Հինգշաբթի, 30 Հունվարի 2020 17:34

Արմինֆո.Հայաստան նավթամթերքի ներմուծման շուրջ համաձայնագրի նախագծ մշակման աշխատանքը շարունակվում է եւ, սկզբունքորեն, գտնվում է այն ավարտական փուլում, որում գտնվում էր նախորդ տարվա վերջին: Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է Հայաստանում Ղազախստանի դեսպան Թիմուր Ուրազաեւը։

 

"Որքան ինձ հայտնի է, հարցը գտնվում է հայկական կողմում, այսինքն՝ ինչ-որ դրույթներ հղկվում են, որքան ես հասկանում եմ։  Ղազախական կողմից հարցն ամբողջությամբ մշակվել է։  Սակայն ղազախստանյան նավթամթերքի հայկական շուկա արտահանման եւ իրացման ծրագրի իրագործումն առնչվում է ոչ միայն, պարզապես, համաձայնագրի ստորագրմանը", - արձանագրել է դեսպանը, մատնանշելով մի քանի բաղադրիչներ, որոնք պետք է ապահովվեն։

 

Դիվանագետի հավաստմամբ, խոսքը վերաբերում է լոգիստիկային եւ կողմերի փոխադարձ պարտավորություններին, այդ թվում նաեւ ղազախական նավթամթերքների վերաարտահանումից խուսափելու առումով:

 

Ուրազաեւը դա հիմնավորել է այն հանգամանքով, որ վերաարտահանման ուղիներ կազմակերպելու ցանկացած փորձ ինքնըստինքյան կհանգեցնի այդ նույն նավթամթերքների թանկացմանը Ղազախստանում՝ հենց ղազախստանցի սպառողների համար, քանի որ ամեն ինչ դուրս է բերվելու երկրի սահմաններից, հիշեցնելով, որ նավթ եւ նավթամթերք արտահանողները միշտ շահագրգռված են շահույթ ստանալու հարցում:

 

"Ամենայն հավանականությամբ, աշխատանք է տարվում այն ուղղությամբ, որպեսզի այդ սեւ անցքը չստեղծվի, մշակվում են կարգավորման պայմանները վերաարտահանում եւ արտահանում թույլ չտալու մասին, կատարվում են հայկական շուկայի պահանջների ճշգրիտ ծավալների հաշվարկներ, թե կոնկրետ ով կլինի այդ համաձայնագրի օպերատորը, որովհետեւ նրանք նույնպես որոշակի պարտավորություններ են ստանձնում եւ որոշակի բիզնես ռիսկեր են կրում այդ ապրանքատեսակների սպառողների հանդեպ",-արձանագրել է Ուրազաեւը:

 

Այդ տեսանկյունից, Ղազախստանի դեսպանի համոզմամբ, այդ համաձայնագրի բոլոր դրույթների ճշգրիտ ստուգված կազմումը լավ գրավական է, ընդհանուր առմամբ, Եվրասիական տնտեսական միության մյուս երկրների տարածքում նավթամթերքի շուկայի բնականոն գործունեության համար: Նա հիշեցրել է, որ ԵԱՏՄ տարածքում տարբեր ապրանքների եւ ծառայությունների արտահանման գործընթացում որոշակի փոխադարձ պայմանավորվածությունների եւ որոշակի պարամետրերի կարգավորման բացակայությունը բազմաթիվ խնդիրներ է առաջացնում: "Հետո մենք՝ ԵՏՄ երկրներս, ստիպված են լինում դրանք կարգավորենլ, երբեմն ստիպված ենք լինում վիճել այդ առիթով։  Եվ որպեսզի դա չլինի, ավելի լավ է լավ նախապատրաստել պայմանագրային բազան", - նշել է դեսպանը։

 

Միևնույն ժամանակ, նա դժվարացել է նշել բանակցությունների գործընթացը լիովին ավարտելու գոնե մոտավոր ժամկետները։  "Որքան ես գիտեմ, ղազախական կողմը ժամկետներ չունի։ Որքան ինձ հայտնի է, հայկական կողմը ինչ-որ ողջամիտ ժամկետներ ունի, որպեսզի դիվերսիֆիկացնի նավթամթերքի ներմուծման մատակարարումները եւ պարզի մասնակիցների թիվը տեղի հայկական շուկայում։  Իսկ Ղազախստանին, անկեղծ ասած, հետաքրքրում է միայն վերաարտահանում թույլ չտալու խնդիրը եւ նավթամթերքի ծավալների հզորությունների ազատությունը", - ամփոփել է ղազախ դիվանագետը:

 

Նշենք, որ անցյալ տարվա դեկտեմբերին էներգետիկայի փոխնախարար Ասեթ Մագաուովը ճեպազրույցի ժամանակ հաղորդել էր, որ Ղազախստանն ու Հայաստանը պատրաստ են մեկ ամսվա ընթացքում ստորագրել ղազախստանյան նավթի մատակարարումների մասին համաձայնագիրը, եթե կողմերը ժամանակին անցկացնեն ներպետական համաձայնեցում: "Այժմ հայկական կողմն ընդունել է ղազախական բենզինի արտահանման համաձայնագրի տեքստի վերաբերյալ Ղազախստանի բոլոր առաջարկները։  Այն բանից հետո, երբ մենք նրանց հետ համաձայնեցրինք նախագիծը, ուղարկեցինք ներպետական ընթացակարգերի։ Համաձայնեցնող նախարարությունների միջեւ կան որոշ անհամապատասխանություններ։ Մասնավորապես, Ղազախստանի  Ֆինանսների նախարարությունը և Առևտրի ու ինտեգրման նախարարությունը տարբեր տեսլականներ ունեն առանձին ձևակերպումների վերաբերյալ։  Մենք ենթադրում ենք, որ հաջորդ շաբաթ առանձին խորհրդակցություն կանցկացնենք այդ պետական մարմինների հետ։  Կձգտենք դիտողությունները հանել", - ասել էր էներգետիկայի փոխնախարար Ասեթ Մագաուովը։

 

Համաձայնագիրը պետք է անցնի նաև լեզվաբանական և գիտաիրավական փորձաքննության ընթացակարգ։ Դրանից հետո հայկական կողմը կհնչեցնի մատակարարումների ծավալները։  "Ես կարծում եմ, որ մեկ ամսվա ընթացքում մենք կարող ենք հասնել ստորագրման, եթե հաջողությամբ անցնենք բոլոր ընթացակարգերը։  Հայաստանը, ի տարբերություն Բելառուսի և Ղրղզստանի գործընկերների, ծավալներ չի նշել։ Բայց այնտեղ մատակարարման լոգիստիկան ինքնին շատ բարդ է։  Տրանսպորտային միջանցքը շատ ծանր է։ Ընդհանուր առմամբ, նրանք պատրաստ են ցանկացած ծավալի, որպեսզի գոնե ինչ-որ քանակությամբ մեր թեթեւ նավթամթերք լինի իրենց շուկայում", - եզրափակել է Ասեթ Մագաուովը։

 

Հավելենք, որ Ղազախստանից հայկական շուկա նավթամթերքի ներմուծման մասին խոսակցություններն սկսվել են դեռևս 2018 թվականի վերջին։  Բոլոր ընթացակարգերի ավարտման վերջնաժամկետներն առայժմ այդպես էլ չեն որոշվել։