Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկան մեծացնում է ակտիվությունը

Արմինֆո. Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում գործարքների ծավալը հոկտեմբերի 3-7-ը աճել է 60,7%, իսկ ներբանկային շուկայում նվազել է հետաքրքրությունը եվրոյի հանդեպ, իսկ դոլարի և ռուբլոււ առքը և վաճառքը ցուցադրեցին տարաբնույթ դինամիկա: Արդյունքում, հոկտեմբերի առաջին շաբաթվա ընթացքում դիտվել է դոլարի նկատմամբ դրամի արժեզրկում 474-ից մինչև 475 դրամ/1դոլար և ռուբլու նկատմամբ 7,5-ից մինչև 7,7դրամ/1ռուբլի, եվրյի նկտամամբ արժեվորմամբ` 532-ից մինչև 528 դրամ/1եվրո:

Ընհանուր առմամբ, ընթացիկ տարվա հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին դրամը դոլարի նկտմամբ ամրապնդվել է` 482 դրամից մինչև 474 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ արժեզրկվել է`529-ից մինչև 532 դրամ/եվրո մակարդակ, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 6.9-ից մինչև 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակ, իսկ միայն սեպտեմբերին դրամի արժևորումը դոլարի նկատմամբ աննշան էր` 475-ից մինչև 474 դրամ/դոլար: Արտարժույթի բորսայական հարթակը տարեսկզբից հազվադեպ է գործել – մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2950 դոլար և մայիսին`800 հազ.դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Կենտրոնական բանկն առաջին կիսամյակում դոլար է գնել հունիսին (50.2 մլն.դոլար) և ապրիլին (2.4 մլն.դոլար), և վաճառել` հունվարին (53.1 մլն.դոլար) և փետրվարին (41.5 մլն.դոլար):

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկան հոկտեմբերի 3-7-ն ընկած ժամանակահատվածում ավելացրել էց ամենօրյա ծավալները, առավելագույն ծավալն արձանագրելով ուրբաթ օրը` 6,3 մլն. դոլար, իսկ նվազագույնը` երկուշաբթի օրը`800 հազ.դոլար: Ընդհանուր հաշվով, հոկտեմբերի 3-7-ը արտարժույթի միջբանկային շուկայի շաբաթական ծավալն աճել է 60.7%, մինչև 17.950 մլն.դոլար (նախորդ շաբաթ`11.234 մլն.դոլար), միջին կշռված փոխարժեքը ձևավորելով 474.91 դրամ/դոլար մակարդակում (նախորդ շաբաթ` 474.67 դրամ/դոլար): Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում դոլարի առքի ծավալը հոկտեմբերի 3-7-ը կրճատվել է 2% (նախորդ շաբաթվա 13% անկման դիմաց), եվրոյով գործարքներում գնումները կրճատվել ենն 4.1% (նախորդ շաբաթ` 2.6% անկում): Հաշվետու շաբաթվա ընթացքում ներբանկային շուկան արձանագրել է դոլարի վաճառքի 19% աճ (նախորդ շբաթվա 1%աճի դիմաց) և եվրոյի վճառքի 0,9% անկում (նախորդ շաբաթվա 6,4% անկման դիմաց): Ընդ որում ռուբլով գործարքներն աճի միտում են դրսևորել առքի ծվալը ներբանկային շուկայում փոխել է դինամիկան`5,6% անկումից մինչև 1,6% աճ, իսկ վաճառքի ծվալի աճը կտրուկ մեծացրել է դինամիկան 10,2%-ից մինչև30%: Արդյունքում, գնվել է 72/5 մլն.դոլար, 473.43 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, 7.12 մլն.եվրո, 528.41 դրամ/եվրո փոխարժեքով և 1.3 մլրդ.ռուբլի, 7.53 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով, իսկ վաճառվել է 94.3 մլն.դոլար, 474.83 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, 11.6 մլն.եվրո, 532.46 դրամ/եվրո միջին փոխարժեքով և 575.5 մլն. ռուբլի, 7.63 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (սեպտեմբերի 26-ից մինչև հոկտեմբերի 1-ը) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել են 46.7 մլրդ դրամի և 48.8 մլն դոլարի վարկեր: Շաբաթական դինամիկան այս անգամ աճող էր  թե դրամով թե դոլարով վարկերի պարագայում: Մասնավորապես, դրամով տրամդրված վարկերի ծավալը կտրուկ արագացրել է աճը 3,9%-ից մինչև46%, մինչդեռ դոլարվ վարկերի ծավալը նախորդ շաբաթվա 12,2% անկումից հետո դրսևորել ` 27,7%աճ:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին 14-28-ը Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: 2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել, փետրվարի 12-ին դոլարի նկատմամբ արժեզրկվելով մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ, բայց մարտին սկսեց ամրապնդվել և մարտի 25-ին հասավ 482 դրամ/դոլար մակարդակ, ընդամենը դանդաղեցնելով եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ արժեզրկումը: Ընդհանուր առմամբ, 2016 թվականի առաջին կիսամյակում դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց` 482 դրամ/դոլարից մինչև 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Մայիսի 31-ին դրամն ամրապնդվեց 478 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.3 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Հունիսին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 477 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 529 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.4 դրամ/ռուբլի մակարդակում: Հուլիսին դրամը դոլարի նկատմամբ սկսեց ամրապնդվել միայն երրորդ տասնօրյակից, ամրապնդվելով 476 դրամ/դոլար մակարդակում, հետագայում վերադառնալով 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Օգոստոսին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 475 դրամ/դոլար մակարդակում մնալով այդ դիրքում նաև սեպտեմբերի սկզբին, որից հետո արժևորումը շարուննակվեց: Սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 474 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո մակարդակներում, իսկ ռուբլու նկատմամբ արժեզրկվեց մինչև 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Հոկտեմբերի առաջին շաբաթվա ընթացքում դրամը արժեզրկվել է դոլարի նկտմամբ 747-ից մինչև 475 դրամ/1ոլար և ռուբլու նկատմամբ 7,5-ից մինչև 7,7 դրամ/1ռբլի, սակայն արժեվորվել է եվրոյի նկատմամբ 532-ից մինչև 528 դրամ/1եվրո: