Ուրբաթ, 31 Օգոստոսի 2018 17:39

Արմինֆո. ԱրմԻնֆո գործակալության հետ հարցազրույցում Լիդիան Արմենիա ընկերության իրավաբան Արմեն Մելքումյանը ներկայացնում է իրավիճակը:

 

-Պարոն Մելքումյան, Ամուլսարի շուրջ կրքեր բորբոքվել են, ինչ նորություն կա  մի քանի օր առաջ տեղի ունեցած միջադեպից հետո։

 

- Հարուցվել է քրեական գործ և Ընկերությունը հետամուտ է լինելու, որ բոլոր մեղավորները պատժվեն: Օգոստոսի 24-ին փոխանցված Բնապահպանական և ընդերքի տեսչական մարմնի ստուգման ակտը և հանձնարարականը ոչ մի խոսք չէին պարունակում աշխատանքները դադարեցնելու մասին: Նշված դրույթը հայտնվել է միայն 3 օր անց: Ճիշտ հակառակը՝ հանձնարարական կար որոշակի աշխատանքներ իրականացնելու վերաբերյալ: Այդ դրույթները հիմք ընդունելով Ընկերության աշխատակիցները գնացել էին աշխատավայր: Մինչդեռ վերջիններս այդպես էլ չկարողացան մուտք գործել հանքավայր, ավելին` տեղի ունեցավ բախում: Տպավորությունն այնպիսին էր, որ հանք  տանող ճանապարհն ապօրինի փակած անձինք, իրենց իսկ կողմից հրահրված բախմանը նախապես պատրաստված են եղել, ընդ որում այն տեղի է ունեցել ոստիկանության բարձրաստիճան պաշտոնյաների և ծառայողների ներկայությամբ: Զինված, որոշ դեպքերում ալկոհոլի ազդեցության տակ գտնվող, նշված անձինք, քարեր և շշեր էին նետում Ընկերության աշխատակիցների վրա: Պետք է արձանագրել, որ այդտեղ գտնվող անձանց մեծ մասն անգամ ըստ էության չի գիտակցում ինչի համար է «պայքարում», ուղղակի միացել է ֆինանսավորման անհայտ աղբյուր ունեցող այս խմբին: Միգուցե սա ուղղակի սադրա՞նք է խոշորագույն ներդրողի դեմ: Ամեն դեպքում պարզ չէ, թե ինչ ֆինանսական միջոցներով են իրականացվում Ընկերության դեմ ուղղված այս միջոցառումները: Գտնում ենք, որ իրավապահ մարմինները պետք է ձեռնարկեն համապատասխան միջոցներ պարզելու ֆինանսվորման աղբյուրը, Ընկերության բնականոն աշխատանքը խաթարելու իրական նպատակն ու կազմակերպիչներին: Հատկանշական է, որ հիմա էլ դրամահավաք կազմակերպելու վերաբերյալ հայտարարություններ են տարածել, հարց է ծագում, իսկ մինչ <<դրամահավաք>> կազմակերպելը ինչ ֆինանսական միջոցներով է այս ամենը կազմակերպվել:

 

-Դուք ասում եք՝ լավագույն, բայց տեսչությունը նոր փորձաքննություն իրականացնելու և այդ ընթացքում Լիդիանի աշխատանքները կասեցնելու առաջարկ է  ներկայացրել կառավարությանը։

 

- Ուշադրության է արժանի  այն փաստը, որ Բնապահպանական և ընդերքի տեսչական մարմնի ստուգման ակտով և համապատասխան հանձնարարականով չի հիմնավորվել անգամ նման առաջարկի անհրաժեշտությունը: Ջրերի, օդի աղտոտման, թթվային դրենաժի անկառավարելիության ռիսկերի հետ կապված որևէ շեղում նախագծից չի հայտնաբերվել: Պետք է ընդգծել, որ Բնապահպանական և ընդերքի տեսչական մարմնի ներկայիս ղեկավարը`Արթուր Գրիգորյանը մինչ նշված պաշտոնը ստանձնելը, աննկուն պայքարել է Ամուլսարի շահագործման ծրագրի դեմ` այդ թվում խթանելով որոշ ակտիվիստների անլուրջ, որևէ գիտական հենք չունեցող կարծիքների տարածումը: Այս պարագայում առկա է շահերի բախում, տվյալ պարագայում վերջինս չէր կարող անկողմնակալ լինել: Գտնում ենք, որ Տեսչական մարմինը նպատակ է հետապնդել ամեն գնով տապալել Ամուլսարի ծրագիրը: Պատահական չէ, որ համապատասխան իրավասու մարմնի կողմից նախագծից որևէ շեղում չհայտնաբերոլու պարագայում որպես ՇՄԱԳ փորձաքննության ուժը կորցրած ճանաչելու հիմք գործածվեց այսպես կոչված <<նոր էկոլոգիական գործոններ>>-ը,,: «Նոր գործոնները» իբրև կարմիր գրքի թիթեռի և բուսատեսակին է վերաբերվում: Լիդիանը պատասխանել է այդ պնդմանը և կտա իր իրավական գնահատականը: Այն, որ Տեսչության ղեկավար Արթուր Գրիգորյանը խիստ շահագրգիռ է ընկերության աշխատանքը տապալելու մեջ, ի սկզբանե հայտնի էր։ Ինչպես կարելի է այդ՝ օբյեկտիվություն պահանջող ուսումասիրությունը վստահել, լիվին կողմնակալ, արդեն իսկ կանխակալ կարծիքը բազմիցս հնչեցրած մարդուն։ Վերիջնս այդ լիազորությունը ըստ էության օգտագործում է Ծրագիրը տապալելու համար: Ու այս իրավիճակում անգամ՝ այսինքն ամենամեծ ցանկության պայմաններում՝ նրա գտած հիմքերն ուղղակի այդ թիթեռի քաշի լրջություն ունեն։

 

- Այսինքն, դրանք՝ նոր գործոնները, լուրջ գործոններ չեն, ըստ ձեզ.

 

- Նախ պետք է փաստել, որ հայտնաբերված <<նոր էկոլոգիական գործոններ>> -ամենևին նոր չեն: Լիդիանի ուսումնասիրություններում անդրադարձ կատարվել է ինչպես «Ոզնաթուփ մեխակ» բուսատեսակին, այնպես էլ «Ապոլո» տեսակի թիթեռին: Նշված տեսակների վրա բացասական ազդեցության հնարավորությունը ուսումնասիրվել է և այն բացառվել է, քանի որ այդ տեսակները չեն գտնվում Ընկերության գործունեության տարածքում, որի վերաբերյալ առկա են գիտական հիմնավորումներ, մինչդեռ Տեսչական մարմնի նման ակտ կազմելու համար հիմք ծառայած եզրակացությունը հիմնված է զուտ ենթադրությունների վրա: Ուշադրության է արժանի այն փաստը, որ  նշված եզրակացությունը կազմած գիտ. աշխատողն անգամ եզրակացությամբ չի փաստել, որ հայտնաբերված բուսատեսակը հանդիսանում է հենց «Ոզնաթուփ մեխակ»-ը, այլ ենթադրել է, որ այն կարող է ամենայն հավանականությամբ այդ բուսատեսակը լինել: Ստացվում է, որ Տեսչական մարմինը, նախագծային փաստաթղթերից որևէ շեղում չհայտնաբերելով, Ընկերությանն, ըստ էության, ակտավորել է գիտականորեն չհիմնավորված   ենթադրությունների հիման վրա: Տեսչական մարմինը Ընկերության աշխատանքները դադարեցնելու հիմքում դրել է դիլետանտական եզրակացություն, որով ըստ էութայն վտանգի տակ է դրվել մոտ կես միլիարդ դոլարի ներդրում իրականացրած և մի քանի համայնքի զարգացման ծրագրեր իրականացրած Ընկերության գործունեությունը:

 

- Տեսչությունը նաև արձանագրել է հանքավայրից հանքանյութի առերևույթ ապօրինի արդյունահանման փաստ: Այս առիթով քրեական գործ է հարուցվել: Ինչ կասեք այս կապակցությամբ:

 

- Նշված մեղադրանքը մտացածին է: Մասնավորապես՝ Տեսչական մարմնի կողմից այդպես էլ չներկայացվեց որևէ ապացույց առ այն, որ Ամուլսարի տարածքում գտնվող այդ փոսորակներից հանածո կամ այլ օգատակար նյութ է արդունահանվել Հատկանաշական է, որ համապատասխան աշխատողները տեղում, ուսումնասիրության արդյունքում փորձում էին ապացուցել, որ այնտեղից կավ է արդույնահանվել, բայց նույնիսկ իրենց փորձագետը չհաստատեց այդ  փաստը: Ավելին՝ օրենքը հստակ սահմանում է ապօրինի արդյունահանում է որակում հանքավայրի տարածքից հանածոի դուրսբերումը և օգտակար նյութերի կորզումը: Մինչդեռ վերոգրյալի կապակցությամբ որևէ ապացույց չի ներկայացվել: Ինչպես նշված է հարուցված քրեական գործի մեջ, խոսքը <<առերևույթ>> խախտման մասին է այսինքն` Արթուր Գրիգորյանի` ենթադրած «խախտման»: Ամփոփելով, կարող եմ ընդգծել, որ իրավական տեսանկյունից նման խոցելի մեղադրանքները լուրջ հարվածի տակ են դնում նաև այս կառույցի հեղինակությունը: Ավելին, Տեսչական մարմնի դրսևորած այսպիսի անձեռնահասությունը ոչ միայն հեղինակազրկում է պետական այդ կառույցը, այլև իր մեջ պարունակում է այլ բացասական ռիսկեր, այն է` ո՞ր ներդրողն այսուհետև կհամարձակվի Հայաստանում ներդրումներ իրականացնել, երբ գործարարության նկատմամբ առկա է այսչափ անլուրջ վերաբերմունք: