Հակառակ վարկավորման աճի տեմպերի դանդաղմանը՝Հայաստանի բանկերը բավականին բարձր շահույթ են քաղում

Արմինֆո. Հակառակ վարկավորման աճի տեմպերի դանդաղմանը՝Հայաստանի բանկերը բավականին բարձր շահույթ են քաղում: ԱրմԻնֆո ԼԳ ռեյտինգային ծառայության պատրաստած՝ Հայաստանի բանկերի էքսպրես-ռենքինգի տվյալներով, վարկավորման աճի տեմպերը 2016- 2017 թթ. 16,5%-ից դանդաղել են մինչև 4,3%, սակայն բանկային համակարգի համախառն զուտ շահույթը 2016 թ. 26,4% մինուսային դինամիկայից հասել է դրական 15,6%-ի: Հատկանշական է, որ արժեթղթերում բանկերի ներդրումների աճը 2017 թվականին ավելի զգալի էր, քան վարկավորման ծավալները,  միաժամանակ զգալիորեն աճել են նոստրո-հաշիվների մնացորդները /այդ թվում՝ ԿԲ-ում/:

Միայն 2017 թ. IV եռամսյակում զուտ շահույթն իջել է 14,2%-ով (վարկավորման ծավալների 0,3% նվազման դեպքում)՝ մեկ տարվա վաղեմության նույն ժամանակաշրջանի 73,7%  անկման փոխարեն, երբ շուկան գտնվում էր կոնսոլիդացման գործընթացում և դիտվում էր խաղացողների կրճատում:

Արդյունքում բանկային համակարգի համախառն ակտիվները 2017 թ. աճել են 6,7%-ով (2016 թ. աճի փոխարեն), և աճի գրեթե նման դանդաղում դիտվել է ընդհանուր պարտավորությունների գծով՝14,1%-ից մինչև 6,8%:

Ընդհանուր կապիտալի աճը դանդաղել է 2016 թ. 17,9%-ից մինչև 2017 թ. 5,8%՝ կուտակված շահույթի 2016 թ. պլյուսային 10%-ից մինչև 2017 թ. մինուսային 9,7% անկման և կանոնադրական կապիտալի աճի 18,2%-ից մինչև 10,5% նվազող տեմպի պատճառով:

Արդյունքում բանկային շուկայում միջինը 2017 թ. նվազել են կապիտալի համարժեքության հարաբերակցության նորմատիվի մակարդակը (N1 - min12%) ՝ 38,76%-ից մինչև 33,23%, ընդհանուր իրացվելիության մակարդակը (N2/1 - min 15%)՝ 37,55%-ից մինչև 35,99%, ընթացիկ իրացվելիության նորմատիվի մակարդակը (N2/2 - min 60%)՝ 253,83%-ից մինչև 222,42%:

Ակտիվների գծով առաջատար եռյակում դիրքերն ամրապնդել են Ամերիաբանկը, Արդշինբանկը և Հայբիզնեսբանկը, որոնք առաջին երեք տեղերն են զբաղեցնում նաև վարկային ներդրումների, հաճախորդների առջև պարտավորությունների և ընդհանուր պարտավորությունների գծով: 

Ընդհանուր կապիտալով առաջատար եռյակում են՝ Ամերիաբանկը, Արդշինբանկը և ACBA-Credit Agricole Bank-ը, իսկ կանոնադրական կապիտալով՝ Արդշինբանկը, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը և Ամերիաբանկը:

Տարեկան զուտ շահույթով առաջատար եռյակում ամրապնդվել են Ամերիաբանկը, ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ը և Արդշինբանկը:

2017 թ. արդյունքների համաձայն՝ Հայաստանի բանկային համակարգի ակտիվները կազմել են 4.4 տրլն դրամ (ավելի քան $9 մլրդ), այդ թվում՝ վարկային ներդրումները և այլ փոխատվությունները՝ 2.6 տրլն ($5.5 մլրդ): Ընդհանուր կապիտալը հասել է 701 մլրդ դրամի ($1.4 մլրդ): Ընդհանուր պարտավորությունները կազմել են 3.7 տրլն ($7.6 մլրդ), այդ թվում՝ հաճախորդների հանդեպ պարտավորությունները՝2.6 տրլն դրամ ($5.3 մլրդ): Հայաստանի բանկային համակարգի զուտ շահույթը 2017 թ. արդյունքներով կազմել է 38.3 մլրդ դրամ ($79.1 մլն):

Նշենք, որ 2015-2016 թվականներին Հայաստանի բանկային շուկան լքեցին ՊրոԿրեդիտ Բանկը, ԲՏԱ բանկը, Առէկսիմբանկ - Գազպրոմբանկի խումբը, Զարգացման Հայկական Բանկը, որոնք համապատասխանաբար միավորվեցին Ինեկոբանկին, Հայէկոնոմբանկին, Արարատբանկին և Արդշինբանկին: Մասնավորապես, ՊրոԿրեդիտ Բանկը և ԲՏԱ Բանկ, Ինեկոբանկին և Հայէկոնոմբանկին միացան 2015 թվականի դեկտեմբերին, իսկ մեկ տարի անց, 2016-ի դեկտեմբերին միաձուլվեցին Առէկսիմբանկ-Գազպրոմբանկի խումբը և Զարգացման Հայկական Բանկը, համապատասխանաբար միանալով`Արդշինբանկին և Արարատբանկին: Հայաստանի բանկային հատվածի միավորումը պայմանավորված էր ՀՀ Կենտրոնական բանկի նորմատիվ պահանջներով, որի համաձայն, բանկերի նվազագույն ընդհանուր կապիտալը պետք է կազմի 30 դրամ մլրդ, որն ուժի մեջ է մտել 2017 թվականի հունվարի 1-ից: Արդյունքում, 2017 թվականին Հայաստանում մնաց 17 բանկ: