Դրամն արժևորվել է դոլարի ու եվրոյի նկատմամբ` արժեզրկվելով ռուբլու նկատմամբ

Արմինֆո. Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում դեկտեմբերի 19-23-ը  գործարքների ծավալն ավելացել է  60,3%-ով` նախորդ շաբաթվա 3 անգամ աճից հետո: Դրան զուգընթաց ներբանկային շուկայում պահպանվել է ակտիվությունը դոլարով ու եվրոյով գործարքների գծով, ինչի ֆոնին շարունակում է նվազել մասնակիցների հետաքրքրությունը ռուբլով գործարքների նկատմամբ: Արդյունքում` ընթացիկ շաբաթ դրամը դոլարի նկատմամբ արժևորվել է 484,5-ից մինչև 484 դրամ/1դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 505-ից մինչև 504 դրամ/1եվրո մակարդակ, իսկ ռուբլու նկատմամբ արժեզրկվել է 7,9-ից մինչև 8 դրամ/1ռուբլի: Մինչ այդ, հունվար-սեպտեմբերին, դրամը դոլարի նկատմամբ արժևորվել էր 482-ից մինչև 474 դրամ/1դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ արժեզրկվել էր 529-ից մինչև 532 դրամ/1եվրո մակարդակ, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 6.9-ից մինչև 7.5 դրամ/1ռուբլի մակարդակ, բայց հոկտեմբերին տեղի ունեցավ դոլարի նկատմամբ դրամի արժեզրկում, մինչև 476 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ արժևորում` մինչև 521 դրամ/եվրո` պահպանելով ռուբլու նկատմամբ դիրքերը 7.5 դրամ/1ռուբլի մակարդակում`  այդ միտումը պահպանելով նաև նոյեմբերին: Իսկ դեկտեմբերի առաջին տասնօրյակում դոլարի նկատմամբ  դրամի արժեզրկումը շարունակվեց, թուլացնելով դիրքերը եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ, սակայն երկրորդ տասնօրյակում դրամն արժևորվել է եվրոյի նկատմամբ, շարունակելով արժեզրկվել ռուբլու նկատմամբ, պահպանելով դիրքերը դոլարի նկատմամբ, իսկ երրորդ տասնօրյակից դրամի դիրքերը եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ պահպանվել են` արժևորվելով եվրոպական արժույթի նկատմամբ և արժեզրկվելով ռուսական արժույթի նկատմամբ, ինչին զուգընթաց դիտվել է դոլարի նկատմամբ արժևորում: Դեկտեմբերից դրամը սկսել է արժեզրկվել ռուբլու նկատամբ, շարունակել է արժևորվել եվրոյի նկատմամբ` նման միտում դրևորելով նաև դոլարի նկատմամբ: Արտարժույթի բորսայական հարթակը տարեսկզբից հազվադեպ է գործել – մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2 950 դոլար և մայիսին`800 հազ.դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Կենտրոնական բանկն առաջին կիսամյակում դոլար է գնել հունիսին (50.2 մլն.դոլար) և ապրիլին (2.4 մլն.դոլար), և վաճառել` հունվարին (53.1 մլն.դոլար) և փետրվարին (41.5 մլն.դոլար):

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը հաղորդել են ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկան դեկտեմբերի 19-23-ն ընկած ժամանակահատվածքում բարձրացրել է ամենօրյա ծավալները, առավելագույն ծավալն արձանագրելով ուրբաթ օրը` 7,2 մլն դոլար, և երկուշաբթի օրը` 6 մլն դոլար,  իսկ նվազագույնը հինգշաբթի  օրը` 1,6 մլն դոլար: Ընդհանուր հաշվով, արտարժույթի միջբանկային շուկայի շաբաթական ծավալը կազմել է 22,074 մլն դոլար (նախորդ շաբաթ`  13,789 մլն դոլար), միջին կշռված փոխարժեքը ձևավորելով 482,01 դրամ/1դոլար մակարդակում (նախորդ շաբաթ`485.28 դրամ/1դոլար): Դրան զուգընթաց, ներբանկային շուկայում դոլարի առքի ծավալը կտրուկ փոխել է դինամիկան` 36%-ից մինչև 44% աճ, իսկ եվրոյի առքի գործարքներում` 26%-ից մինչև 55% աճ, իսկ վաճառքի գծով դոլարով գործարքների աճը դանդաղել է 39%-ից մինչև 4%, եվրոյով գործարքների գրեթե պահպանված թրենդի դեպքում, 23%` նախկին 28% դիմաց: Այդ ֆոնին  ռուբլիով գործարքներում դրսևորել է բազմակողմանի դինամիկա. առքը 23% անկումից հետո արձանագրել է  11% աճ, իսկ վաճառքի անկման տեմպերն զգալիորեն դանդաղել են` 54%-ից մինչև 3% անկում: Արդյունքում` գնվել է 131 մլն դոլար, 481,28 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 14,9 մլն եվրո, 499,32 դրամ/1եվրո փոխարժեքով և 1.1 մլրդ ռուբլի 7.78 դրամ/1ռուբլի միջին փոխարժեքով, և վաճառվել է 119,8 մլն դոլար, 482,42 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 15,7 մլն եվրո, 504.75 դրամ/1եվրո միջին փոխարժեքով և 341,7 մլն ռուբլի 7,91 դրամ/1ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (դեկտեմբերի 12-17) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել են 39,1 մլրդ դրամի և 69,6 մլն դոլարի վարկեր: Հաշվետու շաբաթվա ընթացքում դրամային վարկերի անկման միտումն արագացել է, իսկ դոլարային վարկերի աճի վեկտորը փոխարինվել է անկմամբ: Մասնավորապես, դրամով տրամադրված վարկերի ծավալը կրճատվել է 14%-ով` նախորդ շաբաթվա 5%-ի դիմաց, իսկ դոլարով տրամադրված վարկերի ծավալը նվազել է 24%-ով` նախորդ շաբաթվա  61% աճի դիմաց:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին 14-28-ը Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: 2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել, փետրվարի 12-ին դոլարի նկատմամբ արժեզրկվելով մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ, բայց մարտին սկսեց ամրապնդվել և մարտի 25-ին հասավ 482 դրամ/դոլար մակարդակ, ընդամենը դանդաղեցնելով եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ արժեզրկումը: Ընդհանուր առմամբ, 2016 թվականի առաջին կիսամյակում դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց` 482 դրամ/դոլարից մինչև 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Հուլիսին դրամը դոլարի նկատմամբ սկսեց ամրապնդվել միայն երրորդ տասնօրյակից, ամրապնդվելով 476 դրամ/դոլար մակարդակում, հետագայում վերադառնալով 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Օգոստոսին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 475 դրամ/դոլար մակարդակում մնալով այդ դիրքում նաև սեպտեմբերի սկզբին, որից հետո արժևորումը շարունակվեց: Սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 474 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո մակարդակներում, իսկ ռուբլու նկատմամբ արժեզրկվեց մինչև 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Հոկտեմբերին դրամը դոլարի արժեզրկվեց մինչև 476 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ արժևորվեց մինչև 521 դրամ/եվրո մակարդակ, իսկ ռուբլու նկատմամբ մնաց 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակում: Նոյեմբերի 30-ի դրությամբ դրամը դոլարի նկատմամբ արժեզրկվեց մինչև 480.5 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց 511 դրամ/եվրո մակարդակում, իսկ ռուբլու նկատմամբ 7.4 դրամ/ռուբլի մակարդակում: Դեկտեմբերի առաջին տասն օրում դրամի արժեզրկումը դոլարի նկատմամբ շարունակվել է, զուգահեռաբար թուլացնելով դիրքերը եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ, բայց երկրորդ տանսօրյակում դրամը եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվել է, ռուբլու նկատմամբ շարունակել է թուլանալ, իսկ դոլարի նկատմամբ պահպանել է դիրքերը: Երրորդ տասնօրյակից դրամի վարքագիծը եվրոյի և ռուբլու նկատամբ պահպանվել է` եվրոպական արժույթի նկատմամբ արժևորում և ռուսական արժույթի նկատմամբ  արժեզրկում, ինչին զուգընթաց դիտվել է դոլարի նկատմամբ արժևորում: