Արմինֆո. Հիփոթեքային ծրագրի 4-րդ փուլի իրականացման նպատակով Հայաստանը KfW-ից ստացել է 20 մլն.եվրո գումար, ընդ որում` դրամային արտահայտությամբ, ինչի մասին փետրվարի 1-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել են «Ազգային հիփոթեքային ընկերություն» ՈւՎԿ (ԱՀԿ) գործադիր տնօրեն Հայկ Ոսկանյանը և KfW բանկի ծրագրերի ղեկավար Ջուդիթ Բոնկեն:
Պատասխանելով ԱրմԻնֆո գործակալության հարցին, Հ.Ոսկանյանը տեղեկացրել է, որ ծրագրի գործընկերներն այս փուլում կլինեն 5 բանկեր և 3 վարկային կազմակերպություններ, որոնք միջոցները կստանան Ազգային հիփոթեքային ընկերությնա միջոցով, որը կոչված է հիփոթեքային վարկերի վերաֆինանսավորմանը: Ծրագրի մասնակիցներն են` ԱԿԲԱ-ԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ Բանկը, Կոնվերս Բանկի, Հայբիզնեսբանկը, ԻՆԵԿՈԲԱՆԿԸ, Արդշինբանկը, «Առաջին հիփոթեքային ընկերություն» «Գլոբալ Կրեդիտ» և «Կամուրջ» վարկային կազմակերպույթունները:
Նրա կանխատեսումներով, ռեսուրսների հասանելիության պայմաններում ԱՀԿ-ն կկարողանա KfW-ից ստացված միջոցներն ամբողջությամբ տեղաբաշխել 2 տարում, անգամ ներկայիս բարդ տնտեսական ակտիվության պայմաններում: «Եթե անդրադառնանք մեր վիճակագրությանը, ապա 2016 թվականին մենք կարողացանք ամեն ամիս տրամադրել 1 մլրդ.դրամի վարկեր, չնայած հիփոթեքային շուկայի ընդհանուր միտումներին: Իսկ այժմ, շնորհիվ մեր ընկերության գործունեության և «Երիտասարդ ընտանիքներին մատչելի բնակարան» ծրագրի, տեղի են ունենում փոփոխություններ` դրամային վարկերի ծավալներն ավելանում են: Այս առումով, կարծում եմ, որ տնտեսական աճի դանդաղումն էական ազդեցություն չի ունենա հիփոթեքային վարկավորման դինամիկայի վրա: Բացի այդ, ես լավատես եմ, և գտնում եմ, որ հետագա 1-2 տարիներին տնտեսական ակտիվությունը կարագացնի աճի տեմպերը»,-ասել է նա:
Նրա խոսքով, այս տարի ծրագիրն իր ուղղվածությամբ տարբեր է, քանի որ կողմորոշված է դեպի էներգաարդյունավետության և բնակարանների գնման ակտիվության բարձրացմանը մարզերում: Նա պարզաբանել է, որ 4-րդ փուլի շրջանակներում միջոցների 2/3-ը նախատեսվում է ուղղել էներգաարդյունավետության բարձրացմանը (լուսամուտների, դռների փոփոխություն, պատերի թերմամեկուսացում, արևային և ֆոտովոլտաժային պանելների տեղադրում և այլն): Միևնույն ժամանակ, Հ.Ոսկանյանը նշել է, որ հնարավորություն կտրվի նաև գնել այնպիսի բնակարաններ, որտեղ արդեն կատարվել են էներգաարդյունավետության բարձրացման աշխատանքներ: Նա հավելել է, որ հիփոթեքային վարկավորման խթանման նպատակով մարզերում տոկոսադրույքները կիջեցվեն 1 տոկոսային կետով, իսկ գործող տոկոսադրույքները կլինեն` 12%-13%: «Հաշվի առնելով մարզերի բնակչության թիվը, հիփոթեային վարկավորման մեր ունեցած ցուցանիշը բավարար չէ: Հետևաբար, 4-րդ փուլի շրջանակներում մենք մտադիր ենք խթանել հիփոթեքային պայմանագրերի թվի աճը`հատկապես մարզերում»,-ընդգծել է նա: Մասնավորապես, մարզերի բնակիչների համար նախատեսվում են որոշակի արտոնություններ, մասնավորապես`վարկի մարման ժամանակացույցը կհամաձայնեցվի սեզոնային շահույթի հետ, իսկ տուն գնելու կամ կառուցելու դեպքում, եթե դրա արժեքը գերազանցում է 2 մլն.դրամը, գրավային ապահովում չի նախատեսվի:
Իր հերթին, KfW բանկի ծրագրերի ղեկավար-ներկայացուցիչ Ջուդիթ Բոնկեն նշել է, որ բանկը Հայաստանի հիփոթեքային շուկայում գործում է արդեն շուրջ 10 տարի: «Նախորդ ծրագրերի հաջող փորձից ելնելով որոշվեց անցնել վարկավորման նոր մակարդակի – էներգաարդյունավետության բարձրացմանը: Նախորդ փուլերում ծրագրին ակտիվ մասնակցեցին Հայաստանի 20 բանկեր: Այս տարևի որոշեցինք ներգրավել միայն 8 մասկիցների, և 1.5 տարիների ընթացքում պատրաստեցինք ծրագիրը, որպեսզի հաջողվի ապահովել նոր սատնդարտների ներդրումը և բարձրացվի ռեսուրսների արդյունավետությունը»,-հաղորդել է նա:
Նշենք, որ «Ազգային Հիփոթեքային Ընկերություն» ՈւՎԿ-ն հիմնադրվել 2009 թվականի հունիսի 16-ին, ՀՀ Կենտրոնական բանկի որոշմամբ, նպատակ ունենալով վերաֆինանսավորելու հիփոթեքային վարկերը: Ընկերության վերաֆինանսավորման ընդհանուր ծավալը 2017-ի հունվարի 1-ին կազմել է ավելի քան 53 մլրդ. դրամ, տարեկան աճը`39%: ԱՀԸ ակտիվները կազմել են 57.3 մլրդ դրամ, որոնց կառուցվածքում վարկային պորտֆելը կազմել է 92.6%: Ընկերության ընդհանուր կապիտալը կազմել է 23.4 մլրդ.դրամ, տարեկան աճը`45,4%: 2016 թվականն ընկերությունը եզրափակել է 1.3 մլրդ դրամ զուտ շահույթով, տարեկան աճը`25%: (ՀՀ դրամի միջին փոխարժեքը 31.12.2016թ. դրությամբ կազմել է 483,94 դրամ / $ 1):
Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության` Հայաստանի բանկերի և վարկային կազմակերպությունների ֆինանսական վարկանիշի, միագումար հիփոթեքային պորտֆելը 2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ին կազմել է 321.2 մլրդ դրամ ($ 677 մլն), որից 41% կամ շուրջ 132 մլրդ դրամն ապահովել են «Ազգային հիփոթեքային ընկերություն» և «Մատչելի բնակարան երիտասարդներին» վերաֆինանսավորող վարկային կազմակերպություններն, ինչպես նաև «Առաջին հիփոթեքային ընկերություն» և «Ֆիդես» հիփոթեքային վարկային ընկերությունները: Հիփոթեքային վարկավորման աճի տեմպերը հաշվետու ժամանակահատվածում դանդաղել են`23% -ից մինչև 15.6%: