Չորեքշաբթի, 9 Նոյեմբերի 2016 19:14

Արմինֆո. Մինչև 2017 թվականի հուլիսը կավարտվի Հայաստանի «ArCa» և Ռուսաստանի «Միր» վճարային համակարգերի տեխնիկական ինտեգրումը: Այդ համակարգերի համատեղ գործունեության արդյունքներն արդեն իրենց արտացոլումն են գտել ճանապարհային քարտեզում, որը ընդունվել է նոյեմբերի 7-8-ը Երևանում: ԱՊՀ երկրների ազգային բանկերի և վճարային համակարգերի ղեկավարների ու ներկայացուցիչների «Վճարային տարածքի հնարավոր ինտեգրման հեռանկարները» թեմայով աշխատանքային հանդիպման ընթացքում: Վճարային համակարգը կգործի Ռուսաստանի, Հայաստանի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի, Բելառուսի և Տաջիկստանի տարածքներում:

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, հանդիպման արդյունքներով ընդունվել է ընդհանուր վճարային տարածք (միասնական ստանդարտներով աշխատող տեխնոլոգիական միջավայր) ձևավորելու նպատակով վճարային ենթակառուցվածքների փոխգործակցության ակտուալության մասին բանաձև: Վերջինս ԱՊՀ երկրների ազգային վճարային քարտեր ունեցողներին թույլ կտա ազատորեն իրականացնել բոլոր սովորական գործարքները, այդ քարտերի օգնությամբ կանխիկ գումարներ ստանալ, գնումներ կատարել, վճարել ծառայությունների դիմաց և այլ գործառնություններ աշխատանքային հանդիպման անդամ-երկրների բանկոմատների ու առևտրային տերմինալների միջոցով:

«Արմենիան Քարդ» ՓԲԸ-ի գործադիր տնօրեն Իշխան Մխիթարյանը հանդիպման ընթացքում նշել է. «Այս պահին, մենք խոսքից ու պլանավորումից անցնում ենք գործողությունների: Այսօրվա հանդիպմանը, որը դարձավ փոխգործակցության տրամաբանական շարունակությունը, մենք արդեն կարող ենք ներկայացնել մեր« ArCa» և «Միր» վճարային համակարգերի համատեղ աշխատանքը, որի արդյունքները ամփոփվել են ճանապարհային քարտեզում»: Նշենք, որ վճարային համակարգերի միջև գործակցության հուշագիրն ստորագրվել էր 2016 թվականի հունիսին:

ՀՀ ԿԲ փոխնախագահ Վախթանգ Աբրահամյանը հայտարարել է. «Բոլոր այն երկրներում, որոնց ներկայացուցիչներն այսօր այստեղ են, Կենտրոնական բանկն առանձնահատուկ նշանակություն է տալիս ազգային վճարային համակարգերի և տեխնոլոգիաների զարգացմանը, որոնք դրա համար կիրառվում են: Այսօր մենք կքննարկենք մեզ համար կարևոր ծրագրերը, որոնք որոշելու են մեր վճարային համակարգի զարգացումն առաջիկա մի քանի տարիներին, և դրանցում իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում այլ երկրների վճարային համակարգերի հետ գործակցությունը»:

ՌԴ ԿԲ Ազգային վճարային համակարգի դեպարտամենտի տնօրեն Ալլա Բակինան ընդգծել է. «Մեր երկրների միջև փոխգործակցությունն արդեն վաղուց տարբեր մակարդակներով է իրականացվում, թե կենտրոնական բանկերի և թե վճարային համակարգերի միջև: Շատ կարևոր է, որ մեր վճարային համակարգերը զարգանան միջազգային մակարդակով, զբաղեցնեն իրենց արժանի տեղը վճարային ծառայությունների շուկայում և տրամադրեն բոլոր անհրաժեշտ ծառայությունները մեր քաղաքացիներին: Վստահ եմ, որ հանդիպման արդյունքներով կմշակվեն և կարձանագրվեն մեր հետագա զարգացման համատեղ քայլերը»:

«NBTS» ԲԸ-ի գլխավոր տնօրեն Վլադիմիր Կոմլևն իր կողմից հավելել է. «Աշխատանքային հանդիպման մասնակիցների վճարային համակարգերից յուրաքանչյուրը զարգանում է իր նախանշած ուղղությամբ, բայց և այնպես մենք ունենք ընդհանուր նպատակներ ու խնդիրներ: Վստահ եմ, որ մեր պետությունների վճարային համակարգերի միջև փոխգործակցությունը մեզ թույլ կտա փոխանակվել սեփական մշակումներով, համատեղ լուծել բոլորի համար կարևոր այնպիսի հարցեր, ինչպիսին են արդյունավետության բարձրացումը, դրամաշրջանառության ավելացումը և շատ այլ հարցեր: Դա հնարավորություն կտա գտնել վճարային համակարգերը զարգացնելու ընդհանուր ուղի և որոշել հետագա գործակցության ծրագրերը, որոնք օգտակար և շահավետ կլինեն բոլոր մասնակիցների համար»:

Հիշեցնենք, որ Հայաստանի բանկային քարտերի շուկայի մեկնարկը տրվել է 2000 թվականի մարտին, երբ ստեղծվեց Հայաստանի Ազգային միասնական վճարային համակարգը`«Արմենիան Քարտը» (ArCa): Նախաձեռնության կազմակերպիչն էր ՀՀ Կենտրոնական բանկը: Արդեն 2000 թվականի դեկտեմբերին ArCa համակարգը դարձավ MasterCard Worldwide միջազգային վճարային համակարգի անդամ, իսկ 2001-ից հանդես է գալիս որպես պրոցեսինգային կենտրոն, ապահովելով նաև MasterCard Worldwide համակարգի քարտերի թողարկումը և էկվայրինգը և Visa քարտերի էկվայրինգը: 2010 թվականին «Արմենիան Քարտը» հանդես է գալիս նաև որպես American Express (Third Party Processor) միջազգային վճարային համակարգի պրոցեսինգային կենտրոն: 2012 թվականի ապրիլին շուկա մտավ Diners Club International համակարգը: Ներկայումս «Արմենիան Քարդ» ՓԲԸ բաժնետերերն են Կենտրոնական բանկը և Հայաստանի 17 առևտրային բանկեր, բայց համակարգի անդամ են գրեթե բոլոր բանկերը, որոնք իրականացնում են վճարային քարտերի թողարկում և/կամ էկվայրինգ: «Արմենիան Քարդ» ՓԲԸ  մեծամասնական բաժնետերն է ՀՀ Կենտրոնական բանկը, որին հաջորդում են ԱԿԲԱ-ԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ Բանկը, Հայէկոնոմբանկը և Արդշինբանկը, որոնցից յուրաքանչյուրի մասնաբաժինը գերազանցում է 2% -ը, իսկ մնացած 14 բանկերին է պատկանում 2-ական տոկոս: Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության` «Հայկական բանկերը քարտային բիզնեսում» վերլուծական Տեղեկագրի, 2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ Հայստանում կար 1,8 մլն.քարտ, որոնց 44,2% կազմում են Visa քարտերը (781.6 հազար քարտ), 30.1%`ԱրՔա քարտերը (532.8 հազար), 23,1%`MasterCard քարտերը (409.6 հազար)մ իսկ մնացած 2,6%-ը  (46.1 հազար քարտ) կազմում են միջազգային մյուս քարտերը (HSBC, American Express, Diners Club): 2016 թվականի առաջին 9 ամիսների ընթացքում պլաստիկ գործարքների ծավալը կազմել է 1.02 մլրդ դրամ, որտեղ 152 մլրդ դրամ է կազմում անկանխիկ քարտային գործարքների ծավալը: 2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Հայաստանում կար 6794 POS-թերմինալ և 1493 բանկոմատ: