Չորեքշաբթի, 7 Հունիսի 2023 19:05

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկը բարելավել է Հայաստանի 2023 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը՝ նախկին 4,1% - ից մինչև 4,4% (2022 թվականի փաստացի 12,6% աճի դիմաց) ՝ ակնկալելով 2024 թվականին տեմպերի արագացում մինչև 4,8% և 2025 թվականին՝ մինչև 5%: %): Այդ մասին նշվում է բանկի հրապարակած "Գլոբալ տնտեսական հեռանկարներ" զեկույցում։

 

Հայաստանի հարևան երկրներից 2023 թվականին ՀՆԱ - ի համանման աճ Համաշխարհային բանկը ակնկալում է նաև Վրաստանում՝ 4,4% (2022 թվականի 10,1% աճի դիմաց), 2024 թվականին մինչև 5% արագացմամբ և 2025 թվականին այդ տեմպերի պահպանմամբ։ Շատ ավելի համեստ է թվում Ադրբեջանի ՀՆԱ-ի կանխատեսվող աճը՝ 2023 թվականին 2,2% (2022 թվականի 4,6% աճի դիմաց), 2024 թվականին ՝ 2,5%, 2025 թվականին՝ 2.6%: Թուրքիայում, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, ՀՆԱ աճը 2023թ. կդանդաղի մինչև 3,2% (2022թ. 5,6% - ից), ինչից հետո 2024թ. կարձանագրվի տեմպերի արագացում մինչև 4,3%, բայց հետո 2025թ. կրկին սպասվում է դանդաղում մինչև 4,1%: Իրանում կանխատեսվում է ՀՆԱ-ի աճի տարեկան դանդաղում ՝ 2023թ. - ին մինչև 2,2% (2022թ. - ի 2,9% - ից), 2024թ. - ին մինչև 2% և 2025թ. - ին մինչև 1,9%:

 

ԵԱՏՄ երկրների շարքում կշարունակվի Ռուսաստանի տնտեսության անկումը ՝ տեմպերի դանդաղմամբ մինչև 0,2% (2022 թվականի 2,1% - ից), որից հետո 2024 թվականին կարձանագրվի 1,2% աճ, բայց հետո 2025 թվականին տեմպերը կդանդաղեն մինչև 0,8%։ Բելառուսում, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, տնտեսությունը 2023 թվականին կհասնի 0,6% աճի (2022 թվականի 4,7% անկումից), այնուհետև ՝ Ռուսաստանի տնտեսության նմանությամբ ՝ 2024 թվականին համեստորեն արագացնելով տեմպերը մինչև 1,4%, իսկ հետո 2025 թվականին դանդաղելով մինչև 1,3% ։ Ղազախստանում ՀՆԱ աճը 2023-ին կարագանա մինչև 3,5% (2022-ի 3,3% - ից), այնուհետև մինչև 4% 2024-ին, բայց 2025-ին կհետևի տեմպերի դանդաղում մինչև 3,6%: Ղրղզստանում ՀՆԱ աճը 2023 թվականին կդանդաղի մինչև 3,5 տոկոս (2022 թվականի 7 տոկոսից), բայց հետո 2024 թվականին տեմպերը կարագանան մինչև 4 տոկոս և կպահպանվեն այդ մակարդակում 2025 թվականին։

 

Հատկանշական է, որ Ուկրաինայի գծով Համաշխարհային բանկը կանխատեսում է տնտեսական հեռանկարների շատ ավելի ընդգծված բարելավում, քան Բելառուսում և Ռուսաստանում ՝ 2022 թվականի 29,1 տոկոս անկումից ՀՆԱ-ի 2% աճով, իսկ թե ինչպիսին կլինեն տեմպերը 2024-2025 թվականներին զեկույցում չի նշվում ։

 

Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանով (ECA), որում ընդգրկված են Հայաստանը, Վրաստանը, Ադրբեջանը, Թուրքիան, ՌԴ - ն, ԱՊՀ երկրները, Ուկրաինան և նրա հարևան երկրները, ՀԲ-ն կանխատեսում է 2023 թվականին տնտեսության աճի արագացում մինչև 1,4% (2022 թվականի 1,2% - ից), որին հաջորդում է 2024 թվականին արագացումը մինչև 2,7% և այդ տեմպերի պահպանումը 2025 թվականին:

 

Համաշխարհային տնտեսության աճը, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, 2023 թվականին կդանդաղի մինչև 2,1% (2022 թվականի 3,1%-ից), որից հետո 2024-2025 թվականներին կնկատվի տեմպերի զուսպ արագացում մինչև 2,4-3%:

 

Զեկույցում նշվում է, որ ECA տարածաշրջանում քաղաքական անորոշությունը շարունակում է բարձր մնալ:

Մասնավորապես, սահմանային լարվածությունը սպառնում է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ լարվածության հետագա էսկալացիայի վերսկսմամբ, մինչդեռ Կոսովոյի եւ Սերբիայի միջեւ լարվածությունը նվազել է ԵՄ-ի կողմից հովանավորվող հարաբերությունների կարգավորման ծրագրի իրականացման շուրջ երկխոսության վերջին տեղաշարժերի համատեքստում: Վերջապես, բնական աղետները, որոնց մասին վերջերս վկայեցին Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժերը, ինչպես նաև եղանակային մի քանի ծայրահեղ իրադարձություններ, կարող են խաթարել տնտեսական գործունեությունը:

 

Նշենք, որ Համաշխարհային բանկի ներկայիս կանխատեսմանը նախորդել են ԱՄՀ-ի, ՎԶԵԲ-ի և ՀՀ ԿԲ-ի մարտ-մայիս ամիսների բարելավված կանխատեսումները: Այսպես, ապրիլին ԱՄՀ-ն բարելավել է Հայաստանի 2023 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը ՝ նախկին 4,5 տոկոսից հասցնելով նորացված 5,5 տոկոսի ։ Մայիսին ՎԶԵԲ-ը բարելավել է Հայաստանի 2023թ.ՀՆԱ-ի աճի իր կանխատեսումը ՝ նախկին 4% - ից հասցնելով նորացված 5% - ի: Իսկ Հայաստանի Կենտրոնական բանկը մայիսի կանխատեսման զեկույցում հաստատել էր ավելի վաղ մարտին ՀՆԱ-ի աճի բարելավված կանխատեսումը ՝ նախկին 4,9% - ից հասնելով նորացված 5,8% - ի: Ինչպես տեսնում ենք, Համաշխարհային բանկի կողմից 2023 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի կանխատեսվող 4,4% աճը, նույնիսկ բարելավված տարբերակով, ավելի համեստ է թվում, քան ԱՄՀ-ի, ՎԶԵԲ-ի և ՀՀ ԿԲ-ի կանխատեսումները։