2018 թ. Բյուջեի նախագիծ. Ոմ ֆինանսավորումը կավելանա Հայաստանում

Արմինֆո. Հայաստանի կառավարությունը խորհրդարանական քննարկումների արդյունքում վերանայել է 2018 թվականի պետական ​​բյուջեի եկամուտների, ինչպես նաև ծախսերի գծով իր կանխատեսումները: Արդյունքում, կավելանա առողջապահության բյուջեն`կառավարության պահուստային ֆոնդի հաշվին, կավելանան նաև երկրի պետական ​​պարտքի սպասարկման ծախսերը: Իսկ ուժայինների ֆինանսավորումը կավելանա 1,123 մլրդ դրամով:

2018 թ. Հայաստանի պետական ​​բյուջեի մասին» օրենքի նախագծի առաջին ընթերցումից հետո ծախսերն ավելացել են 15 մլրդ դրամով: Հայաստանի բյուջեն 2018 թ-ին ծախսային մասով նախկինում կանխատեսվում էր`1 464,2 մլրդ դրամ, իսկ այժմ կավելանա մինչև 1,465.2 մլրդ դրամ:

Մասնավորապես, ծախսային հոդվածների մեծացումները հանգեցրին փոխարժեքի փոփոխություններին: Ըստ «Բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի, երկրորդ ընթերցումից հետո տեղի են ունեցել որոշակի ճշգրտումներ: Այդ պարագայում, փոխարժեքի 5 դրամի փոփոխությունը հանգեցրեց եկամուտների 1,5 մլրդ դրամի չափով աճին: Ըստ նոր Սահմանադրության պահանջների, Կառավարության աշխատակազմի ծախսերին կհատկացվի 1,7 մլրդ դրամով ավելի, քան բյուջեի նախագծի նախորդ տարբերակով: Միևնույն ժամանակ, 3,9 մլրդ դրամով կավելանան կառավարության պահուստային ֆոնդի ծախսերը, որոնք նախկինում խոստացած 21,1 մլրդ. դրամի փոխարեն, մինչև 25 մլրդ դրամ, ինչը պայմանավորված է նախատեսվող միջոցառումներով, և, հնարավոր է, չնախատեսված ծախսերով: Բացի այդ, բյուջեի նախագծի ծախսային մասն ավելացել է 4 մլրդ դրամով, որը պայմանավորված է առողջապահական ֆինանսավորման աճով` 72.6 մլրդ դրամից մինչև 76,6 մլրդ դրամ: Ջրային տնտեսության պետական ​​կոմիտեն կստանա ավելին, քան նախատեսված է, 9,3 մլրդ դրամից ավելանալով մինչև 10,6 մլրդ.դրամ, քանի որ 1 մլրդ 289 մլն դրամի ֆինանսավորման գումարը կհատկացվի ծախսերի ծածկմանը, կապված ջրի աճող սակագնի 11.4 դրամ աճի հետ: Նախատեսվում է նաև ավելացնել «Հայաստան» ռազմական ջոկատի ֆինանսավորումը`1 մլրդ դրամով,  կապված է սահմանային անվտանգության և միջազգային պայմանագրերով Հայաստանի պարտավորությունների հետ:

Սոցիալական և մշակութային գործունեության ծախսերը կավելանան 2 962 569,7 հազար դրամով`614 059 666,8 հազար դրամից մինչև 618 335 153,2 հազար դրամ: 116 մլրդ դրամ կհատկացվի գիտությանը, 12.5 մլրդ դրամ` մշակույթին, 1.03 մլրդ դրամ`երիտասարդական ծրագրերին, 1.9 մլրդ դրամ`սպորտին, 8.08 մլրդ դրամ` հաղորդակցությանը:

Հաջորդ տարի ուժայինների ֆինանսավորումը կավելանա 1,123 մլրդ դրամով մինչև 307,034,388.0 հազար դրամ: Մասնավորապես, պետական ​​բյուջեի ներկայիս նախագիծը նախատեսում է 228 533 097,7 հազար դրամի հատկացում Պաշտպանության նախարարությանը, 228 503 492,9 հազար դրամի փոխարեն: ՀՀ ոստիկանության ծախսերը կավելանան 94 275,3 հազար դրամով, մինչև 40 186 810,0 հազար դրամ: Մինչդեռ ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայության ծախսերը կմնան անփոփոխ, կազմելով 20 372 956,3 հազար դրամ, Պետական ​​անվտանգության ծառայությունը կստանա 2 765 776,6 հազար դրամ: Պետական ​​եկամուտների կոմիտեն կստանա նույնքան գումար, որքան նախատեսված էր հարկային և մաքսային մարմինների համար:

Ըստ փաստաթղթի նոր տարբերակի, կավելանան պետական ​​ապարատի պահպանման ծախսերը`1123 880,1 հազ. դրամով, մինչև 95 227 495.7 հազար դրամ: Երկրի պետական ​​պարտքի սպասարկման ծախսերը կավելանան 754 681,1 հազար դրամով, մինչև 141,234,569,9 հազար դրամ:

Փոփոխություններ կլինեն նաև Երևանի քաղաքապետարանի ֆինանսավորման մեջ, այն կստանա 11 934,6 դրամով պակաս, նախատեսված`8 840 434.1 դրամից, մինչև 8828 499,5 դրամ: Գումարը «կխնայվի» Երևանի մետրոպոլիտենի ծախսերի հաշվին, որին նախկին տեքստով ենթադրվում էր հատկացնել 2724 280,6 հազար դրամ, իսկ ներկայիս տարբերակն առաջարկում 2 712 346,0 հազար դրամ: 716,4 հազար դրամով կկրճատվի ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության ծախսերը, մինչև - 698 775,7 հազար դրամ, իսկ Անշարժ գույքի կադաստրի պետական ​​կոմիտեի ծախսերը`250 000,0 հազար դրամից մինչև 3 955 720.8 հազար դրամ:

Նույն մակարդակի վրա կմնա ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ֆինանսավորումը - 10 889 416,5 հազար դրամ , տրանսպորտի, կապի և ՏՏ նախարարությունը կաստանա 17 618 604,9 հազար դրամ, իսկ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունը կաստանա 1 577 924.4 հազար դրամ, ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը կստանա 1475321,5 հազար դրամ, Էներգետիկայի ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարությունը - 51 801,6 հազար դրամ, Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը կստանա 9 564 707,6 հազար դրամ: Գիտությունը կհատկացվի 14 275 970.0 հազար դրամ, ՀՀ կառավարությունում ծախսերին`975 350,2 հազար դրամ, պետական ​​գույքի կառավարման վարչությանը`403 050,6 հազար դրամ, քաղաքաշինության պետական ​​կոմիտեին`4215 000,0 հազար դրամ:

Նշենք, որ նոյեմբերի 30-ին ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը կառավարությանը ներկայացրեց 2018 թվականի բյուջեի նախագծի ճշգրտված տարբերակը: Ավելի վաղ, նոյեմբերի 16-ին, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում « Հայաստանի Հանրապետության 2018 թվականի պետական ​​բյուջեի մասին» օրենքի նախագծի քննարկումն ընդհատվել էր: ԱԺ պատգամավորներին հնարավորություն տրվեց հիմնական ֆինանսական փաստաթղթի նախագծի վերաբերյալ ներկայացնել իրենց առաջարկները:

Ըստ ճշգրտված տարեբարակի, եկամտային մասը կկազմի 1,308.2 մլրդ դրամ, նախկինում ծրագրված`1,307.3 մլրդ դրամի փոխարեն: Միևնույն ժամանակ ակնկալվում է հարկային եկամուտների աճ: Մասնավորապես, ֆիննախն ակնկալում հարկային եկամուտների, 1 248. 5 մլրդ դրամի աճ, նախկին`1,247,9 մլրդ դրամի կամ 95,5% -ի փոխարեն: Մինչդեռ, տարեվերջին հարկային եկամուտները, որոնք ակնկալվում է հասցնել 1135.0 մլրդ դրամի (բյուջեի բոլոր եկամուտների 93.8%): 2018 թվականին ակնկալվում է, որ միջազգային կառույցներից և օտարերկրյա պետություններից կներգրավվեն 35,8 միլիարդ դրամի պաշտոնական դրամաշնորհներ,  նախկինում կանխատեսված`35,6 միլիարդ դրամի փոխարեն (պետական ​​գանձապետական ​​եկամուտների 2,7%-ը): 2017 թվականին սպասված ցուցանիշը կազմել է 30.9 մլրդ դրամ (2.6%), իսկ 2016-ին դրանց փաստացի ծավալը կազմել է 28.4 մլրդ դրամ (2.5%): Թիրախային դրամաշնորհների ակնկալիքները նույնպես աճել են`29 մլրդ դրամից մինչև 29,3 մլրդ դրամ: Իսկ Եվրոպական հարևանության քաղաքականության շրջանակներում դրամաշնորհների կանխատեսվող մակարդակը նվազել է`6,5 մլրդ դրամից մինչև 6,4 մլրդ դրամ: Հաջորդ տարի բյուջեի այլ եկամուտները կկազմեն 23.9 մլրդ դրամ, ակնկալվող`23.8 մլրդ դրամի փոխարեն: 2017 թվականին այս ցուցանիշը սպասվում է 44.1 մլրդ դրամ (3.6%), իսկ 2016 թվականին`30.6 մլրդ դրամ (2.7%):

Դեֆիցիտ/ՀՆԱ կանխատեսվող մակարդակը կկազմի 156,9 մլրդ դրամ, նախորդ`156,8 մլրդ դրամի փոխարեն: Դրանցից 76,9 մլրդ դրամը ֆինանսավորվում է ներքին ռեսուրսներից (նախորդ կանխատեսումը`77,1 մլրդ դրամ), իսկ 79,9 մլրդ դրամը`արտաքին աղբյուրներից, նախկին` 79,7 մլրդ դրամի փոխարեն:

Նշենք որ անվանական ՀՆԱ-ն 2018-ին, ըստ հաջորդ տարվա բյուջեի նախագծի, կաճի 441 միլիարդ.դրամով, 2017-ի վերջին սպասվող 5,409.1 մլրդ.դրամի և նախագծով նախատեսված` 5,850.7 մլրդ.դրամի փոխարեն: Տնտեսական աճը 2018-ին նախատեսվում է 4.5% կամ $ 11,948.9 մլն.: Տնտեսական աճի կանխատեսումները հաջորդ տարվա համար  մեծապես պայմանավորված են նկատվող դրական դինամիկայով ընթացիկ տարում, ինչի արդյունքում ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը բարձրացրել է տնտեսական աճի իր կանխատեսումը, 2017-ի արդյունքներով պլանավորելով`3,2% -ից մինչև 4.3%:

Տնտեսական աճի ապահովման լոկոմոտիվները կարող է լինել  արդյունաբերությունը և ծառայությունների ոլորտը: Այսպես, 4,5% ՀՆԱ-ն կապահովվի արդյունաբերության հաշվին - 1,1%, գյուղատնտեսության - 0.6%, ծառայությունների - 2,2%, անուղղակի հարկերի - 0.4% հաշվին: 2018 թ. վերջին 12-ամսյա գնաճը կկազմի 4%, 2017-ի վերջի դրությամբ ակնկալվող`2.4% և փաստացի`1.1% փոխարեն: Արտահանումը կկազմի ՀՆԱ-ի 37.4% -ը, 2017-ին կանխատեսված`37%-ի փոխարեն: 2018 թ. վերջին պետական պարտքը $ 6,8 մլրդ-ից կաճի մինչև $ 7,2 մլրդ, կազմելով ՀՆԱ-ի 60%-ը: Դեֆիցիտ/ՀՆԱ կանխատեսվող մակարդակը կկազմի 156,9 մլրդ դրամ, նախորդ`156,8 մլրդ դրամի փոխարեն: Կապիտալ ծախսերը կկազմեն 158.7 մլրդ դրամ, նախկինում կանխատեսված`172.4 մլրդ. դրամի փոխարեն (160 մլրդ 2016-ին), ընթացիկ ծախսերը 1,391.8 մլրդ դրամից կաճեն մինչև 1,306.5 մլրդ ՀՀ դրամ: