ՀՀ նախագահն իր անձնական հսկողության տակ կվերցնի իրանական խոշոր ներդրումային նախագծերի իրականացումը

Արմինֆո.«Ես անձնական հսկողության տակ կվերցնեմ այն բոլոր գործերը, որ իրանցի խոշոր գործարարները կդնեն Հայաստանում», -դեկտեմբերի 21-ին հայտարարել է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայ-իրանական գործարար-համաժողովում, որը կամակերպվել էր Իրանի նախագահ Հասան Ռոուհանիի Հայաստան կատարած այցի կապակցությամբ:

«Այսօր Հայաստանում ստեղծված են բոլոր նախադրյալները՝ ներդրումներ կատարելու և հաջողությամբ գործարարությամբ զբաղվելու համար: Առաջին հերթին ցանկանում եմ նշել, որ թեև Հայաստանը փոքր և բաց տնտեսությամբ երկիր է և հենց դրա համար էլ շատ զգայուն է արտաքին միջավայրից եկող բացասական ազդակների նկատմամբ, այդուհանդերձ, իրականացվող հարկաբյուջետային և դրամավարկային քաղաքականության շնորհիվ մեզ հաջողվել է երկրում ապահովել կայուն մակրոտնտեսական միջավայր: Անշու՛շտ, պակաս կարևոր չէ երկրի գործարար և ներդրումային միջավայրի շարունակական բարելավումը: Վերջին տարիներին այս ոլորտում իրականացվել են մեծ ծավալի աշխատանքներ, որոնք բարձր են գնահատվել մեր միջազգային գործընկերների կողմից: Սակայն մենք չենք պատրաստվում բավարարվել ձեռք բերվածով: Այսպես, օրենսդրական բարեփոխումների շնորհիվ նախատեսված է ամրագրել ազգային և առավել բարենպաստության ռեժիմները, հստակեցնել օտարերկրյա ներդրողներին տրվող երաշխիքները, հնարավորություն տալ գործարարներին օգտվելու Հայաստանում այժմ գործող և ապագայում նախատեսված արտոնություններից, ներդրումային վեճերի լուծման ժամանակակից մեխանիզմներից։ Նպատակ ունենալով աջակցել գործարարներին, գործարար միջավայրի զարգացմանը՝ հետևողականորեն կրճատվում և պարզեցվում են մի շարք ընթացակարգեր»,-նշել է նախագահը:

Նա նշել է նաև, որ Հայաստանում ներդրումներ կատարելու համեմատական առավելություններից մեկն էլ այն է, որ երկիրն ունի առևտրի արտոնյալ ռեժիմ բազմաթիվ երկրների հետ: Մասնավորապես, իրանցի ձեռներեցները, գործունեություն ծավալելով Հայաստանում, կարող են օգտվել Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի անդամակցությամբ պայմանավորված լայն հնարավորություններից: Հայաստանում արտադրված ապրանքները զրոյական մաքսատուրքերով, առանց վարչարարական խոչընդոտների, կարող են ազատ մուտք գործել Եվրասիական տնտեսական միության անդամ երկրների 180 միլիոնանոց սպառողական շուկա: Բացի այդ, երկիրն ունի ազատ առևտրի համաձայնագրեր ԱՊՀ գրեթե բոլոր երկրների հետ և Հայաստանն օգտվում է նաև ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Շվեյցարիայի, Ճապոնիայի և Նորվեգիայի «Արտոնությունների ընդհանրացված համակարգերից», որի հապավումը կոչվում է GSP և ԵՄ կողմից տրամադրվող «Արտոնությունների ընդհանրացված համալրված համակարգ» (GSP+) արտոնյալ առևտրային ռեժիմների առավելություններից: Նա հավելել է, որ Հայաստանը, որպես Իրանին սահմանակից և բարեկամ երկիր, նաև դարպաս և լրացուցիչ տրանսպորտային միջանցք է դեպի ԵՄ և ԱՊՀ երկրներ: Այս առումով կարևորում եմ այսօր իրականացման փուլում գտնվող Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի նշանակությունը՝ որպես Պարսից ծոցի նավահանգիստները Սև ծովի նավահանգիստներին կապող ամենակարճ տարանցիկ երթուղի: Մասնավորապես, երկու երկրների տնտեսավարողների համար շարունակում են բավականին բարդ թվալ բիզնես գործունեության և ներդրումային կանոնակարգումները: Լուծման սպասող խնդիրներից նա առանձնացրել է նաև Հայաստանից Իրան և Իրանից Հայաստան ապրանքների ներմուծման ընթացակարգերի պարզեցման, Սյունիքի մարզում՝ Իրանին սահմանամերձ գոտում ստեղծվող ազատ տնտեսական գոտու և իրանական «Արաս» ազատ տնտեսական գոտու միջև համագործակցության հարցերը։

«Սիրով հրավիրում ենք իրանական ընկերություններին ներդրումներ կատարելու Հայաստանում` հետաքրքրություն ներկայացնող բոլոր ոլորտներում: Մեկ անգամ ևս վստահեցնում եմ ձեզ, որ յուրաքանչյուր ներդրումային ծրագրի պատրաստ ենք ցուցաբերել առանձնահատուկ` ներդրողների կարիքների վրա հիմնված մոտեցում»,-նշել է Սերժ Սարգսյանը:

Իր հերթին, Իրանի նախագահ Հասան Ռոուհանին հաղորդել է, որ Իրանի և Հայաստանի միջև բանակցությունների օրակարգում է գտնվում իրանական գազի արտահանման աճը: «Գազը կխթանի երկրի արդյունաբերության ակտիվացմանը, առանց աղտոտելու շրջակա միջավայրը, ինչը շատ կարևոր է», - ասել է Ռոուհանին: Ըստ Իրանի նախագահի, կառավարությունները պարտավոր է ապահովեեն լավագույն պայմանները երկու երկրների գործարարների համար, վերացնելով հնարավոր խոչընդոտները: 

Նշենք, որ համաժողովի աշխատանքներին մասնակցում են ավելի քան 170 գործարարներ, որից 90-ը`Իրանից: Համաժողովի շրջանակներում տեղի կունենա նաև B2B ձևաչափով հանդիպում, որի ընթացքում կողմերը կկարողանան ամրապնդել և խորացնել կապերը, ինչպես նաև ստեղծել համատեղ ծրագրեր և նախագծեր:

Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, ապրանքաշրջանառությունը Հայաստանի և Իրանի միջև. 2016 թ. հունվար-հոկտեմբերին կազմել է $ 199 մլն., տարեկան անկումը`14%: Մասնավորապես, արտահանումը նվազել է 3,8%, մինչև $ 65 մլն, իսկ ներմուծումը`18.2%, մինչև $ 134 մլն: Մեկ տարում զգալիորեն նվազել է նաև իրանական ներդրումների ծավալի Հայաստանի տնտեսությունում: Ըստ պաշտոնական վիճակագրության, ընդհանուր զուտ ներդրումների ներհոսքը 2016-ի հունվար – սեպտեմբեր ամիսներին կազմել է 220 մլն դրամ ($ 460 հազ.), նախորդ տարի`315 մլն դրամ: Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների (ՕՈՒՆ) զուտ ներհոսքն առաջին 9 ամիսների ընթացքում կազմել է 27.0 մլն,դրամ ($ 57 հազար), նախորդ տարի` մինուս 98,3 մլն դրամ: Իրանական կուտակված ուղղակի ներդրումների ծավալը սեպտեմբերի վերջին կազմել է 2,2 մլրդ դրամ ($ 460 մլն):