Հինգշաբթի, 9 Ապրիլի 2020 15:14

Արմինֆո. Հայաստանի և Ռուսաստանի <գազային> հարաբերություններին պետք է վերջ դնել ։ Եվ, համապատասխանաբար, հստակ տարանջատել այդ հարաբերությունների քաղաքական բաղադրիչը տնտեսական բաղադրիչից, <Հոդված3> ակումբի կազմակերպած տեսակամուրջի ժամանակ այդպիսի կարծիք է հայտնել տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը։

 

<Մենք շատ լավ հասկանում ենք, որ իրավիճակը, որում հայտնվել է <Գազպրոմը>, ոչ ոք չէր կարող կանխատեսել։ Այսօր ընկերությանը շատ ավելի շահավետ է  ներքին շուկայում գազ վաճառել, քան՝ արտաքին շուկայում ։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա եթե ներքին սակագների սպասվող բարձրացումը, այնուամենայնիվ, տեղի ունենա, ամեն տարի դա երկրի համար կարժենա 30 մլն դոլար: Այստեղ պետք է հաշվի առնել նաեւ այն փաստը, որ Հայաստանի տրանսպորտային ծախսերը 15-20 տոկոսով ավելի բարձր են, քան մյուս երկրներինը>, - նկատել է նա:

 

Ըստ տնտեսագետի, <Գազպրոմ Արմենիա> ընկերության կողմից տարեկան մինչև 10 հազար խորանարդ մետր գազ սպառող բաժանորդների համար սակագների իջեցման խոստացված գինը՝ 4 դրամով, վերջիններս նույնիսկ չեն զգա: Ի տարբերություն սոցիալապես անապահով խավերի եւ բիզնեսի, որոնց համար ընկերությունը պատրաստվում է գազի գինը 35 դրամով բարձրացնել։

 

Քաղաքական առումով ներքին սակագների նման բարձրացումը, ըստ տնտեսագետի, թիկունքից հարված կլինի Հայաստանի կառավարությանը։ Տնտեսական առումով, հաշվի առնելով <Գազպրոմի> շահագրգռվածությունը գազի վաճառքի շարունակական ավելացման հարցում, այդ գործընթացը գրեթե ոչնչի չի հանգեցնի։ Հայաստանի տնտեսվարող սուբյեկտներն ու բնակչությունը, ըստ նրա կանխատեսումների, պարզապես ի վիճակի չեն լինի ավելացնել սպառման մակարդակը։

 

<Ընդ որում, Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը (ՀԾԿՀ) մինչ օրս այդպես էլ չկարողացավ մեզ բոլորիս բացատրել գազի նույնիսկ ընթացիկ սակագների գնագոյացման մեթոդաբանությունը, էլ չենք խոսում <Գազպրոմ Արմենիայի> նոր հայտի մասին։ Անհասկանալի է թանկացման համար վերցրած գնագոյացման հիմքը։ Դա, այնուամենայնիվ, գազի գնի կապակցումն է նավթի գնին, թե՞ ՌԴ Օրենբուրգի մարզում գազի արժեքին։ Ամեն դեպքում, Հայաստանը, որպես պետություն, ունի <Գազպրոմի> սակագների սահմանման վրա ազդելու լծակներ և այդ լծակներից, անշուշտ, պետք է օգտվել>, - ամփոփել է տնտեսագետը ։

 

Նախորդ շաբաթ Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը նամակ էր հղել "Գազպրոմի" վարչության նախագահ Ալեքսեյ Միլլերին ՝ առաջարկելով բանակցություններ սկսել գազի գնի իջեցման շուրջ ՝ երկրի սոցիալ-տնտեսական զարգացման վրա կորոնավիրուսի բացասական ազդեցության կապակցությամբ: Միաժամանակ Երևանը Մոսկվային առաջարկում է ազգային արժույթով վճարելու հնարավորություն ։ Հայաստանը Ռուսաստանից գազ է գնում 1000 խմ դիմաց 165 դոլարով,  հայ սպառողները, ընդ որում, 1000 խմ դիմաց  290 դոլար են վճարում "Գազպրոմ Արմենիա" ընկերությանը։

 

Օրերս "Գազպրոմ Արմենիա" ՓԲԸ-ն հրապարակել էր Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով դիմելու մտադրության մասին հաղորդագրություն՝ առաջարկելով հուլիսի 1-ից սակագինը բարձրացնել ընտանեկան կամ սոցիալական նպաստի իրավունք ունեցող բաժանորդների համար ՝ 100-ից հասցնելով 135,9 հազար դրամի։ Տարեկան մինչեւ 10 հազար խորանարդ մետր գազ օգտագործող բաժանորդների համար առաջարկվում է 139-ից իջեցնել մինչեւ 135,9 հազար դրամ:

 

Մինչդեռ այսօր մամուլի ասուլիսին Գրիգորյանը պարզաբանեց, որ <Գազպրոմից> պատասխան դեռ չի ստացել ։ Նա նաեւ նշել է, որ Հայաստանին եւ ԵԱՏՄ մյուս երկրներին ձեռնտու է Ռուսաստանից ռուսական ռուբլով գազ գնել, եւ այդ հարցը ԵԱՏՄ անդամ երկրների Նախարարների խորհրդի օրակարգում է: