Կառավարությունը որոնում է ողջ երկրի ջրամատակարարումն ապահովելու ուղիներ

Արմինֆո. Հայաստանի 560 բնակավայրերում մինչ օրս լուծված չէ  ջրամատակարարման խնդիրը: Այսօր կառավարության նիստում անդրադառնալով ջրամատակարարման և ոռոգման համակարգի հիմնախնդիրներին` Կարեն Կարապետյանը նշել է. «Ջրամատակարար ընկերության սպասարկման տարածքից դուրս մնացած ՀՀ 560 բնակավայրեր ընդգրկված չեն «Վեոլիա ջուր» ՓԲԸ-ի վարձակալության պայմանագրի սպասարկման տարածքում և չունեն ջրամատակարարման ու ջրահեռացման որակյալ համակարգեր և համարվում են բարձր ռիսկային: Նշված 560 բնակավայրերի ջրամատակարարման ու ջրահեռացման ծառայությունների նպատակով պետության քաղաքականությունը պետք է ուղղված լինի պետություն-մասնավոր տնտեսվարող փոխշահավետ համագործակցությանը։ Ոռոգման համակարգի մեխանիկական ջրարտադրությունը պայմանավորված է էլեկտրաէներգիայի անարդյունավետ, մեծաքանակ սպառման, ինչպես նաև շահագործման և պահպանման մեծ ծախսերի հետ: Ակնհայտ է, որ խիստ անհրաժեշտ է համակարգում օր առաջ իրականացնել ֆինանսական առողջացման հստակ միջոցառումներ։ Միաժամանակ ուսումնասիրությունների արդյունքում պարզվել է, որ մայր և միջտնտեսային համակարգերում ոռոգման ջրի ջրաչափությունը և հաշվառումը իրականացվում է մասամբ: Այդ ենթատեքսոտւմ կարևոր ենք համարում ոռոգման համակարգում ամբողջական հաշվառման համակարգերի ներդրումը»։

 
Այդ նպատակով կառավարության ղեկավարը ՀՀ ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին հանձնարարել է 3-ամսյա ժամկետում ուսումնասիրել 560 բնակավայրերից բիզնես հետաքրքրություն ներկայացնող համայնքների խմբաքանակը և մինչև սույն թվականի դեկտեմբերի 31-ը հայտարարել պետություն-մասնավոր գործընկերության շրջանակում բնակավայրերի 1-ին խմբի մրցույթի հրավերը: Նախարարությունը 2-ամսյա ժամկետում կմշակի և կառավարության աշխատակազմ կներկայացնի ոռոգման համակարգի ֆինանսական առողջացման ծրագիր՝ հստակ միջոցառումներով և իրականացման ժամանակացույցով: Հանձնարարվել է նաև մշակել և կառավարության աշխատակազմ ներկայացնել հաշվառման համակարգի բարելավմանն ուղղված միջոցառումների ծրագիր՝ որի իրականացման արդյունքում կունենանք 2100-ից ավելի հաշվառման կետերից ստացվող առցանց տեղեկատվություն ջրի հոսքի և մակարդակի վերաբերյալ։ 

«560 բնակավայր ջրամատակարարման խնդիրները կարգավորում է յուրաքանչյուրն իր պատկերացրած ձևով՝ որակ, ժամկետ, սպասարկում և այլն: Ամբողջը պետք է վերլուծենք և յուրաքանչյուրի վերաբերյալ ունենանք հստակ ծրագիր: Եթե նույնիսկ հետագայում համայնքն է կառավարելու, հստակ պետք է ձևակերպենք, թե համայնքն ինչ չափորոշիչներով և ինչպես պետք է այդ գործընթացը կազմակերպի: Իսկ ոռոգման համակարգն այս տարվա վերջին պետք է ուղղակի իդելական լինի, որովհետև այն ծախսը, որն անելու ենք հաշվառման համար, պետք է արդյունավետ լինի»,- ընդգծել է վարչապետը, հավելելով, որ Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեից ակնկալում է նաև շուկայի կտրուկ մեծացում և ստվերի վերացում:

Արդեն կառավարության նիստից հետո Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի ղեկավար Արսեն Հարությունյանն ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին հավաստիացրել է, որ բոլոր 560 համայնքների վերաբերյալ ուսումնասիրություններ են կատարվել: Դրիանք կբաշխվեն ըստ 15 քլաստերների և մինչև տարեվերջ դրանցից գոնե մեկի առնչությամբ ՋՏՊԿ նախատեսում է հայտարարել է մրցույթ` ջրամատակարարման օպերատոր ընտրելու համար: «Սկզբունքորեն, մտադիր ենք «Վիոլիան» վարձակալության հանձնել ներդրողին, որը կցանկանա ներդրումներ կատարել համակարգի առողջացման գործում», - պարզաբանել է նա: Ինչպես կարծում է կոմիտեի ղեկավարը, ներդրողին կարող է հետաքրքել երկարաժամկետ վարձակալությունը: Ինչ վերաբերում է այն բանին, որ հնարավոր է, համայնքների բնակչությունը շահագրգռված չլինի նման բարեփոխումներով, հաշվի առնելով կոմունալ ծախսերի ավելացման հանագամանքը, Հարությունյանը նշել է. «Ինչ-որ կերպ էլեկտրաէներգիայի դիմաց վճարումները հավաքվու՟մ են, ջրի համար էլ կհավաքենք»:

Միևնույն ժամանակ, դեռ մինչև ֆրանսիական ընկերության հետ նոր պայամանագիր կնքելը ոլորտի համար պատասխանատուները հայտարարում էին, որ կա ջրամատակարարման համակարգի օպերատորի ծածկույթի գոտուց դուրս մնացած 560 համայնքների ջրամատակարարման հարցը լուծելու հնարավորություն: Այսօր Արսեն Հարությունյանը նշում է, որ այդ համայնքները կարող են հանձնվել միասնական օպերատորի կառավարմանը միայն պետության կողմից ներդրումներ իրականացնելուց և համակարգի վերականգնումից հետո: «Այօրվա դրությամբ  «Վեոլիան» այդ առումով պարտավորություններ չունի և ընկերության հետ վարձակալության շուրջ պայմաանգրում նման կետ չկա», - հայտարարել է նա, հավելելով, ոչ այդ համայնքները կարող են միասնական օպերատորի կառավարմանը հանձնվել միայն անհրաժեշտ ջրային համակարգի ձևավորումից հետո:

Ապրիլի 28-ին Էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարության Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեում վարչապետ Կարեն Կարապետյանին զեկուցել էին, որ չնայած 2016 թվականին «Վեոլիա» ընկերության հետ ստորագրվիած պայմանագրին, 560 համայնքում դեռ լուծված չէ ջրամատակարարման հարցը:

Ինչպես ավելի վաղ հաղորդել էր ԱրմԻնֆո-ն, 2016 թ. նոյեմբերին 15 տարվա վարձակալության պայմանագիր է ստորագրվել Հայաստանում ջրամատակարարման և ջրահեռացման ոլորտի նոր միասնական օպերատորի հետ: Ողջ հանրապետության նոր միասնական օպերատորը աշխատանքին ձեռնամուխ է եղել 2017 թվականի հունվարի 1-ից` արդեն միանսական սակագնով: Նոր միասնական օպերատորը ստանձնել է գործող հինգ օպերատորների` «Երևան ջուրի», «Հայջրմուղի», «Շիրակ ջրմուղի», «Լոռի ջրմուղի» և «Նոր ակունքի» գույքի կառավարումը: Ֆրանսիական Veolia Enviroment SA-ն ընկերությունը, որն ընտրվել է միջազգային հայտամրցույթի արդյունքւոմ, պարտավորվում է 15 տարվա ընթացքում կառավարությանը վճարել շուրջ 89 մլրդ դրամ վարձավճար: 15 տարում նոր օպերատորը 37,5 մլրդ դրամի (շուրջ 80 մլն դոլար) ներդրումներ կիրականացնել  հնացած ջրամատակարարման համակարգերի արդիականացման գործում: Հայկական կողմն իր հերթին համաձայնել է առաջին 4 տարում շուրջ 200 մլն դոլար ներգրավել ընկերության կարևոր ծրագրերում, այդ թվու,` ՎԶԵԲ, Գերմանական զարգացման բանկի` KfW և Եվրոպական ներրդումային բանկի միջոցների հաշվին: