Հայաստանը մտադիր է սերթիֆիկացված հալալ մսի արտադրոթյուն կարգավորել Իրանի «Արաս» ԱՏԳ-ում

Արմինֆո. Հայաստանը մտադիր է սերթիֆիկացված հալալ մսի արտադրոթյուն կարգավորել Իրանի «Արաս» ԱՏԳ-ում: Այս մասին, հունվարի 27-ին, պատասխանելով ԱրմԻնֆո գործակալության հարցին, հայտարարել է Հայաստանի առևտրաարդյունաբերական պալատի նախագահ Մարտին Սարգսյանը, հայ-իրանական բիզնես-հանդիպման շրջանակներում:

Ըստ փորձագետի, անասունների մորթը տեղի կունենա Հայաստանում, որից հետո իրանական ԱՏԳ տարածքում ստեղծված վերամշակող ձեռնարկությունը կարտադրի մսամթերք և երշիկեղեն: Բացի մսամթերքից, հայկական կողմը մտադիր է կարգավորել հրուշակեղենի և գյուղատնտեսական հումքի արտահանումը դեպի Իրան: Մ.Սարգսյանը հիշեցրել է, որ Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրի շրջանառությունը 2015 թվականին կազմել է 263 մլն.դոլար: Նրա խոսքով, ԱՏԳ ստեղծումը Հայաստանին թույլ կտա կամուրջ դառնալ իրանական և ռուսական բիզնեսների միջև, ապահովելով նաև ելք դեպի եվրոպական շուկա: Բացի այդ, ԵԱՏՄ երկրները հնարավորություն կստանան նաև Մեղրիի ԱՏԳ միջոցով դուրս գալ իրանական շուկա: Ինչ վերաբերվում է դրա ստեղծման ժամկետներին, ապա այն կկառուցվի շատ սեղմ ժամկետներում:  

Իրանական ԱՏԳ 11 ներկայացուցիչների հետ քննարկումների արդյունքում, ըստ Սարգսյանի, նախատեսվում է հայկական ապրանքների համար անվտանգ ելք ապահովել դեպի իրանական շուկաները: Նշվում է նաև ապահովագրական ընկերությունների կարևորությունը և ԱԱՊ կից ստեղծված Արբիտրաժային դատարանի դերը: Չեն անտեսվի նաև ուրիզի հարցերը, քանի որ այս ուղղությամբ էլ երկկողմ ներուժը բավականին մեծ է:

Նշենք, որ Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրի ազատ գոտու ստեղծման ծրագիրը գնահատվում է 28 մլն.դոլար, իսկ  հաշվի առնելով հնարավոր ծախսերի հետ միասին կարող է հասնել 32 մլն.դոլարի: Տասնամյա հեռանկարում, համաձայն ներդրումային ծրագրի, ակնկալվում է, որ ԱՏԳ կազմակերպող ընկերության շահույթը կկազմի 52 մլն. դոլար, իսկ աշխատակիցների թիվը` 60-70 մարդ: Ըստ կանխատեսումների, 10 տարում կներգրավվեն 120 ընկերություններ, որոնք տարեկան կարտահանեն 80-100 մլն.դոլարի ապրանքներ: Նպատակային ուղղությունները կլինեն ԵԱՏՄ, ԵՄ, Մերձավոր Արևելքը, ԱՄԷ, Սիրիան, Թուրքմենստանը, և այլն: Ներդրումների առումով, ըստ ընդհանուր կանխատեսումների, ակնկալվում են մինչև 350-400 մլն դոլարի ներդրումներ:    

Հարկ է նշել, որ «Արաս» ԱՏԳ-ն գտնվում է Արևելյան Ադրբեջան նահանգի հյուսիսում և սահմանակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ: Ըստ Իրանի կառավարության հանձնարարության, ԱՏԳ ընդհանուր մակերեսն ընդգրկում է Ջուլֆայի և Հոդա-Աֆերինի որոշ շրջանները, հասնելով 51 հազար հեկտարի: Իսկ նախկինում «Արաս» ազատ տնտեսական գոտու տարածքը կազմում էր 9.7 հազար հա: Ինչ վերաբերում է դեպի Իրան «halal» ապրանքանիշով հայկական սննդամթերքի արտահանման ավելացմանը, ապա նշենք, որ «հալալ» ապրանքանիշը շատ արդիական հարց է ոչ մահմեդական երկրների համար: Այդ նպատակով էլ Իրանում և Հայաստանում կբացվեն համապատասխան գրասենյակներ:

Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, Հայաստանի և Իրանի միջև ապրանքաշրջանառությունը 2016 թվականի հունվար-նոյեմբերին կազմել է $ 219,3 մլն. տարեկան անկումը`13,4%: Մասնավորապես, արտահանումը նվազել է 6,1%, մինչև $ 70,2 մլն, իսկ ներմուծումը`16.5%, մինչև $ 149,1 մլն: