Երեթշաբթի, 2 Մայիսի 2023 22:07

Արմինֆո. Հայաստանի Կենտրոնական բանկի դրամավարկային քաղաքականության նախանշված սցենարում ամրագրված է տարեկան գնաճի արագ նվազում, որն առաջիկայում կձեւավորվի թիրախային շեմից ցածր մակարդակում, իսկ միջնաժամկետ հեռանկարում կկայունանա թիրախային 4 տոկոսի մոտ: Այդ մասին մայիսի 2-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը ՝ ներկայացնելով հերթական անգամ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 10,75 տոկոսի մակարդակում պահպանելու կարգավորիչի որոշման հիմնավորումը ։

 

2023թ. մարտին Հայաստանի սպառողական շուկայում տարեկան պաշտոնական գնաճը նվազել է մինչև 5,4%՝ 2022թ. մարտի 7,4% գնաճից ։ Նվազել է նաև Կենտրոնական բանկի կողմից հաշվարկվող տարեկան բազային գնաճը՝ 2023թ. մարտին մինչև 6,4% ՝ 2022թ. մարտի 7% գնաճից։

 

Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ 2023 թվականի առաջին եռամսյակում պահպանվել են համաշխարհային տնտեսության և Հայաստանի հիմնական գործընկեր երկրների ՀՆԱ-ի աճի դանդաղ տեմպերը։ Ենթադրվում է, որ ԱՄՆ բանկային համակարգում առաջացած խնդիրները, հիմնականում, համակարգային բնույթ չեն կրում և էական մակրոտնտեսական ազդեցություն չեն ունենա: Տարեկան գնաճը շարունակում է նվազել Հայաստանի գործընկեր երկրներում, սակայն ընդհանուր գնաճային միջավայրը շարունակում է բարձր մնալ՝ պայմանավորված պահպանվող բարձր պահանջարկով և աշխատաշուկայից եկող ճնշումներով: Այդ կապակցությամբ առաջիկայում գործընկեր երկրների կենտրոնական բանկերը կշարունակեն խստացնել դրամավարկային պայմանները։ Միջազգային ֆինանսական կոշտ պայմանները նպաստում են ապրանքահումքային շուկաներում գների նվազմանը ։ Արդյունքում՝ Հայաստանի տնտեսության վրա դրսից գնաճային ճնշումը շարունակում է թուլանալ։

 

2023 թվականի սկզբին Հայաստանի տնտեսությունը պահպանել է բարձր ակտիվություն, ինչին նպաստել է ծառայությունների և շինարարության ոլորտի բարձր աճը։ Համախառն պահանջարկը շարունակում է մնալ բարձր ՝ կապիտալի և աշխատանքային ներգաղթյալների շարունակական մեծ ներհոսքի, զբոսաշրջության զգալի ակտիվացման և երկրի տնտեսության մեջ եկամուտների աճի ֆոնին: Իրականացվող զսպող դրամավարկային քաղաքականության, դրամի ամրապնդման և արտաքին հատվածից բխող գնաճային ազդեցության թուլացման արդյունքում Հայաստանում տարեկան գնաճը նվազում է: Սակայն, այդուհանդերձ, բարձր պահանջարկը և գնաճային սպասումները դեռ շարունակում են ազդել աշխատավարձի վրա և պահպանել բարձր գնաճը ապրանքների և ծառայությունների առանձին խմբերի համար:

 

Այդ առնչությամբ Կենտրոնական բանկի խորհուրդը նպատակահարմար է գտել առայժմ անփոփոխ թողնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը ՝ 10.75% մակարդակում (2023թ.մայիսի 2-ի որոշմամբ): ԿԲ խորհուրդն այսուհետ ևս հետևողականորեն համապատասխան քայլեր կձեռնարկի պահանջարկի կարգավորման և գնաճային սպասումների կայունացման ուղղությամբ: ԿԲ խորհրդի գնահատմամբ ՝ պլանավորված հետագծից գնաճի շեղման ռիսկերը, հիմնականում, հավասարակշռված են: Ցանկացած ուղղությամբ դրանց առաջխաղացման դեպքում ԿԲ խորհուրդը կարձագանքի համապատասխան ՝ գների կայունությունն ապահովելու նպատակով։

 

Նշենք, որ 2022թ. դեկտեմբերին Հայաստանում պաշտոնական տարեկան գնաճը կազմել է 8,3% (ըստ վիճակագրական տվյալների), իսկ բազային տարեկան գնաճը կազմել է 9,5% (ըստ ՀՀ ԿԲ տվյալների) ՝ 2021թ. դեկտեմբերին, համապատասխանաբար, տարեկան 7,7% - ի և 7,3% - ի (պաշտոնական և բազային) դիմաց ։

 

Հարկ է հիշեցնել, որ Կենտրոնական բանկը վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը մինչև 10,75% մակարդակ բարձրացրել է 2022 թվականի դեկտեմբերի 13-ին, և դա պատմական նոր բարձրակետ է 2015 թվականի 10,5% - ից հետո ։ Նախորդ հինգ բարձրացումները տեղի են ունեցել 2022 թվականի փետրվարին ՝ 7,75% - ից մինչև 8%, մարտին ՝ մինչև 9,25%, օգոստոսին ՝ մինչև 9,5%, սեպտեմբերին ՝ մինչև 10% և նոյեմբերին ՝ մինչև 10,5% ։ Իսկ 2021 թվականից մինչև 2022 թվականի դեկտեմբերի 13 - ը ներառյալ տեղի է ունեցել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի տասներկու բարձրացում, ընդհանուր առմամբ, 5,25% - ից մինչև 10,75% ։ Հիշեցնենք, որ նախորդ տարիներին վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի պատմական առավելագույնը գրանցվել էր 2015 թվականին ՝ 10,5% (ԿԲ փետրվարյան որոշմամբ), այդ մակարդակի կրկնությամբ ՝ 2022 թվականին (ԿԲ նոյեմբերյան որոշմամբ)։ ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալություն