Տնտեսագետ. Հայաստանի զարգացման տնտեսական մոդելը լիովին սպառել է իրեն

Արմինֆո. Հայաստանում տնտեսական խնդիրները լուծելու համար պահանջվում է իշխանությունների քաղաքական կամքը: Երկրի տնտեսության ներկայիս իրավիճակը խոսում է դրա բացակայության մասին: Այս մասին նոյեմբերի 6-ին հայտարարել է տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը, Հայաստանում գործարարության զարգացման հարցերով կոնֆերանսի շրջանակներում:

Նրա խոսքերով, Հայաստանում տնտեսական խնդիրների լուծումը գտնվում է քաղաքական հարթությունում: «Խոսքը գնում է կոռուպցիայի և պետական արդար կառավարության մասին: Կոռուպցիայի պրոբլեմը լուծելով, կարելի է լուծել հանրապետության առջև ծառացած մարտահրավերների 70-80 տոկոսը», - ասել է նա:

Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) առաջարկությունների համաձայն, ինչպես նշում է փորձագետը, երկրի լավ կառավարումը ենթադրում է կոռուպցիայի դեմ արդյունավետ պայքար և օրենքի գերակայության հաստատում: «Հայաստանը, եթե հաշվի առնենք 1996 և 2016 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածը, կոռուպցիայի վերացման ուղղությամբ դրական փոփոխություններ չի արձանագրվել, ընդհակառակը, առկա է հետընթաց», - ասել է Խաչատրյանը: Օրենքի գերակայության առումով, եթե նույնիսկ կա որոշակի առաջընթաց, ապա, ըստ փորձագետի, դա շատ տարբերվում է միջազգային չափանիշներից, և Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների շրջանում հանրապետությունը գտնվում է միջին մակարդակից ցածր վիճակում: Այսպիսով, ըստ փորձագետի, եթե իշխանավորները, ըստ էության, լի են ծառայելու հանուն ժողովրդի բարեկեցության, ապա պետք չէ հնարել հեծանիվ, բավական է միայն ընդօրինակել համաշխարհային լավագույն փորձը:

Տնտեսագետի կարծիքով, այսօր Հայաստանի զարգացման տնտեսական մոդելը լիովին սպառել է իրեն: Այս գնահատականը նախկինում հնչեցվել էր նաև Համաշխարհային բանկի կողմից, երկու տարվա հետազոտության հիման վրա, կոչ անելով ընտրել մեկ այլ մոդել, նշել է նա: Այդ քաղաքականության արդյունքները, ըստ Վահագն Խաչատրյանի, արտացոլվեցին Ազգային վիճակագրական ծառայության նախօրեին հրապարակված` երկրի 2016 թվականի սոցիալ-տնտեսական պատկերի մասին զեկույցում: «Փաստաթղթում, առաջին հերթին, ֆիքսված է որ 2004-2016 թվականներին Հայաստանի տնային տնտեսությունների 90%-ն ունի 10 դոլարի ամենօրյա եկամուտ, ինչը, ըստ էության, նշանակում է, զարգացմանբացակայություն, այն պարզ պատճառով, որ կառավարությունն իր առջև չի դնում նման խնդիր»,-նշել է նա: Դա բացատրվում է նրանով, որ կառավարությունը չի ցանկանում ունենալ քաղաքական առումով անկախ խումբ, որը չի 10 հազար դրամով չի վաճառի իր ընտրական ձայնը:

Բացի այդ, երկրի զարգացման սխալ մոդելը հանգեցրել է նաև ժողովրդագրական ճգնաժամի: երկրի բնակչությունը ոչ միայն կրճատվում է, այլ նաև ծերանում է: «Այս ամենը ցույց է տալիս ներկայիս իշխանությունների տնտեսական քաղաքականության ֆիասկոն», - ասել է տնտեսագետը:

Իստ փորձագետի, ներկայիս կառավարության որակի մասին է խոսում նաև նրա օրենսդրական գործունեությունը: Հղում կատարելով 5-րդ գումարման Ազգային ժողովի օրենսդրական գործունեության արդյունավետությանը, Վահագն Խաչատրյանը նշել է, որ հարկային և մաքսային տուրքերի մասին օրենսդրությունն արդեն 200 անգամ վերանայվել է, միայն «Պետական ​​տուրքի մասին» օրենքը`38 անգամ, «ԱԱՀ մասին» օրենքը`18 անգամ, «Եկամտահարկի մասին» օրենքը`15 անգամ,« Շահութահարկի մասին»` 12 անգամ: «Եվ սա այն դեպքում, երբ միջազգային փորձը խորհուրդ է տալիս գոնե 5 տարի ձեռք չտալ հարկային օրենսդրությանը, որպեսզի բիզնեսը ժամանակ ունենա հարմարվելու դրան», - ասել է նա: Բացի դրանից, ըստ փորձագետի, 10 օրենքներից 9-ը նախաձեռնվել է  կառավարության կողմից, և յուրաքանչյուր երկրորդ օրենքն ընդունվել է հրատապորեն, և դա այն դեպքում, երբ ՀՀ խորհրդարանը համարվում է պրոֆեսիոնալ: Այս ամենը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի կառավարությունը շահագրգռված է ոչ թե բիզնեսի զարգացման, այլ բյուջեի համալրման հարցում: