Ուրբաթ, 1 Սեպտեմբերի 2017 20:41

Արմինֆո. Մինչև 2017 թվականի հուլիսի 1-ը Հայաստանի բանկերի կապիտալի բազայի տարեկան 15%-ով կամ 85.1 մլրդ դրամով (177.1 մլն դոլար) համալրումը թույլ է տվել վարկավորման տարեկան աճը մինչև 2017 թվի հուլիսի 1-ն  արագցնել մինչև 16.6%` նախորդ տարվա 9,5%-ից: Վարկային շուկայում բանկերի ակտիվացումը, իր հերթին, 2017 թվականի առաջին կիսամյակում զուտ շահույթն ավելացրել է տարեկան 49,5%-ով, մինչև 19.2 մլրդ դրամ (39.9 մլն դոլար):

 

ԱրմԻնֆո ԼԳ պատրաստած «Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի» տվյալներով, 2017թ. հուլիսի 1-ին վարկային ներդրումների ծավալը հասել է 2.8 տրլն դրամի (5.7 մլրդ դոլար), ընդհանուր կապիտալը` 669.6 մլրդ դրամի (1.4 մլրդ դոլար), իսկ նորմատիվային ընդհանուր կապիտալը` 633.3 մլրդ դրամի (1.3 մլդ դոլար)` 21,1% տարեկան աճով:

 

Տարեկան կտրվածքով կանոնադրական կապիտալը համալրել են 10 բանկեր, դրանով իսկ ապահովելով ընդհանուր շուկայի աճի արագացում` 21%-ից մինչև 23,1%` հասնելով 453.7 մլրդ դրամի կամ 944.3 մլն դոլարի մակարդակի: Խոսքը վերաբերում է Արդշինբանկին և Արարատբանկին (հաշվի առնելով դրանց հետ, համապաատսխանաբար, Առէքսիմբանկի և Զարգացման հայկական բանկի միավորումը), Հայբիզնեսբանկին, «Կոնվերս Բանկին», Հայէկոնոմբանկին, Յունիբանկին, «Անելիք Բանկին», «Պրոմեթեյ Բանկին», Արցախբանկին և «Մելլաթ Բանկին»:

 

2017  թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ կապիտալի  բավարարությունը շուկայում հասել է միջին հաշվով  35,46%-ի` մեկ տարվա վաղեմության 27,35%-ի դիմաց (պահանջվող նվազագույն 12%-ի դեպքում): Շուկայի  ընդհանուր իրացվելիությունը տարեկան կտրվածքով միջին հաշվով ավելացել է 30,33%-ից մինչև 36,48% (պահանջվող նվազագույն 15%-ի դեպքում), իսկ ընթացիկ իրացվելիությունը`  200,63%-ից մինչև 216,57% (պահանջվող նվազագույն 60%-ի դեպքում): Եռամսյակի կտրվածքով (II եռամսյակ) հաշվեկշռից թունավոր վարկերի դուրս գրման պատճառով շահույթի 20% նվազման ֆոնին դիտվել է  կապիտալի, ընդհանուր և ընթացիկ իրացվելիության բավարարության նվազում, որոնք շուկայում 2017 թվականի ապրիլի 1-ի դրությամբ միջին հաշվով կազմել են, համապատասխանաբար, 37,68%, 37,01% և 244,89%: Բանկային շուկայի կապիտալի  շահութաբերությունը և ակտիվների եկամտաբերությունը տարեկան կտրվածքով փոխվել է դեպի աճ. ROE` с 4,9%-ից մինչև 5,6%, իսկ ROA`  0,8%-ից մինչև 0,9%:  2017թ. առաջին կիսամյակը վնասով է ավարտել ընդամենը մեկ բանկ, մինչդեռ մեկ տարի առաջ դրանք եղել են չորսը:

 

Բանկերի կողմից կապիտալի համալրումը թելադրված էր մինչև 2017 թվականի հունվարի 1-ը 30 մլրդ դրամ նվազագույն ընդհանուր կապիտալի նոր նորմատիվային պահանջը կատարելու անհրաժեշտությամբ, որը ՀՀ ԿԲ-ն ընդունել էր 2014 թվականի դեկտեմբերին` գործող 5 մլրդ դրամ նվազագույնի փոխարեն: Այդպիսով, այն պահին հայկական շուկայում գործող 21 բանկերին երկամյա ժամկետ էր տրվել, որի ընթացքում նրանք պետք է իրենց կապիտալները հասցնեին պահանջվող նորմատիվին, ընդ որում, այդ խնդիրը դրված էր միջին և փոքր բանկերի առջև, քանի որ խոշոր խաղացողներն արդեն ունեին ավելի մեծ կապիտալի բազա: Այդ խնդիրը, չկարողացան հաղթահարել չորս բանկեր` ProCredit Bank-ը, ԲՏԱ բանկը, Առէքսիմբանկ- ԳՊԲ խումբը և Զարգացման հայկական բանկը, որոնք 2015- 2016թթ. միավորվել են, համապատասխանաբար,  ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ի, Հայէկոնոմբանկի, Արդշինբանկի և Արարատբանկի հետ:

 

Փորձագետներն ու շուկայի մասնակիցները համակարծիք են, որ այնպիսի երկրի համար, ինչպիսին Հայաստանն է, ոլորտի մրցունակությունը պահպանելու համար բավական է 10-12 բանկերի առկայությունը, որոնցից  5- 6-ը խոշոր խաղացողներ են` համակարգաստեղծ բանկեր, իսկ մյուսները` որմնախորշային: Այդ առնչությամբ, նրանք կարծում են, որ բանկային հատվածի համախմբումը կշարունակվի նաև 2017 թվականին:

 

Նշենք, որ տարեկան դինամիկայում (2017 թ. առաջին կիսամյակ` 2016 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ) հաշվի են առնվում նաև շուկայից հեռացած չորս մասնակիցներ, որոնք ուսումնասիրվող ժամանակահատվածում դեռ գործում էին` Առէքսիմբանկը և Զարգացման հայկական բանկը, իսկ 2016 թվականի առաջին կիսամյակում 2015 թվի նույն ժամանակահատվածի նկատմամբ դինամիկայում հաշվի են առնվում նաև ProCredit Bank-ը և ԲՏԱ բանկը: Մասնավորապես, ProCredit Bank-ը և ԲՏԱ բանկը շուկայից հեռացել են 2015թ. դեկտեմբերին, իսկ Առէքսիմբանկ-Գազպրոմբանկի խումբը և Զարգացման հայկական բանկը` 2016թ.  դեկտեմբերին: Այդպիսով` 2017 թվին գործում  է 17 բանկ: