ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը կանխատեսում է Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրի շրջանառության էական աճ

Արմինֆո. Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրի շրջանառությունը հաջորդ տարի կարձանագրի դրական տրենդ, և 2 տարվա հեռանկարում երկու երկրների միջև ապրանքաշրջանառության ծավալը կարող է կրկնապատկվել: Այս մասին դեկտեմբերի 21-ին, Իրանի նախագահ Հասան Ռոուհանիի Հայաստան կատարված այցին նվիրված Հայ-իրանական բիզնես-համաժողովի շրջանակներում հայտարարել է ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների փոխնախարար Հովհաննես Ազիզյանը, պատասխանելով ԱրմԻնֆո գործակալության թղթակցի հարցին:

«Հայ-իրանական բիզնես-համաժողովը հերթական շատ կարևոր փուլն է, որը մեր երկրներին հնարավորություն կտա ավելացնել առևտրի շրջանառությունը և ներդրումները: Այսօր մենք մտադիր ենք իրանական կողմին ներկայացնել Մեղրիում ազատ տնտեսական գոտու ստեղծման հայեցակարգը և համատեղ ձեռնարկությունների ստեղծման նախագծերը, ինչը թույլ կտա ավելացնել Իրան արտահանվող ապրանքների ծավալը, իսկ Իրանին`Հայաստանում արտադրություն կազմակերպելու միջոցով կարգավորել արտահանումը դեպի այն շուկաները, որտեղ Հայաստանն ունի առևտրի արտոնյալ ռեժիմ, մասնավորապես, ԵԱՏՄ երկրներում»,-տեղեկացրել է նա:

Ըստ փոխնախարարի, իրանական կողմից հետաքրքրություն կա համատեղ ձեռնարկություններ ստեղծել դեղագործության, գյուղատնտեսական ապրանքների վերամշակման, քիմիական արդյունաբերության (լվացող միջոցների արտադրություն) ոլորտներում: Ազիզյանը տեղեկացրել է նաև, որ 2 ամիսների ընթացքում նախատեսվում է մշակել ծրագիր, նշելով դրված խնդիրների իրակնացման ուղղությունները: Միևնույն ժամանակ, պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին, Ազիզյանը նշել է, որ Իրանում բարձր է ոչխարի մսի, շոկոլադի, ոչ ալկոհոլային խմիչքների, ջրի, ծխախոտի, դեղագործական ապրանքների պահանջարկը: Իսկ ներմուծման առումով նշվում են նավթավերամշակման, պլաստմասսայի և այլ ապրանքների արտադրությունները: «Իրականում Իրանից ներմուծվող ապրանքների շրջանակը բավականին լայն է, քանի որ Իրանում լավ է զարգացած արդյունաբերական արտադրությունը»,-ընդգծել է նա:

Համաժողովում ելույթ է ունեցել նաև Իրանի էներգետիկայի նախարարի խորհրդական Հոմայուն Հայերին, ով ընդգծել է Հայաստանի հետ առևտրատնտեսական համագործակցության զարգացման կարևորությունը բոլոր ուղղություններով: Նրա կարծիքով, պետության առջև դրված է երկու առաջնահերթ խնդիր – առևտրի շրջանառության ավելացումը և տրանսպորտային խնդիրներ լուծումը, մասնավորապես, Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքի ստեղծումը, որը Իրանի համար ելք կապահովի դեպի Սև ծով: Հայերին նախարարության անունից պատրաստակամություն է հայտնել օժանդակել բոլոր հարցերին`երկկողմ հարաբերությունների արդյունավետ զարգացման նպատակով:

Իր հերթին, Իրանի Առևտրա-արդյունաբերական պալատի նախագահ Հոլամհոսեյին Շաֆեյին բացասական գնահատական է տվել երկու երկրների միջև տնտեսական համագործակցության զարգացմանը, ինչը, նրա խոսքով, մի քանի անգամ զիջում է քաղաքական համագործակցությանը: Պատճառը, նրա կարծիքով, սահմանափակումներն են, որոնք բխում էին իրանի դեմ կիրառված պատժամիջոցներից: «Տվյալ փուլում անհրաժեշտ է ոչ միայն լրացնել բացը, որը առաջացել է պատժամիջոցների հետևանքով, այլ նոր հող ստեղծել հետագա հարաբերությունների զարգացման համար»,-ասել է նա: Իրանական ապրանքները ԵԱՏՄ, ԵՄ, Չինաստանի և Հնդկաստանի շուկաներ արտահանելու հարցում նա Հայաստանը դիտարկում է որպես միջնորդ: 

Նշենք, որ համաժողովի աշխատանքներին մասնակցում են ավելի քան 170 գործարարներ, որից 90-ը`Իրանից: Համաժողովի շրջանակներում տեղի կունենա նաև B2B ձևաչափով հանդիպում, որի ընթացքում կողմերը կկարողանան ամրապնդել և խորացնել կապերը, ինչպես նաև ստեղծել համատեղ ծրագրեր և նախագծեր:

Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, առևտրի շրջանառությունը Հայաստանի և Իրանի միջև 2016 թվականի հունվար-հոկտեմբերին կազմել է $ 199 մլն, տարեկան անկումը`14%: Մասնավորապես, արտահանումը նվազել է 3,8%, մինչև $ 65 մլն., իսկ ներմուծումը`18.2%, մինչև $ 134 մլն: Մեկ տարում զգալիորեն նվազել է նաև իրանական ներդրումների ծավալի Հայաստանի տնտեսությունում: Ըստ պաշտոնական վիճակագրության, ընդհանուր զուտ ներդրումների ներհոսքը 2016-ի հունվար – սեպտեմբեր ամիսներին կազմել է 220 մլն դրամ ($ 460 հազ.), նախորդ տարի`315 մլն դրամ: Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների (ՕՈՒՆ) զուտ ներհոսքն առաջին 9 ամիսների ընթացքում կազմել է 27.0 մլն,դրամ ($ 57 հազար), նախորդ տարի` մինուս 98,3 մլն դրամ: Իրանական կուտակված ուղղակի ներդրումների ծավալը սեպտեմբերի վերջին կազմել է 2,2 մլրդ դրամ ($ 460 մլն):