Ուրբաթ, 23 Հունիսի 2023 18:34

Արմինֆո.Տասնյակ հազարավոր ռելոկանտների կողմից թվային ծառայությունների նկատմամբ աճող պահանջարկը լրջորեն խթանել է Հայաստանի բանկային շուկան բիզնես-մոդելների թվային փոխակերպման ինտենսիֆիկացման՝ ստիպելով արագացված տեմպով առաջ տանել քարտային հատվածի տեխնոլոգիական զարգացումը նորագույն վճարային գործիքների ներդրման ուղղությամբ: Այդ մասին ասվում է ԱրմԻնֆո-ի օրերս լույս տեսած "Հայկական բանկերը քարտային բիզնեսում" հերթական (№27) վերլուծական տեղեկագրում:

 

Գործակալության վերլուծաբանների կարծիքով՝ նախորդ տարվա հիմնական և կարևորագույն տեխնոլոգիական նորամուծություն կարելի է համարել մի շարք խոշոր և միջին բանկերի միացումը Apple Pay (2022 թվականի հունվարի 18-ից) և Google Pay (2022 թվականի նոյեմբերի 15-ից) վճարային ծառայություններին, ինչը հնարավոր է դարձել Armenian Card ազգային վճարային համակարգի օպերատորի լուրջ նախապատրաստական աշխատանքի շնորհիվ, որը կարողացել է նախապես ապահովել անհրաժեշտ իրավական և տեխնոլոգիական բազան և անվտանգության սերտիֆիկացումը: Սա անմիջապես բանկեր է ներգրավել ժամանակակից եւ վճարունակ լսարանը, եւ, առաջին հերթին,  Ռուսաստանից տեղափոխվածների շրջանում, որտեղ այդ վճարային համակարգերը ներդրվել են դեռեւս 2017 թ. եւ գոյություն է ունեցել մինչեւ պատժամիջոցների սահմանումը:

 

Զուգահեռաբար, բանկերն առաջարկում էին այնպիսի նորարարական վճարային լուծումներ, ինչպիսիք են վիրտուալ և թվային քարտերը, դրա հետ մեկտեղ արագ գործարկելով վիրտուալ և բջջային պոստերմինալները (vPOS և mPOS):

 

Վերլուծելով երկրի բանկային համակարգի տեխնոլոգիական նորամուծությունները' ԱրմԻնֆո-ի վերլուծաբանները եկել են այն եզրակացության, որ շուկայում նորարարությունների հիմնական շարժիչներն են հանդիսանում 6 Բանկեր. ԱԿԲԱ Բանկը, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը, ԱյԴիբանկը, Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը և Կոնվերս Բանկը:

 

Ինչպես նշում են փորձագետները, բանկային քարտերի շուկայի, ինչպես նաեւ Հայաստանում անկանխիկ վճարումների ամբողջ էկոհամակարգի զարգացման հեռանկարներն ավելի քան խոստումնալից են: Դրանք հետագայում ևս կպահպանվեն ներքին և արտաքին պահանջարկի աճով։ Այս պահանջարկն ապահովվում է նաև անկախ Հայաստանի բանկային համակարգի ողջ պատմության ընթացքում մասնավոր փոխանցումների ծավալների աննախադեպ զգալի աճով (արտաքին գործոն), ինչպես նաև կանխիկ գործառնությունները լրջորեն սահմանափակող օրենքի ուժի մեջ մտնելով (ներքին գործոն):

 

< Պլաստիկ > գործարքների ընդհանուր ծավալում, որոնք 2022 թվականին գերազանցել են 4.7 տրլն դրամը կամ 12.1 մլրդ դոլարը (հաշվի առնելով արտասահմանյան գործարքները), մեծ մասն առայժմ ավանդաբար բաժին է ընկնում միջոցների կանխիկացմանը՝ 59.2% կամ 2.8 տրլն դրամ (7.1 մլրդ դոլար), իսկ 40.8% - ը կամ 1.9 տրլն դրամը (4.9 մլրդ դոլար)՝ անկանխիկ գործարքներին՝ ներառյալ ինտերնետ գործարքները։

 

Հայաստանի Կենտրոնական բանկի տվյալներով՝ 2023թ. ապրիլի 1-ի դրությամբ երկրում թողարկված պլաստիկ քարտերի ընդհանուր թիվը հասել է 3.4 մլն հատի ՝ տարեկան աճի նկատելի արագացմամբ՝ 7.2% - ից մինչեւ 23.2% ։ 2023թ. ապրիլի 1-ի դրությամբ շուկայում կար 1 620 բանկոմատ և 77 932 POS-տերմինալ (հաշվի առնելով vPOS-ները), ընդ որում, վերջինների թիվն աճել է 3,7 անգամ ։