը լիովին դադարեցրել է աշխատանքը 2014 թվականին: Գործարանի ընդհանուր պարտքը մոտեցել է 50 մլրդ դրամի (շուրջ 130 մլն դոլար): Մինչև նախորդ դարի 80-ական թվականների վերջը գործարանի արտադրանքն զբաղեցնում էր սինթետիկ կաուչուկի համաշխարհային շուկայի 10-12-ը: 2006 թվականին «Նաիրիտ» ընկերության բաժնետոմսերի 90-ը վաճառվել է  բրիտանական Rhainoville Property Limited կոնսորցիումին: Կոնսորցիումին է պատկանում «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ բաժնետոմսերի 89,999-ը, 4,496-ը պատկանում է ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարությանը, 3,596-ը` «ՀայՌուսգազարդ» ՓԲԸ-ին, 1,907-ը` «Երևանի ՏԷՑ» ՓԲԸ-ին: 2006 թվականին գործարանի և հիմնական բաժնետեր Rhinoville Property Limited-ի հիմնական միջոցները գրավադրվել են Միջպետական բանկի 70 մլն դոլար վարկի դիմաց և դարձել են բանկի սեփականություն` վարկը չմարելու արդյունքում: 2015 թվականին Համաշխարհային բանկը Հայաստանի կառավարության պատվերով անցկացրել էր «Նաիրիտե գործարանի ֆինանսական և տեխնիկական աուդիտ: ՀԲ գնահատականների համաձայն, գործարանի վերագործարկումն աննպատակահարմար է  թվում, քանի որ պահանջվում է առնվազն 250 մլն դոլար: